Şaka niyetine yaratılan, ama son dönemde Elon Musk'ın reklamını yapması sayesinde tüm dünyada tanınarak 90 milyar dolarlık toplam piyasa değerine ulaşan Dogecoin nedir, niye yükselmiştir, riskleri nelerdir? Bloomberg, popüler bir internet memesi olan Shiba Inu cinsi köpeği logosunda kullanan Dogecoin'in ABC'sini taze yatırımcıları için anlattı.
ABD merkezli haber sitesi Bloomberg, asri zamanların fenomeni haline gelen dijital paralar içinde '90 milyar dolarlık bir şaka' diye nitelediği Dogecoin'i mercek altına aldı. İlk memecoin olarak da görülen Dogecoin için "Tüm zamanların en komik esprisi olmayabilir, ama muhtemelen en büyük piyasa değerine sahip espri" diyen Bloomberg, Nisan 2020'de 315 milyon dolarlık piyasa değeri bile bazılarınca gülünç derecede yüksek bulunan Dogecoin'in pandemi döneminin sıradışı ekonomik teşvik paketlerinin yarattığı fırsatların körüklemesiyle Nisan 2021'de 90 milyar dolarlık piyasa değerine ulaştığını belirterek ekledi: "Şaka değil!"
Bloomberg'e göre şimdiki halde bütün dijital paraları vuran keskin düşüşe giren Dogecoin'in ABC'si şöyle:
1. Dogecoin nedir?
Dogecoin.com sitesine göre "Dogecoin, dünya çapında Shiba Inuların tercih ettiği, açık kaynaklı bir denkler arası dijital para birimidir" ve "1 Dogecoin = 1 Dogecoin'dir". Gerçekte nedir? 2013'te bilgisayar yazılımı mühendisleri Billy Markus ile Jackson Palmer tarafından popüler bir internet memesi olan Shiba Inu cinsi köpeğin fotoğrafı kullanılarak yaratılmış bir dijital paradır.
2. Esprisi nedir?
Bitcoin dünya çapında dikkat çekerken, genelde bozuk İngilizceyle yazılan sloganları paylaşırken kullanılan dönemin popüler Doge memesiyle yaratılan bir kripto paradan ibaret. Markus, Dogecoin ile ilgili şubatta Bloomberg'e verdiği mülakatta "Birkaç saat içinde yaptığım bir şeyin artık internet kültürünün bir parçası olması garip" demişti.
3. Niye bu kadar çok yükseldi?
Bu yıl borsada kısa süreli alım-satımlara ve kripto paralara ilgi artarken, Dogecoin bireysel yatırımcılar tarafından keşfedilmeyi bekliyordu. Kripto para birimi türevleri borsası FTX'in kurucusu ve CEO'su Sam Bankman-Fried, aracılık uygulaması Robinhood'un meme kaynaklı hisse senedi ticareti çılgınlığının zirvesindeyken GameStop Corp. hisse senetlerinde alım satımı kısıtlamasının ardından yüz milyonlarca doların sorunsuz şekilde Dogecoin'e taşındığını söyledi.
Esrar tüketmek için insanların kalabalıklar şeklinde toplandığı bir karşı kültür kutlama günü olan 20 Nisan'da Dogecoin 4/20 ile büyük yükseliş yaşadı. Dogecoin kullanıcılarının #DogeGünü kutlamaya karar vermeleriyle o gün fiyatı 42 sent-1 dolar bandında yükseliş gördü. Daha sonra bu zirveden yüzde 25 değer kaybetti.
4. Arkasından itenler kim?
Dogecoin'in edindiği şöhret sahibi milyarder hayranlarının başında Tesla ve SpaceX kurucusu Elon Musk ile NBA frençayzı Dallas Mavericks'in sahibi Mark Cuban geliyor. Dogecoin hakkında sayısız tweet atan Musk, çocuklarıyla Dogecoin madencilik teçhizatı kurmaktan Doge adında Shiba Inu logosuyla 1 dolarlık banknot basmaya bir dizi fikir ortaya attı. Ancak Musk'ın mayısta Saturday Night Live şovuna çıkıp Dogecoin'den şakayla karışık 'alavere dalavere' diye söz etmesi ise değerinde keskin düşüşe yol açtı.
5. Başka neler sayesinde yükseldi?
Bitcoin'in başını çektiği diğer kripto paraların yükselmesi, Dogecoin'in nisandaki yükselişinde rol oynadı. Bir Bitcoin fiyatı 60 bin doları geçtiğinde, Dogecoin için 40 sent ödemek cazip hale geldi, ama bu kendinden menkul bir yükselişti. Yanısıra cesur yeni kripto para dünyasında bir şey ne kadar uzun süre ortalıktaysa, o kadar güvenilir olduğu fikri de etkili oldu. Ne de olsa Dogecoin 2013'te kurulduğundan, pratikte kripto dünyasının yaşlı bir devlet adamı konumunda.
6. Gerçekten bir işe yarıyor mu?
Sahibi Mark Cuban'ın Doge tellallığına koşut Dogecoin ile Dallas Mavericks bileti ve metası satın alabilirsiniz. Musk'ın SpaceX şirketi Ay'a DOGE-1 adında uydu göndermek için Geometric Energy şirketinden Dogecoin ile ödeme aldı. Ancak Dogecoin ile işlem kabul eden yer az, şimdilik genel kabul görmüyor.
7. Riskleri nedir?
Özelikle kripto para hakkında pek bilgisi olmayan yeniler olmak üzere yatırımcıların cüzdanları yanabilir. Aynı zamanda bazı teknik yönleri bakımından en iyi kripto para birimleri kadar sağlam olmayabilir. Yazılımın kalitesini ve güvenliğini artırmaya yönelik finansman henüz yapılmadı. Artan ilgi daha fazla geliştiriciyi cezbettiği için şimdi aradaki açığı kapamaya çalışıyor, ama bu bir gecede olacak bir şey değil. Blok zincir altyapı sağlayıcısı Blockdaemon'ın kurucusu ve CEO'su Konstantin Richter, bu ay yaptığı açıklamada, Dogecoin'in yazılım gelişimi ve yol haritasıyla ilgili soru işaretleri olduğunu, ama açığı kapatacağını söyledi. Richter, Dogecoin çok değerliyse ve insanlar üzerinde para oluşturma uygulamaları yapabilirlerse, bunun gerçekleşeceğini belirtti.
8. Kim para kazanıyor, kim para kaybediyor?
Dogecoin inişli çıkışlı çılgın bir macera yaşadı, ama birkaç aydan daha uzun süredir elinde tutanlara para kazandırdı. Ne de olsa 2021'e yarım sentle başlamıştı. Yine de pek çok kişi en yüksek değerinden (8 Mayıs'ta 73 senti görmüştü) satın almış ve şimdi zararda olmalı.