Çalışanların kıdem tazminatı hakkı, işten ayrıldıklarında önemli bir güvence sağlar. Kıdem tazminatı genellikle en az 1 yıl çalıştıktan sonra ve işveren tarafından iş akdi feshedildiğinde alınabilir. Ancak, bazı istisnai durumlarda çalışanlar kendi rızalarıyla işten ayrıldıklarında da kıdem tazminatı alabilirler. İşte bu durumlar:

1. Emeklilik Sebebiyle Kıdem Tazminatı

• Emeklilik: Çalışan, emeklilik şartlarını (yaş, prim gün sayısı, sigortalılık süresi) tamamladığında, işten kendi isteğiyle ayrılsa bile kıdem tazminatı alma hakkına sahiptir. Örneğin, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar, 3600 prim gününü doldurduktan sonra kıdem tazminatı alabilir.
• Kısmi Emeklilik: Belirli bir süre (15 yıl ve 3600 prim günü) çalışmış ve yaş şartını henüz tamamlamamış olanlar da kıdem tazminatını talep edebilir.

2. Sağlık Sebepleri

• Çalışanın sağlık durumu, işine devam edemeyecek kadar kötüleştiğinde, bu durum sağlık raporuyla belgelenirse, çalışan kendi isteğiyle ayrılarak kıdem tazminatı alabilir.

3. Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Aykırılık

• İşverenin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları (örneğin, mobbing, hakaret, cinsel taciz) çalışan için iş akdini feshetme hakkı doğurur. Bu durumda çalışan, kendi isteğiyle işten ayrılmış olsa bile kıdem tazminatını alabilir.

4. Askerlik Sebebiyle İşten Ayrılma

• Erkek çalışanlar, askerlik görevini yerine getirmek için işten ayrılmak zorunda kaldıklarında kıdem tazminatı hakkına sahiptir.

5. Kadın Çalışanların Evlilik Nedeniyle Ayrılması

• Kadın çalışanlar, evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde kendi isteğiyle işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler.

6. İş Şartlarının Değiştirilmesi

• İşverenin, işçinin rızası olmadan iş sözleşmesini veya çalışma koşullarını tek taraflı olarak ağırlaştırması durumunda, işçi iş akdini feshedip kıdem tazminatını talep edebilir.

SGK Yazısı Zorunluluğu

Prim gün şartını tamamlayıp yaşı bekleyen çalışanların kıdem tazminatı almak için SGK'dan yazı almaları gerekmemektedir. Ancak işveren bu konuda emin olmak isterse, SGK’dan yazı alarak tazminat ödemesi yapabilir.

Bu koşullar altında, çalışanlar kendi rızalarıyla işten ayrıldıklarında bile kıdem tazminatı almaya hak kazanabilirler.