FSB, Volyn katliamına ilişkin yeni belgeler yayınladı

FSB, Ukraynalı milliyetçi çeteler tarafından Polonyalıların toplu olarak katledilmesine ilişkin yeni belgeler yayınladı.
Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), Ukraynalı milliyetçi çeteler tarafından sivil Polonyalıların toplu olarak öldürüldüğü 1943 Volyn katliamına ilişkin belgelerin gizliliğini kaldırarak yeni ayrıntıları açıkladı.
Savaş sonrası yıllarda Sovyet devlet güvenlik kurumları, Naziler tarafından işgal edilen SSCB topraklarında sivillere karşı korkunç suçlar işleyen Ukraynalı işbirlikçi oluşumların üyeleri de dahil olmak üzere Nazi savaş suçlularını ve suç ortaklarını aktif olarak aramaya devam etti.
FSB’nin açıkladığı belgelere göre, 19 Aralık 1967'de, SSCB Bakanlar Kurulu'na bağlı Devlet Güvenlik Komitesi Soruşturma Dairesi Başkanı Tümgenerali Aleksandr Volkov, Lvov bölgesindeki Ukrayna SSC KGB Servisi Soruşturma Dairesi'nden Ukraynalı milliyetçi, Nazi ve infazcı Vasiliy Malajenskiy'in ceza davasındaki soruşturmanın sonuçları hakkında bir rapor aldı.
Rapora göre Malajenskiy, 1940 baharında Hitler Almanyasına gitti ve burada ‘Ukrayna Ulusal Birliği’ (UNO) adlı milliyetçi örgüte katıldı. 1942 yazında, UNO'nun talimatıyla, Naziler tarafından geçici olarak işgal edilen Ukrayna topraklarına gitti ve polis teşkilatına girdi. 1943 baharında Ukrayna Milliyetçileri Örgütü'ne (OUN, Rusya Federasyonu'nda yasaklı) katıldı, Ukrayna İsyancı Ordusu (UPA, Rusya Federasyonu'nda yasaklı aşırılık yanlısı örgüt) çeteleri için kıyafet ve yiyecek toplama çalışmalarında yer aldı. Aynı yılın yazında, Volyn'de faaliyet gösteren milliyetçi ‘Melnikovtsiy’- OUN(m) çetelerine katıldı.
Malajenskiy, 1943 yazında Volyn'de faaliyet gösteren OUN-Melnikovtsiy çetesinin lideri ‘Bilıy’ ile temas kurdu ve Blizyuk, Kuzma, Dokelskiy ve Paliy adlı çete üyelerini Melnikovtsiy ile işbirliğine çekti.
Belgeye göre Malajenskiy, 11 Temmuz 1943'te ‘Bilıy’ın çetesiyle birlikte Polonyalı nüfusun yaşadığı Volyn bölgesinin İvaniçev ilçesine bağlı Gurov ve Vigranka köylerine yönelik 100’den fazla sivilin öldürüldüğü ve köylülere ait malların yağmalandığı ve evlerin ateşe verildiği saldırılarda yer aldı.
Belgede ayrıca1944 yılında Malajenskiy'in katılımıyla işlenen sivil cinayetlerine ilişkin verilere yer veriliyor.
Nisan 1944'te, OUN-UPA’nın haydutların faaliyetlerini kınayan kişilerin yok edilmesi talimatının ardından Malajenskiy, Dak Theodosius ve diğer çete üyeleriyle birlikte hedef gösterilen kişiler ve aile üyelerine yönelik katliam gerçekleştirdi.
Volyn Katliamı'nın başlangıcı, Ukraynalı milliyetçilerin Volyn'in Paroslya Pervaya köyünde (şu anda Ukrayna'nın Rivne bölgesinin Sarnenskiy ilçesi) en az yüz elli Polonyalıyı öldürdüğü 9 Şubat 1943 olarak kabul ediliyor. Mart-Nisan 1943'te Volyn'de bulunan Alman yardımcı polis birliklerinden yaklaşık beş bin Ukraynalı firari, militanlara katıldı. Bu dönemden itibaren Polonya köylerine yönelik bir saldırı dalgası başladı.
Polonyalı nüfusun imhası Haziran 1943'e kadar neredeyse tüm Volyn bölgesini kapsadı. Daha sonra UPA'nın Volyn’deki bölgesel merkezi tarafından 16-60 yaş arasındaki Polonyalı erkek nüfusun ortadan kaldırılmasına yönelik büyük bir katliam gerçekleştirilmesi için gizli bir direktif verildi. Volyn Katliamı, 11 Temmuz 1943'te yaklaşık 150 Polonya köyünün Ukraynalı militanlar tarafından bir günde saldırıya uğramasıyla doruğa ulaştı. Sadece Temmuz 1943'te en az 530 Polonyalı yerleşim yeri saldırıya uğradı ve 17 bin Polonyalı öldürüldü. Polonyalı tarihçiler Volyn katliamını soykırım ve etnik temizlik olarak değerlendiriyor ve erkek, kadın, yaşlı ve çocuk olmak üzere on binlerce insanın öldüğünü belirtiyor.
Ancak Polonyalılar da Ukraynalıları vahşice katletmekten geri durmadı. Londra'daki sürgün hükümeti tarafından yönetilen ‘Armia Krajowa’ militanları, Büyük Vatanseverlik Savaşı'nın sona ermesinden bir yıl önce Batı Ukrayna'daki sivillere karşı kanlı bir terör saldırısı düzenleyerek onları Polonyalı milliyetçilerin ele geçirmeyi umduğu topraklardantemizledi. Bununla ilgili arşiv belgeleri de FSB tarafından yayınlandı.
Volyn katliamı Ukrayna-Polonya devletlerarası ilişkilerinde hala önemli bir köşe taşı olmaya devam ediyor. 2016 yılında Polonya parlamentosu 11 Temmuz’u, 1943-1945 yılları arasında Ukraynalı milliyetçiler tarafından Polonyalı sivillere karşı işlenen soykırımın kurbanlarını anma günü olarak kabul etti. Bunun ardından Ukrayna parlamentosu Yüksek Rada, Polonya parlamentosunun kararını kınayan bir bildiriyi kabul etti. Ukraynalı milletvekilleri bu kararın iki ülkenin siyasi ve diplomatik kazanımlarını tehlikeye attığı yönünde bir açıklama yayınladı.
2023 yılında dönemin Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki, Polonyalıların yaşadığı topraklarda 1939-1945 yılları arasında işlenen katliamların kurbanlarının kalıntılarının tamamı bulunmadan Polonya ve Ukrayna arasında tam bir uzlaşma sağlanamayacağını söyledi.
Bu yılın Eylül ayı sonunda Polonya Dışişleri Bakanlığı, Kiev'in Ukrayna'da Volyn katliamı sırasında ölen Polonyalıların kalıntılarının bulunması sorununun çözümünü geciktirmesinin Polonya-Ukrayna ilişkilerine zarar verebilecek bir sorun olduğunu belirtti.
Mayıs 2022'de Rus güvenlik servislerinden bir kaynak Sputnik’e, Ukrayna Dış İstihbarat Servisi’nin son 10 yıl içinde Polonya toplumunda Volyn katliamına yönelik algıyı kademeli olarak tarafsız bir yöne çevirmek için Polonya vatandaşları arasındaki nüfuz ajanlarını kullandığını ifade etmişti.