Eski Kazakistan Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Karim Masimov’un devlete ihanet şüphesiyle gözaltına alındı. Kazakistan Devlet Başkanı Tokayev, 10 Ocak’ı ülke genelinde yas günü ilan etti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ermenistan Başbakanı Paşinyan ve Belaruslı Lukaşenko ile son gelişmeleri görüştü. Kazakistan'la ilgili son gelişmeler...
Yakıt fiyatlarına yapılan zam nedeniyle başlayan, sonraysa şiddet olaylarına dönüşen protestoları yerel güçlerin bastırmaya çalıştığı Kazakistan’da Ulusal Güvenlik Komitesi’nin eski başkanı Kerim Masimov, vatana ihanet suçlaması ile gözaltına alındı.
Sputnik haber ajansı’nın Kazakistan servisi, Almatı kentinde yaşanan şiddet olaylarını takiben iki gün önce görevden alınan eski Ulusal Güvenlik Komitesi başkanı Masimov’un vatana ihanet şüphesi ile gözaltına alındığını yazdı.
Masimov, suçlu bulunması hâlinde 15 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilir.
Masimov ile berabar başkalarının da aynı şüphe ile gözaltına alındıkları belirtiliyor, ancak bu kişilerin kim olduklarına dair bir açıklama yapılmış değil. Masimov, Kazakistan’ın eski lideri Nursultan Nazarbayev’in döneminde iki defa başbakanlık görevinde de bulunmuştu.
Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Comert Tokayev, 6 Ocak’taki kararı ile Masimov’u görevden almasından sonra Ermek Sagimbayev’i yeni Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı olarak atamıştı.
Nazarbayev ülkeyi terk etmedi, vatandaşlara Devlet Başkanı Tokayev’i desteklemeleri çağrısını yaptı
Kazakistan’ın eski devlet başkanı Nursultan Nazarbayev’in iddiaların aksine ülkeyi terk etmediği belirtildi. Nazarbayev’in sözcüsü Aydos Ukibay bir Twitter açıklamasında, Nazarbayev’in hâlâ başkent Nursultan’da bulunduğunu söyledi.
Ukibay ayrıca, Nazarbayev’in ülkenin vatandaşlarına, ‘sorunların üstesinden gelinmesi ve Kazakistan’ın bütünlüğünün korunması adına Devlet Başkanı Tokayev’in etrafında toplanması ve onu desteklemesi’ çağrısı yaptığını yazdı.
4 bin 404 kişi gözaltına alındı, içlerinde yabancı ülkelerin vatandaşları da var
Kazakistan İçişleri Bakanlığı yetkilileri, ülkedeki şiddet olayları sırasında şimdiye dek 4 bin 404 kişinin gözaltına alındığı açıklamasını yaptı. Kazak güvenlik güçleri tarafından düzenlenen operasyonlar sırasında gözaltına alınan bu kişiler içinde yabancı ülkelerin vatandaşlarının da bulunduğu kaydedildi. Söz konusu kişilerin hangi ülkelerin vatandaşları olduğuysa belirtilmedi.
Kazakistan’da 10 Ocak, ulusal yas günü ilan edildi
Kazakistan’daki şiddet olayları sırasında çok sayıda kayıp verilmesi nedeniyle, Devlet Başkanı Tokayev’in 10 Ocak’ı ülke genelinde yas günü ilan ettiği belirtildi. Tokayev’in sözcüsü Berik Uali, “Ülkenin pek çok bölgesinde yaşanan trajik olaylar sonucunda çok sayıda insan kaybı olması sebebiyle, Devlet Başkanı Kasım Comert Tokayev 10 Ocak’ı ulusal yas günü ilan etme kararı aldı” dedi.
Tokayev, yeni başbakan adayını 11 Ocak’ta açıklayacak
Devlet Başkanı Tokayev’in, yeni başbakan adayını 11 Ocak’ta açıklayacağı belirtildi. Kazakistan’da hükümet, ülkedeki akaryakıt fiyatı protestoları nedeniyle 5 Ocak’ta Tokayev tarafından görevden alınmıştı. Daha önce başbakan yardımcısı olan Alihan Smailov’u da geçici olarak başbakanvekili olarak atamıştı.
Tokayev’in 11 Ocak’ta parlamentonun alt kanadı mecliste bir konuşma yapması bekleniyordu.
KGAÖ barış güçlerinin Nursultan'da göreve başlamasıyla Kazak güvenlik güçleri Almatı’ya transfer edildi
Kazakistan Devlet Başkanı Tokayev bir güvenlik toplantısında, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) barış güçlerinin başkent Nursultan’daki devlet tesislerini koruma görevlerine başlaması ile Kazak emniyet güçlerinin bir kısmının da şiddet olaylarını bastırmak adına Almatı kentine gönderilebildiklerini belirtti.
Eski sovyet ülkeleri Rusya, Kazakistan, Belarus, Kırgızistan, Ermenistan ve Tacikistan’ın yer aldığı KGAÖ’nün barış güçleri, Tokayev’in isteği üstüne ülkeye gönderiliyor. Barış güçleri, ülkedeki devlet ve ordu tesislerinin güvenliğini sağlayacaklar; protestoların bastırılması adına Kazak güvenlik güçleri tarafından gerçekleştirilen operasyonlara katılmayacaklar.
Rusya’nın barış güçleri Kazakistan’a gönderilmeye devam ediyor
KGAÖ barış gücü olarak Kazakistan’a gönderilen Rus hava indirmek birliklerinin ülkeye transferi devam ediyor. Rusya Savunma Bakanlığı yetkilileri, Rus barış güçlerini Kazakistan’a taşıyacak bir İl-76 askeri kargo uçağının görüntülerini paylaştı.
Söz konusu uçakla Kzakistan’a gidecek barış güçlerinin ülkeye vardıkları anda görevlerine başlayacakları kaydedildi. Rusya hava güçlerinin uçakları diğer KGAÖ ülkelerinin barış güçlerinin de Kazakistan’a transferini gerçekleştiriyor.
Belarus’un barış güçleri Kazakistan’daki bir dizi askeri tesisi korumaya başladı
Belarus Savunma Bakanlığı yetkilileri, ülkenin barış güçlerinin Kazakistan’daki önemli askeri tesislerini korumaya başladıklarını belirtti. Belaruslu savunma yetkilileri, “Kazakistan tarafı ile yapılan anlaşma doğrultusunda, KGAÖ barış güçleri askerleri, ülkedeki anayasal düzeni sağlamak adına düzenlenen operasyonlara katılmamaktadır” vurgusu yapıldı.
Rusya’nın askeri kargo uçağı, bir grup Rus turisti Almatı’dan tahliye etti
Rusya Savunma Bakanlığı yetkilileri, Kazakistan’a turist olarak giden bir grup Rusya vatandaşını Almatı kentinden uçakla tahliye ettiklerini açıkladı.
Rus yetkililer, “Rusya hava güçlerine ait bir askeri kargo uçağı (Almatı’nın kuzeyinde yer alan) Jetıgen hava üssünden havalanarak, bu ülkede turistik amaçla bulunan 25 Rusya vatandaşını Almatı’dan Moskova’ya ulaştırmıştır” denildi.
Rusya’nın başkenti Moskova’ya ulaştırılan Rus turistlerin, şiddet olayları nedeniyle Almatı Havaalanı’ndaki uçuşların iptal edilmesi yüzünden bir süredir kentteki bir otelde kaldıkları ve ülkelerine geri dönmek için Kazakistan’a gönderilen Rus barış güçlerinden yardım istedikleri kaydedildi.
Yağmacılar ve saldırgan gruplar 200 milyon dolar zarara yol açtı
Kazakistan Girişimciler Odası, ülkedeki şiddet olayları sırasında yağmacıların 88 milyar tenge (200 milyon dolar) zarara yol açtıklarını söyledi. Girişimciler Odası yetkilileri, yağmacıların sadece Almatı kentinde yol açtıkları zararı 86 milyar tenge olarak değerlendirdiklerini kaydetti.
Ayrıca Kazakistan’da oluşturulan yardım hattına; yağma olayları ve yolların saldırgan gruplar tarafından kapatılması gibi şikayetlerin iletildiği bin 622 çağrının geldiği belirtildi. Ülkenin on bölgesinde 920 iş yerinin zarar gördüğü, bunlardan 856’sının Almatı’da olduğu kaydediliyor.
Almatı’daki şiddet olaylarında bir İsrail vatandaşı hayatını kaybetti
The Jerusalem Post gazetesi İsrail Dışişleri yetkililerine dayandırdığı haberinde, Kazakistan’ın Almatı kentindeki şiddet olayları sırasında İsrail vatandaşı Levan Koreaşvili’nin hayatını kaybettiğini yazdı. İsrail Dışişleri’nin, 22 yaşındaki Koreaşvili’nin cenazesinin İsrail’e ulaştırılması için gereken girişimlerde bulunduğu kaydedildi.
Rus barış güçlerini Kazakistan’a taşıyan askeri uçağın kokpit görüntüleri
RT, Kazakistan Devlet Başkanı’nın çağrısı üstüne, KGAÖ barış güçleri kapsamında Kazakistan’a giden Rus hava indirme güçlerini taşıyan bir askeri kargo uçağının kokpitinden görüntüler yayınladı:
Kazakistan’a giden KGAÖ barış güçleri arasında Rusya, Belarus, Ermenistan, Kırgızistan ve Tacikistan askerleri yer alıyor. Ülkeye yaklaşık 2 bin 500 barış gücünün gideceği, gerekmesi hâlinde bu sayının artırılabileceği belirtiliyor.
Putin, Paşinyan ve Lukaşenko ile Kazakistan’daki son durumu görüştü
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) dönem başkanı olan Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ve Belaruslı mevkidaşı Aleksandr Lukaşenko ile Kazakistan’daki gelişmeleri ele aldığı birer telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Kremlin yetkililerine göre, görüşme sırasında Ermenistan ve Belarus liderleri, KGAÖ ülkesi liderlerinin en yakın zamanda bir video-konferans görüşmesi gerçekleştirmesine destek verdiler. Görüşmeye ilişkin düzenlemeleri, KGAÖ dönem başkanı olarak Ermenistan’ın gerçekleştireceği belirtildi. Böyle bir görüşmenin yapılmasına ilişkin teklifi, Kazakistan Devlet Başkanı Kasım Comert Tokayev yapmıştı.
Putin’in, Paşinyan ve Luşakenko ile yaptığı telefon görüşmesi, Kazak lider ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesini izledi. KGAÖ ülkelerinin barış güçleri, Tokayev’in isteği üstüne Kazakistan’daki devlet tesislerinin korunması göreviyle ülkeye gönderiliyorlar.
Ermenistan barış güçlerinin tamamı Kazakistan’a ulaştı
KGAÖ barış güçleri kapsamında Kazakistan’a gönderilen Ermenistan askerlerinin ülkeye transferinin tamamlandığı belirtildi. Rusya Savunma Bakanlığı yetkilileri, Ermenistan barış güçlerinin Rus askeri kargo uçakları ile Kazakistan’a gerçekleştirilen transferinin tamamlandığını söyledi.
Daha önce, Ermenistan Savunma Bakanlığı yetkilileri, Kazakistan’a 100 askerden oluşan bir barış gücü birliği göndereceklerini kaydetmişti.
Çeçenistan liderinden Kazak halkına: Bizi de zamanında aynı sizin gibi çatışmaya sürüklediler, provokatörlere uymayın
Çeçenistan lideri Ramzan Kadırov bir Instagram canlı yayınında, Kazakistan halkına provokatörlere uymama çağrısını yaptı. Çeçen lider yayında şu ifadeleri kullandı:
“Kazakistan’la kaderimiz aynı. Babam orada doğdu, dedemin abisinin mezarı orada. Kardeş kazak halkı en güç zamanlarımızda bizim için adeta bir sığınak oldu. İnsanlar gaz fiyatları yüzünden dışarı çıktı: her yeri tahrip ediyor, öldürüyorlar. Neden yakıp yıkarsınız ki? (Çeçenistan halkı olarak) savaşın ve protestoların ne olduğunu biliyoruz. (…) Bizi de aynı sizi bugün sürükledikleri gibi çatışmaların içine sürüklediler. Yüz binlerce insanımızı kaybettik, pek çok insan kayıplara karıştı, insanları böldüler. Bunları, çeşitli ülkelerin özel güçleri tarafından eğitilmiş kişiler yaptı. Bu kişilerin amacı, Çeçenistan üstünden Rusya’yı yok etmekti. Bu nedenle Çeçenistan halkı olarak, siz Kazak kardeşlerimizden düşünmenizi ve hataya düşmemenizi istiyoruz. Lütfen durun ki işler askeri olaylara varmasın.”
Kazakistan’ın Almatı kentinin kuzeyinde yer alan Jetıgen hava üssüne ulaşan Rus ve Belaruslu barış güçlerinin yeni görüntüleri yayınlandı
Rusya ve Belarus barış güçleri, Kolektif Güvenlik Anlaşması örgütü (KGAÖ) barış güçü misyonu kapsamındaKkazakistan’a gönderildi. KGAÖ barış güçleri, Kazakistan lideri Tokayev’in isteği üstüne sınırlı bir süre için Kazakistan’daki devlet tesislerini koruyacak. KGAÖ barış gücü kapsamında, Ermenistan, Kırgızistan ve Tacikistan da ülkeye askerini gönderiyor.
Çin Devlet Başkanı Şi, Kazakistan liderliğine destek mesajı gönderdi
Kazakistan Başbakan ve Dışişleri Bakan Yardımcıvekili Muhtar Tleuberdi, Çin’in Kazakistan Büyükelçisi Zhang Xiao ile bir görüşme gerçekleştirdi. Söz konusu görüşmede Çinli Büyükelçi’nin, Tleuberdi’ye Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’den destek mesajı ilettiği kaydedildi. Kazak Dışişleri’nin açıklamasına göre Şi mesajında, Kazakistan’daki durumun bir an önce istikrar kazanacağına inandığını belirtti. Mesajda, “Çin halkı, Kazakistan’ın istikrarını ve güvenliğini zayıflatmaya çalışan tüm güçleri kararlı bir biçimde kınıyor. Çin, ülkenizin güvenilir bir ortağıdır” ifadeleri yer aldı.
Ayrıca Tleuberdi’nin Çin Büyükelçisi’ne, ülkede saldırgan gruplara karşı düzenlenen operasyonlar ve ülkeye çağrılan kgaö barış gücü misyonuna dair bildiği belirtildi.
Kazakistan Güvenlik Konseyi Sekreter Yardımcısı görevden alındı
Kazakistan Devlet Başkanı Tokayev’in Güvenlik Konseyi Sekreter Yardımcısı Azamat Abdımomunov’u görevden aldığı belirtildi.
Tokayev’in başka bir kararname ile ayrıca, ülkenin Finansal İzleme Ajansı’nın başkan yardımcılığı görevine Gabit Sadırbekov’u getirdiği kaydedildi.
İktidar partisinin pek çok kentteki ofisi yağmalandı
Kazakistan’da iktidar partisi Nur Otan’ın birçok kentteki ofislerinin yağmalandığı ve ateşe verildiği belirtildi. Parti sözcüsü Arman Kırıkbayev, Nur Otan’ın Şımkent, Taraz, Kızılorda ve Taldıkorgan kentlerindeki ofislerinin, yağmacıların saldırıları sonucunda tahrip olduğunu kaydetti.
Daha önce ülkenin Jambıl bölgesindeki ofisinin bir çalışanının yaralandığı ve yoğun bakımda olduğu bilgisi verilmişti. İktidar partisinin Almatı kentindeki ofisinin de ciddi biçimde zarar gördüğü biliniyor.
Saldırganlar çaldıkları itfaiye araçlarını devlet binalarına saldırmak için kullandı
Kazakistan Acil Durum Bakanlığı yetkilileri, ülkedeki şiddet olayları sırasında saldırgan grupların 7 itfaiye aracını çaldıklarını belirtti. Kazak yetkililer, “7 itfaiye aracı kaçırılmış ve devlet binalarına saldırılar sırasında koçbaşı olarak kullanılmıştır” açıklamasını yaptı. Ayrıca, protestolar sırasında Acil Durum Bakanlığı’nın 10 çalışanının yaralandığı, içlerinden birinin kurşun ile yaralandığı kaydedildi.
Ermenistan’ın Moskova’daki Büyükelçiliği’ne tehdit mesajı gönderildi, Erivan’dan güçlerini Kazakistan’dan çekmesi istendi
Ermenistan’ın Rusya’daki Büyükelçiliği’ne, büyükelçilik binasına bomba yerleştirilmesi tehdidini içeren bir mesaj iletildiği belirtildi. Büyükelçilik sözcüsü, “Büyükelçiliğe yönelik bomba tehdidi içeren bir mektup geldi, mektupta askeri güçlerimizi Kazakistan’dan çekmemiz isteniyordu” dedi. Sözcü, patlama tehdidi nedeniyle gereken tedbirlerin alındığını söyledi ve güvenlik güçlerine de bilgi verildiğini kaydetti.
Almanya hükümeti, Kazakistan’a silah tedarikini durdurma kararı aldı
Alman dpa haber ajansı, Almanya hükümetinin Kazakistan’daki karışıklıklar nedeniyle eski Sovyet ülkesine silah tedarikini durdurma kararı aldığını yazdı. Alman hükümetinin, Kazakistan’a silah ihracatının önünün kesilmesi adına gereken tedbirleri aldığı belirtildi.
Almanya hükümetinden bir kaynak dpa ajansına açıklamasında, geçen sene Kazakistan’a silah tedarikinin önünü açan 25 lisans verildiğini, bunların toplam değerininse 22 milyon euro olduğunu söyledi. Bunun gözden çıkarılması kolay bir rakam olmadığını kaydeden hükümet kaynağı, ‘yine de ülkedeki mevcut durum göz önüne alındığında ihracatın durdurulması kararının yerinde bir karar olduğu’ görüşünü dile getirdi.
Almatı’daki bir çocuk, saldırganların ateş açması sonucu hayatını kaybetti
Kazakistan’ın Çocuk Hakları Ombudsmanı Arujan Sain, Almatı kentinde yaşanan çatışmalarda bir çocuğun silahla yaralanıp hayatını kaybettiğini, bir çocuğun da ağır kurşun yaraları aldığını belirtti.
Sain, “5 Ocak’ta Almatı’da kurşun yarası nedeniyle bir çocuk yaşamını yitirdi. 11 yaşındaki çocuk, ateş açıldığında anne-babasıyla yürüyüş yapıyordu” dedi.
Kazak Çocuk Hakları Ombudsmanı, yaralı olan çocuk hakkındaysa şu ifadeleri kullandı: “7 Ocak’ta ise Almatı’daki çocuk hastanelerinden birine ağır kurşun yaraları olan 15 yaşındaki bir çocuk yatırıldı. Doktorlar çocuğun hayatı için mücadele ediyor. Çocuğun babası da başka bir hastanede tedavi görüyor. Çocukla babası arabada beraberlermiş ve salgırdanlar onların bulunduğu otomobile ateş açmışlar.”