Yıllarca silahlı çatışmalar nedeniyle ciddi anlamda ekonomik ve sosyal geri kalmışlığa maruz kalan bölgelerde projeler hayata geçiren özel ve devlet destekli kuruluşlar, ticari canlanmaya büyük katkı verdi.
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) da barış sürecine destek kapsamında, sivil hayata dönen eski militanlara sosyo-ekonomik imkan sağlayıp toplumsal ve kırsal kalkınmayı destekleyerek yeniden bütünleşme sürecine hatırı sayılır katkıda bulundu.
Caqueta yönetim bölgesine bağlı Agua Bonita köyünde, 5 yıl önce 135 hektarlık arazi satın alan bir grup FARC mensubu, burada evler, okul, atölye ve tesisler inşa ederek sosyal hayata katıldı.
Bir zamanlar çatışma sahası olarak kullanılan yerler, şimdilerde 535 kişinin yaşadığı, turizm amaçlı baraka evleri, iş yerleri, kütüphane, sentetik spor sahası ve geniş tarım arazileriyle kazanç kapısına dönüştü.
Bölgede avokado, ananas, muz, şeker kamışı üretilmesinin yanı sıra sığır yetiştiriciliği de yerleşimcilerin önemli geçim kaynakları arasında bulunuyor.
Havana anlaşması kapsamında devletten belli miktar destek alan eski FARC üyeleri ve aileleri banka, sağlık ocağı, küçük sanayi, elektrik, su, internet ve altyapı eksikliği nedeniyle ciddi sorunlarla boğuşuyor.
33 bin 997 eski FARC üyesi sivil hayata kazandırıldı
Yeniden Bütünleşme ve Normalleşme Ajansı (ARN) verilerine göre, ülkede 2001 ile 2021 arasında 76 bin 497 kişi silahlı örgütlerden arındırılarak topluma kazandırıldı, bunlardan 11 bin 516'sının kadın olduğu kayıtlara geçti.
Bu süreçte silah bırakarak Kolombiya yasaları çerçevesinde sivil hayata kazandırılan 33 bin 997 eski FARC üyesi bulunurken, silahlı isyancı örgüt Ulusal Kurtuluş Ordusundan (ELN) 5 bin 224 kişi ve diğer silahlı gruplardan ise 37 bin 276 kişi topluma kazandırıldı.
Yönetim bölgelerinden Antioquia'da 6 bin 280 kişi, Cesar'da 1287, Santander'de 1318, Bogota'da 2 bin 606, Meta'da 1931, Valle de Cauca'da 1287 ve Caqueta'da ise 834 kişi çeşitli projeler sayesinde topluma yeniden kazandırıldı.
Bu silahlı gruplar içinde gönüllü şekilde başvuranların sayısının 52 bin 14 kişi olduğuna dikkati çeken ARN, 27 bin 273 kişinin talep edilen şartları sağlayarak başarılı olduğunu, 19 bin 497 kişinin programdan çıkarıldığını, 2 bin 579 kişinin eğitiminin sürdüğünü kaydetti.
ARN, silah bırakan 10 bin 448 eski FARC mensubunun sunduğu projeleri kabul ettiklerini açıkladı.
"Burası Kolombiya'nın Amazonlara açılan kapısıdır"
Eski FARC mensuplarından Barış İçin İntegral Turizm yetkilisi, AA muhabirine, bölgenin turizm açışından cazibe merkezine dönüşmesi için çeşitli projeler ürettiklerini belirtti.
Bulundukları yerleri yeniden ağaçlandırdıklarını dile getiren, adını açıklamayan yetkili, "Şehirlerde uzun süre vakit geçirenler monoton bir hayattan uzaklaşmak ve nefes almak için buraya geliyor ve bir süre doğayla baş başa kalıyor." ifadesini kullandı.
Bölgenin uzun yıllar silahlı çatışmalarla anıldığını hatırlatan yetkili, "Bu algının kırılması için gelen yerli ve yabancı turistlere buranın eşsiz bir yer olduğundan bahsediyoruz. Ülkenin biyoçeşitlilik açısından en zengin topraklarında yaşıyoruz, burası Kolombiya'nın Amazonlara açılan kapısıdır." dedi.
Yetkili, gelen gruplar için ekolojik tur, mağara gezisi ve doğa parkurları yaptıklarını belirtti.
Sığır yetiştiriciliğiyle geçimini idame eden Antonio Martinez Sanchez, peynir ve süt üretimi de yaptıklarını belirterek toplamda 28 kişi olduklarını kaydetti.
Sanchez, yaptıkları üretimin karşılığını tam olarak alamadıklarını, ciddi altyapı ve tedarik sorunu yaşadıklarını söyledi.
"Üreticiyi doğrudan tüketiciyle buluşturuyoruz"
Süt ve Peynir Üreticileri Komitesi Direktörü Rafael Torrijos Rivera, Caqueta'daki köylülerin ürettikleri tüm süt ve peynirleri tek bir çatı altında topladıklarını ve bunun dağıtımını yaptıklarını belirtti.
Rivera, sürdürülebilir hayvancılık ve üretim için köylüleri desteklediklerini vurgulayarak "Peynir ve sütün rotasını oluşturduk, üreticiyi doğrudan tüketiciyle buluşturuyoruz. 16 kasabada yaşayanların ürettiklerini bir pazar haline getirdik. Tüketiciyle her şeyden önce lezzettin kaynağını gösteriyoruz." şeklinde konuştu.
Silahlı çatışma mağdurları ve topluma yeniden kazandırılan kişilerin ürettikleri peynir ve sütü satın alarak destek olan komite, barış sürecine büyük katkı sağladı.