THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Prof. Dr. Ahmet Bolat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 2022 yılına ilişkin değerlendirmelerini ve 2023'e dair beklentileri ile hedeflerini paylaştı.
Bu yılın salgından çıkış senesi olduğunu, talep artışını beklediklerini dile getiren Bolat, kendilerinin de "talep patlaması" beklediklerini, Kovid-19 sürecinde o günlerin geçeceğini düşünerek çalışanları ile yollarını ayırmadan süreci devam ettirdiklerini söyledi.
Bolat, ocak-ekim döneminde taşınan yolcu sayısında bazı destinasyonlarda 2019'un üzerinde olsalar da toplamda 60,5 milyon yolcu taşındığını kaydederek, "Finansallarımız da bunu doğruluyor. Yıl sonu itibarıyla taşıdığımız yolcu sayısı 72 milyona erişecek. 10 ayda 2,25 milyar dolar kar açıkladık. Bu THY ve Avrupa havacılık tarihindeki en yüksek rakam. Kârlılığımızın artarak devam edeceğini 2,25 milyar doların üzerine biraz daha koyacağımızı tahmin ediyoruz." diye konuştu.
Bu kârın büyük çoğunluğunun uzak hatlardan geldiğini, kısa mesafede bulunan Avrupa'dan gelen kârın yüzde 10 civarında kaldığını aktaran Bolat, uzun hatlarda hem ülkeye getirdikleri hem de transfer yolcu sayısını artırdıklarını anlattı.
Bolat, dördüncü çeyreğin genelde hava yollarının nakit yaktığını ancak kendilerini tam aksine kârı artıracaklarını bildirdi.
"Uçak sayımız 427'ye çıkacak"
Ahmet Bolat, Türkiye'nin turist sayısındaki artışa işaret ederek, yolcu sayılarındaki fazlalığın Türkiye'ye gelen yolcularda yaşandığını, transit yolcular için ek kapasite koyamadıklarını anımsattı.
Uçak siparişlerindeki son duruma değinen Bolat, "Üreticilerde yaşanan birtakım sıkıntılar vardı. Bunlar bitmek üzere. 2023'te zaten kabul edilmiş bütçemizde yüzde 17-20 arasında kapasite artışı koyduk." şeklinde konuştu.
Bolat, şu andaki uçak sayılarının 396 olduğunu ve 2023 sonunda bu rakamı 427'ye çıkartacaklarını kaydederek, "400'üncü uçağımızın şubat ortalarında gelmesini bekliyoruz. 787'lerin tekrardan teslimi başlıyor. Fabrikadaki sıkıntı bitti. İlk uçağımız da bu ayın sonunda gelecek." ifadelerini kullandı.
AnadoluJet'te 30'a yakın yeni nesil uçaklarının olduğunu, ihtiyaçlar için piyasadan da uçak bulmak istediklerini aktaran Bolat, "AnadoluJet'te 67 uçağımız var bu yıl bütçelediğimiz. Orada uçak sayımızı artırmak istiyoruz. Çünkü iç hatlarda çok yoğun talep var. Marttan itibaren AnadoluJet'te iç hatlarda yüzde 50'ye yakın frekans artışı yapacağız. Aynı zaman da yurt dışı ağı da büyüyor. Büyüteceğiz ve Sabiha Gökçen'de AnadoluJet tam anlamıyla bir low cost dediğimiz çok pratik ve ekonomik bir hava yolu şirketi haline gelecek." açıklamasında bulundu.
2023'te 6 yeni hat geliyor
THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Bolat, şu anda dünya genelinde 342 destinasyona uçtuklarını belirterek, 128 ülkeye, 286 şehre, (yurt dışında) 289 destinasyona uçtuklarını, dünyanın en çok noktasına uçan hava yolu olduklarını vurguladı.
Bu yıl 72 milyonun biraz üzerinde yolcu taşıyacaklarını dile getiren Bolat, "2023'te 88 milyonun üzerinde yolcu taşımayı planlıyoruz. Bu yıl uçtuğumuz hatların üzerine yurt dışında Denver ve Detroit (ABD), Katowice (Polonya) ve Palermo'yu (İtalya) ekleyerek yurt dışı sayısını 293'e çıkarmayı hedefliyoruz. (Toplam uçuş ağımıza) İç hatlarda Yozgat ve Bayburt'u ekleyerek uçacağımız destinasyon sayısını 348'e çıkaracağız." diye konuştu.
"2023'te ülkemize 17 milyar dolar döviz getirmeyi planlıyoruz"
Ahmet Bolat, 2022'de THY olarak 18 milyar doların biraz üzerinde gelirlerinin olduğunu, 14 milyar dolarlık net ihracat yaptıklarını kaydederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu 14 milyar doların 5 milyar doları ülkemizde kaldı. Gelecek yıl bu hedefi biraz daha yükseltmeyi, üzerine 3 milyar dolar eklemeyi ve 2023'te 17 milyar dolar döviz getirmeyi planlıyoruz. Getirdiğimiz dövizin yüzde 30'unun biraz üzeri ülkemizde kalıyor. Seneye de 6 milyar doların biraz fazlası Türkiye'de kalacak. Bu rakamın bir kısmı kar olarak kasamızda duruyor, diğer kısmı yatırıma yöneliyor. Ülkemize ve milletimize yatırım yapmaya devam ediyoruz."
Bolat, 28 bin 500'ü THY olmak üzere toplam çalışan sayılarının 66 bine ulaştığını, taşeron şirketlerle birlikte toplam sayının 75 bini geçtiğini ifade ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Şu anda yeni alımlara başladık. 2 binin biraz üzerinde kabin memuru alacağız. 1.100'ün üzerinde kokpite pilot almayı düşünüyoruz. Bunun üzerine uçuş akademimize öğrenciler alacağız. Çünkü bu öğrenciler 2 yıllık eğitimden sonra şirketimize pilot olarak geliyor ve sağ koltuğa oturuyorlar. Pilot talebinin devam edeceğini düşünüyoruz ve bu nedenle Aydın'da okulumuzun kapasitesini artırmayı planladık. Türk Hava Kurumu ile anlaşmayı imzaladık. Kapasitemizi yüzde 50 artırıyoruz. Yıllık 300 pilotluk kapasiteye çıkıyoruz. Aynı zamanda ülkemizde havacılık okullarımız da var. Burada yetişen pilotlar sınavlarımızı geçtikten sonra onlarla da çalışıyoruz."
Bolat, toplamda 9 bin ile 10 arasında yeni istihdamdan bahsettiklerini belirterek, "Bu sadece kabin ve kokpite değil bunun yanı sıra iştirak şirketlerimiz olsun büyümemizin devamını getirecek arkadaşlarımızı istihdam edeceğiz. Yüzde 17 büyüme hedefimizi destekleyecek 9-10 bin arasında yeni istihdamımız olacak." diye konuştu.
Bu yıl yatırımlarına ara vermeden devam ettiklerini dile getiren Bolat 2022'de sadece THY olarak 2,8 milyar dolar yatırım yaptıklarını, bunların büyük çoğunluğunun uçak ve motor yatırımı olduğunu söyledi.
Bunun yanı sıra IT ve bina yatırımı yaptıklarını, Avrupa'nın en büyük kargo merkezini hayata geçirdiklerini dile getiren Bolat, "2023'te 3,8 milyar dolar yatırım yapacağız. 'Bu yıl 5 milyar dolar Türkiye'de kaldı' diyoruz. Bu paranın bir kısmı yatırımlara harcanıyor. Bir kısmı kasada sonraki yılın operasyonları için duruyor." diye konuştu.
Bolat, THY'nin piyasa değeri aralık ayı içerisinde 191,3 milyar TL'ye (9,78 milyar avroya) çıkarak Alman bayrak taşıyıcı hava yolu Lufthansa'nın değerini geride bırakmasına ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
"THY, 2003'ten beri gelen bütün yönetimlerle Türkiye'nin dünyada hava yolu taşımacılığında hak ettiği konumda olmadığını gördü. 2023'te 1 milyarıncı yolcumuzu taşıyacağız. Şubat-mart aylarında 1 milyarıncı yolcuyu bulacağız. 2003'te 60 uçaklık bir hava yolu şirketinden bahsediyoruz. O yıllarda Türk Hava Yolları için Iberia'nın (İspanya'nın bayrak taşıyıcı hava yolu şirketi) seviyesine gelmek stratejik bir hedefti. Iberia o zamanlar Avrupa Hava Yolları Birliği'nde 7'nci sıradaydı. Türk Hava Yolları da 15'inci sıralardaydı. Şimdi baktığımızda Iberia 128-130 uçağıyla Avrupa'da büyük bir hava yolu fakat THY Avrupa'da bir numara. Günde ortalama bu yıl 1.200 uçuş yapmışız. Taşıdığı yolcu itibarıyla da network taşıyıcıları arasında bir numara."
"2024'e gelmeden en değerli 6'ncı hava yolu oluruz' diye tahmin ediyoruz"
Ahmet Bolat, THY'nin büyüme trendini hep çift haneli olarak planladığını, son 19 yıl, birkaç sene hariç, her yıl kâr ederek çift haneli büyümeyi sürdürdüğünü belirterek, saatlik iniş-kalkış operasyonlarının 120'ye çıktığını söyledi.
İstanbul Havalimanı'nın THY'ye ve Türkiye'ye sağladığı avantajlara değinen Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Yatırımcıların, hub bazında hem TK'nin hem AnadoluJet'in hem de SunExpress'in stratejilerinin netleştiğini ve büyümelerinin önünde engel kalmadığını gördükten sonra THY'ye teveccühleri arttı. Hem Türkiye'ye gelen yolcuların artması hem de Avrupa'daki operasyonel sıkıntılar sonrası yolcuların bizi seçmesi sonrasında büyük bir kâr ortaya çıktı. Yatırımcılar bunun böyle olacağını gördükten sonra hisselerimize büyük teveccüh oldu. THY'nin şu anda mevcut konumuyla 10 milyar avronun üzerinde bir değeri var. Bu, dünyada bizi şu anda en değerli 10'uncu hava yolu markası haline getiriyor. Öngördüğümüz rakamlar gerçekleşirse, '2024'e gelmeden en değerli 6'ncı hava yolu oluruz' diye tahmin ediyoruz. Çünkü 6'ncı ile aramızdaki rakam çok büyük bir rakam değil. 1,5-2 milyar avroluk bir rakamdan bahsediyoruz."
Bolat, yurt içi uçuş ağının, direkt yolcu taşımanın ve transit yolcu transferinin öneminden bahsetti.
"ABD'den gelen turist sayısını 2 milyona çıkarmak istiyoruz"
THY Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Bolat, ülkeye direkt gelen yolcular transfer misafirlerden daha fazla katkı sağlamasına işaret ederek, "Bu direkt yolcu bir de sağlık hizmeti alıyorsa veya golf oynuyorsa, farklı turizm amacıyla geliyorsa, tarih ve sanat görmek istiyorsa o yolcunun ülkemize katkısı 3 bin dolara çıkabiliyor." diye konuştu.
Türkiye'ye direkt yolcu getirmek için hayata geçirdikleri kampanyaları hatırlatan ve ülkeye gelen turist sayısındaki artışa işaret eden Bolat, şu ifadeleri kullandı:
"Bu yıl İstanbul'daki otel dolulukları yüzde 85'i geçti. Bu trendi devam ettirmek istiyoruz. ABD'den 1 milyon turist gelmiş. ABD'den yeni bir kampanya başlattık ve oradan gelen yolcu sayısını 2 milyona çıkarmak istiyoruz. Türkiye bu yıl 90 milyar dolar hizmet ihracatı yapmış. Bu rakamı nasıl artırabiliriz? Ancak bu şekilde. Uzak ülkeler stratejimiz anlamında batıda ABD ve Güney Amerika ülkeleri. Türk dizilerinin çok meşhur olduğu ülkeler. Doğuda da Endonezya ve Malezya'da yeni programlarımız olacak."
Bolat, uzak ülkeler arasında büyük ölçüde kapalı olan Çin'in 2023'te açılmasını beklediklerini kaydederek, Japonya Osaka'yı tekrar networklerine sokmayı, Singapur, Endonezya ve Malezya'da frekansları artırmayı düşündüklerini bildirdi.
THY olarak uçmak istedikleri yeni ülkelere değinen Bolat, "2023'ün en önemli stratejik hedeflerinden birisi de Avustralya'ya artık TK olarak bayrağımızı uçurmak istiyoruz. TK olarak biz zaten şu anda code share ile uçuyoruz. 10 hava yolu ile code share anlaşmamız var. Kendi uçuşlarımızda ise planımız, Singapur ya da Cakarta'ya inmek ve daha sonra devam etmek." açıklamasında bulundu.
"İştirak şirketlerimizin kârını 1 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz"
Ahmet Bolat, THY Teknik AŞ'nin kârının bu yıl 110 milyon dolara ulaştığını belirterek, bunun gibi 19 iştirak şirketlerinin bulunduğunu, onların THY'ye katkısını artırmak istediklerini söyledi.
Bolat, "5 yıllık hedefimiz iştirak şirketlerimizin kârlılığımıza katkısını en az yarıya çıkartmak. Şu anda THY 2,25 milyar dolar kâr etmiş. Yüzde 50 de iştiraklerden geldiğini düşünürsek 3,4 milyar dolardan bahsediyoruz. Bundan sonraki projelerimiz iştirak şirketlerimizin kârını artırmak. THY Teknik'te 2023 kâr hedefimiz 150 milyon dolar. İştirak şirketlerimizin toplam kârını 5 yılda 1 milyar dolara çıkarma hedefimiz var." değerlendirmesinde bulundu.
Turkish Cargo'nun kendilerine ait bir alt marka olduğuna işaret eden Bolat, "Ayrı bir şirket değil. Şirketleşme üzerine birtakım planlarımız var. Çalışıyoruz onlara. Ama en kısa zamanda AnadoluJet'in ayrı bir şirket olması üzerine çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Kargoda da atılımlarımız devam ediyor. Kiralık uçaklarla büyümesini sürdüreceğiz. Kargo taşımacılığında bu yıl Avrupa'da ikinci, dünyada beşinci sırayı aldık." ifadelerini kullandı.
Bolat, hava kargo taşımacılığında talebin salgın sürecine göre daraldığını kaydederek, kurdukları kargo lojistik merkezi sayesinde daralmayı idare edeceklerini, 2023'te kargonun toplam kârlılıktaki payının süreceğini bildirdi.