İzmir’de deprem konutlarının temel atma töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Buradan imkanı olan vatandaşlarıma afet riski altındaki binalarını hızla güçlendirmeleri veya gerekiyorsa yenilemeleri çağrısında bulunuyorum. Üzmeyim, kırmayım ama şahsen ben güçlendirmekten değil, yenilemekten yanayım" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 30 Ekim tarihinde İzmir'in Seferihisar ilçesi açıklarında meydana gelen 6,6 büyüklüğündeki depremde çöken ve ağır hasar görerek ilk etapta acil yıkımı gerçekleştirilen 71 binanın bulunduğu alanlarda yeni yapılacak konut ve iş yerlerinin temel atma törenine katıldı. Erdoğan, törende ayrıca Göztepe Gürsel Aksel Stadı’nın da açılışını yaptı. Depremde yıkılan ve 38 kişinin hayatını kaybettiği Rıza Bey Apartmanı’nın bulunduğu alanda gerçekleştirilen törende Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulan 7 proje alanında yapılması planlanan ve TOKİ Başkanlığı tarafından ihale edilen yıkılan alanlardaki bin 444 konut, 208 iş yeri ve rezerv alanda bulunan 397 konutun temeli, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın tören alanından verdiği talimatla atıldı.
Törende konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Esasen inşaatları geçtiğimiz aylarda başlayan ve inşallah kısa süre teslim etmeyi hedeflediğimiz konutların hayırlı olmasını diliyorum. 30 Ekim’de yaşanan depremde hayatını kaybeden İzmirli kardeşlerimize bir kez daha Allah’tan rahmet diliyorum. Afetleri engelleyemeyiz ama yıkıcı etkileri azaltabilir, afet sonrası oluşan yaraları sarabiliriz. Bugün5 bin deprem konutumuzu da hızla hayata geçiriyoruz. Depremin hemen ardından başlattığımız çalışmalarımızla 7 ayrı alanda hemen inşaatlara başladık. Bugün ilk etapta deprem nedeniyle yıkılan alanlarda bin 444 konut ve 208 dükkan ile rezerv alanımızda yapılacak 397 konutumuzun temelini atıyoruz. Yerinde gerçekleşen deprem dönüşümü 75 bin metrekarelik alanda yürütülüyor. Bu konutların yatırım değeri 800 milyon liradır. İzmir’de depremin hemen ardından riskli yapı kira yardımı, tahliye, tespit ve yıkım işleri için 15 milyon lira kaynak aktardık. Depremden 10 ay sonra 2021 yılının Ağustos ayı itibariyle konutların teslimine başlıyoruz. Etaplar halinde toplam 5 bin konutu teslim edeceğiz. Bayraklı’da inşa ettiğimiz konutları İzmir’in ihtiyaç duyduğu stok dönüşüm konutu olarak da kullanacağız. Bu rezerv alanı 3 milyon 750 bin metrekarelik bir alanı kapsıyor. Depremden etkilenen Karaburun ilçemizin köylerinde de köy evlerini yapacağız. Şu an da törenimi gerçekleştirdiğimiz Rıza Bey Apartmanı alanında ise farklı bir projeyi hayata geçiriyoruz. Enkazının altından 38 vatandaşımızın cansız bedenin çıkarıldığı depremin üzerinden 91 saat geçtikten sonra sağ olarak ulaşılan Ayda bebeğimizin sevinciyle 84 milyon hep birlikte kucaklaştığı yer burasıdır. Bu alana depremde kaybettiğimiz vatandaşların hatırlarını yaşatacak, hem de deprem bilincinin hafızalarda kalacağı bir yer olarak düzenleyeceğiz. Rıza Bey Apartmanı sakinlerine de burada ev sahibi olmak isteyenler için de aynı bölgede konutlarını yapıp teslim edeceğiz. İzmir’de kentsel dönüşüm çalışmalarımızı hızlandırdık. Son 8 yılda İzmir’de riskli yapı olarak bilinen 20 bine yakın binanın 18 bine yakınında yıkımları gerçekleştirdik. Şehirdeki kentsel dönüşüm sürecini vatandaşımızın rızası alınarak, hızlı bir şekilde yürütmeyi hedefliyoruz. Kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında İzmirli vatandaşlarımız için 254 milyon lirası riskli yapı kira yardımı olmak üzere, 406 milyonluk kaynağı kullandık. TOKİ ile 27 bin 170 adet konut ve sosyal donatı inşa ettik. Dar gelirli vatandaşlarımızın konut sahibi yapmak amacıyla başlattığımız 50 bin ve 100 bin konut kampanyaları kapsamında İzmir’de 6 bin 470 konut ve 109 dükkan inşa ediyoruz. 81 ile 81 milyon metrekare millet bahçesi kapsamında İzmir’e 148 bin metrekare yüz ölçüme sahip 2 adet millet bahçesi yapıyoruz. Çiğli ve Bergama’da hayata geçireceğimiz millet bahçelerimiz toplanma alanı olarak da kullanılabilecek. Son 18 yılda eski rakamla 80 kat trilyon şimdi ise 80 milyar ile en çok yatırım yaptığımız illerden biri İzmir’dir. Eğitimde 10 bin 630 adet yeni derslik yaparken, 3’ü devlet olmak üzere 4 yeni üniversite kazandırdık. İzmir’in dört bir yanında 69 spor tesisi inşa ettik. Biraz sonra açılışını yapacağımız 20 bin seyirci kapasiteli Göztepe Gürsel Aksel Stadı da bunlar arasındadır. İzmir’de ihtiyaç sahibi vatandaşlarımıza 7 milyar lirayı aşan yardım yaptık. Sağlıkta 120 sağlık tesisi inşa ettik. 2060 olan yatak kapasitesi olan Bayraklı Şehir hastanesiyle birlikte 8 hastanemizin yapımları devam ediyor. İzmir’in bölünmüş yol kapasitesini arttırdık. Demir yollarında Aliağa-Selçuk arasındaki İZBAN’ı şehrimize kazandırdık. İzmir-Ankara hızlı tren hattını yapımı devam ediyor. Halkapınar-otogar metro hattını ihalesine yakında çıkıyoruz. İzmir körfez geçişi projemizin etütleri bitti, imar planı çalışmaları ise sürüyor. Adnan Menderes Havalimanı’nın baştan aşağı yenilemesini yaptık ve şu an hizmette. 29 baraj ve 8 gölet inşa ettik. 12 baraj daha inşa ediyoruz. İzmirli çiftçilerimize 5 buçuk milyar lira tutarında destek verdik. 3 yeni organize sanayi bölgesi, 3 yeni teknopark, 93 araştırma ve geliştirme merkezi ve 29 tasarım merkezini kurduk. İzmir’deki 26 ilçemize doğalgaz getrdik. İnşallah kentsel dönüşüm çalışmalarını da hızla tamamlayarak şehrimizin geleceğine daha güvenle bakmasını da sağlayacağız. Önümüzdeki dönemlerde İzmir’i tarihine ve potansiyeline uygun çok daha büyük projelerle tanıştırmak için sabırsızlanıyoruz” dedi.
"Üzmeyim, kırmayım ama şahsen ben güçlendirmekten değil, yenilemekten yanayım"
2012 yılında büyük bir kentsel dönüşüm hareketi başlattıklarını hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Ülkemizin afet gerçeğinde hareketli 2012 yılında büyük bir kentsel dönüşüm seferberliği başlattık. 81 ilimizin ve 922 ilçemizin tamamındaki riskli binalarda kentsel dönüşüm kapsamına aldık. Bugüne kadar 1 buçuk milyon konutun dönüşümümü sağladık. Acil dönüşmesi gereken 1 buçuk milyon konutun her yıl 300 bin inşaatla 5 yıl içerisinde bitirmekte kararlıyız. Türkiye genelinde bugüne kadar TOKİ tarafından 1 milyon adet depreme dayanaklı sosyal konutun üretimini gerçekleştirdik. Böylece 5 milyon kardeşimizin sıcak yuvalarına 10 binlerce kardeşimizin yeni işyerlerine kavuşmasını temin ettik. İnşallah bir milyonuncu konutun anahtarını da hak sahibi vatandaşımıza takdim edeceğiz. Ülkemizin her yerinde devam eden kentsel dönüşüm çalışmalarında vatandaşımıza mali konularda kolaylıklar sağlayacak düzenlemeleri de hayata geçirdik. Son olarak konutlarını riskli yapı statüsüne dönüştüren vatandaşlarımız için mevcut yapılarının bir buçuk katına kadar yapacakları inşaat taahhüt işlerinde KDV oranını yüzde 18’den yüzde 1’e indirdik. Ayrıca yapılarını kentsel dönüşüm kapsamında yenileyen vatandaşlarımızın kullanacağı kredi miktarlarını arttırdık. Mesela binasını dönüştürecek hak sahibi vatandaşlarımızın bankalardan kullanacağı kredi miktarını 125 bin liradan 200 bin liraya bina güçlendirme kredisini de 50 bin liradan 80 bin liraya kadar çıkardık. Konut alımları için toplam kredi tutarını da 625 bin liradan 1 milyon liraya yükselttik. Tüm kurumlarımız ve imkanlarımızla vatandaşlarımızla el ele vererek inşallah bu süreci tamamlayacağız. Elbette afetlerin beklemeye geçmediğini, her an yeni afetlerle karşı karşıya olduğumuzu biliyoruz. Buradan imkanı olan vatandaşlarıma afet riski altındaki binalarını hızla güçlendirmelerini veya gerekiyorsa yenilemeleri çağrısında bulunuyorum. Üzmeyim, kırmayım ama şahsen ben güçlendirmekten değil, yenilemekten yanayım. Gelin güçlendirmeyi değil, yenilemeyi tercih edelim. Hem proje bazında hem de yenilemeyle çok daha farklı ve çok daha güçlü bir imkana sahip olacağız. Bugüne kadar edindiğim tecrübeler bana bunu gösteriyor. Hiçbir hesap, afette karşılaşabileceğimiz yıkımlardan ve acılardan daha değerli, daha üstün olamaz. İnşallah çok geç olmadan her bir vatandaşımızın kurumlarımızla iş birliği içerisinde bu dönüşümü hızla tamamlayacağına inanıyorum. Vatandaşlarımız TOKİ ile bu adımı atmak isterse bu kez de biz TOKİ olarak işe girer, burada adımlar atar 50 bin, 100 bin adet hedefimizle varız. Şu Karabağ’ı biz ne zaman farklı bir hale getireceğiz. Karabağ acaba nasıl bir modern şehir haline getireceğiz bunun özlemi içerisindeyim. Bu güzel İzmir’imize o bölge bu haliyle hiç yakışmıyor. Bu duygularla bir kez daha temelini attığımız deprem konutlarının şehrimize ve hak sahiplerine hayırlı olmasını diliyorum. İnşallah bu yıl bitmeden tüm deprem konutlarını hak sahiplerini teslim etmeyi planlıyoruz”
Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasının ardından canlı bağlantı ile Göztepe Gürsel Aksel Stadı’nın açılışını yaptı ve daha sonra İzmir’deki deprem konutlarının temelini eş zamanlı olarak atılmasının talimatını verdi.
Törende konuşan İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, son 18 yılda İzmir’in yaşam kalitesini yükseltilmesine yönelik birçok yatırım gerçekleştirildiğini belirterek, “Yapılan iyileştirmeler ilimizin sosyal ekonomisine büyük katkılar sağlamıştır. Devletimizin İzmir’e bakışı, yakın ilgisi, hiçbir zaman esirgemediği desteği, bize güç vermektedir. Bugün deprem konutlarımızın temelini atıyoruz. Deprem sonrası maddi kayıpların telafileri olur ancak telafisi olmayan can kayıplarımız var. Huzurlarınızda bir kez daha hayatını kaybeden vatandaşlarımıza rahmet diliyorum. Temel atma törenimizin İzmir’imize hayırlar getirmesini diliyorum” dedi.
"Milletçe tek yürek olduk"
30 Ekim tarihini hiçbir zaman unutmayacaklarını vurgulayan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum ise, “30 Ekim'i unutmayacağız. 30 Ekim milletimizin, 84 milyonun İzmir için hüzne boğulduğu tarihtir. Depremle birlikte sadece evlerimiz yıkılmadı, 117 canımızı yitirdik. İzmir, Elazığ, Malatya başta olmak üzere deprem nedeniyle kaybettiğimiz canlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına başsağlığı diliyorum. İzmir’de depremin ilk anından itibaren vatandaşlarımızın yaralarını sarmak için el ele verdik. Milletçe tek yürek olduk. Büyük bir özveriyle çalıştık. Kısa sürede arama kurtarmalarımızı, 10 gün içerisinde de hasar tespit çalışmalarını tamamladık. Ayrıca İzmir’deki riskli binaların durumunu tespit ettik. Sayın Cumhurbaşkanımızın öncülüğünde 2012 yılında İstanbul’dan başlattığı kentsel dönüşüm seferberliğini Türkiye’nin her yerinde daha da hızlandırdık. 1 milyonluk konutun dönüşümünü Sayın Cumhurbaşkanımızı liderliğinde tamamladık. Acil dönüştürülmesi gereken bir buçuk milyonluk binanın dönüşümünü de kısa sürede yapacağız. Bugün İzmir tarihinin en büyük deprem dönüşüm hareketini başlatıyoruz. Bugün, İzmir’in çevresini, çehresini ve geleceğini değiştirecek bir günün miladi olacaktır İzmir’imizde salgın ve kış şartlarına rağmen tek bir dakika bile ara vermeden hızlı bir şekilde çalışmalarımızı devam ettirdik. Ağustos ayı itibariyle Sayın Cumhurbaşkanımızın teşrifleriyle yeni yuvalarımızın tesliminin gururunu hep birlikte yaşayacağız. Bugün Bayraklı’da 7 alanda bin 841 konutun inşasına başlamış oluyoruz. Kültürel ve sosyal alanlarıyla en güzel şekilde bu projelerimizi tamamlayıp İzmirli kardeşlerimize teslim edeceğiz. Bugün sadece bir deprem dönüşümü yapmıyoruz. Altyapısı ile üst yapısıyla çevre yatırımlarıyla İzmir’i yeniden inşa ediyoruz” diye konuştu.
“Önümüzdeki hafta depremden sağ kurtulan Buse’nin düğününe katılacağım”
Törende bir konuşma yapan Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli de, “Güzel İzmir’imiz çok kötü anılacak olayın üstesinden çok iyi bir şekilde gelmiştir. Depremin ilk dakikalarıyla beraber ben de alana intikal ettim. Cumhurbaşkanımızın talimatlarıyla iyi bir çalışma yapıldı. İzmir’in derdini çözmek istedik. Allah’a şükür de bunu gerçekleştirdik. Emeği geçen bakanlıklarımıza, AFAD’ımıza, sivil toplum kuruluşlarımıza çok teşekkür ediyorum. Hepimiz için zor günlerdi. İnşallah bende önümüzdeki hafta depremden sağ kurtulan Buse’nin düğününe katılacağım” diyerek, depremde hayatını kaybeden vatandaşlara Allah’tan rahmet diledi.
“Yapmamız gereken tedbirlerimizi el birliğiyle alabilmektedir”
Ülke olarak afet bölgesinde olduğumuzu vurgulayan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, “Sürekli olarak afetlerle karşı karşıyayız. Elbette ki afetlerin zamanı yoktur, ne zaman olacağını, ne şiddete olacağını bizim bilmemiz mümkün değil. Bunu İzmir depreminde de yaşadık. Giresun’daki sel afetinde de yaşadık. Elazığ ve Van’da da yaşadık. Yapmamız gereken tedbirlerimizi el birliğiyle alabilmektedir. Deprem öncesi afet anında yapacaklarımız, afet sonrası yapacağımız iyileştirme çalışmaları bizim sorumluluğumuzdadır. Elazığ’da depremde yıkılan konutların yerine yapılan yeni konutlarını teslim ettik. Yıl sonuna kadar da tamamı teslim edilecektir. Dünyanın hiçbir ülkesinde kendi vatandaşının karşı karşıya kaldığı bu sorunla hem onları dinleyerek hem de onların gönlünü alarak bu kadar kısa sürede çare oluşturmak mümkün değildir” ifadelerini kullandı.
“Yıkılan evler geri gelir ama giden canlar geri gelmiyor”
Eski Başbakan ve İzmir Milletvekili Binali Yıldırım da 30 Ekim’de İzmir’in büyük bir felaket yaşadığını ifade ederek, hayatını kaybeden 117 kişiye rahmet diledi. Yıldırım, “İlk andan beri Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde İzmir tek vücut oldu. Bakanlarımız, büyükşehir belediye başkanımız bütün kurumlarımız el ele vererek zamanla yarışmak suretiyle enkaz altından sağ olarak insanlarımızı kurtarma yarışına girdi. Yıkılan evler geri gelir ama giden canlar geri gelmiyor. Rabbim hayatını bu depremde kaybedenlere rahmet eylesin. Mekanları cennet olsun. Hemen akabinde çevre ve şehircilik bakanlığımız çalışmalarına başladı. 3 ay gibi kısa bir sürede birçok noktada yıkılan bu evlerin daha güzelini yapmak için bugün temel atma noktasına getirdi. Ağustos ayı sonuna kadar burada binalar yükselmiş olacak ve hak sahibi vatandaşlarımızı binalarına yerleşecek. Sayın Cumhurbaşkanım, biz 17 Ağustos depremini de yaşadık. O zaman siz büyükşehir belediye başkanıydınız, ben de sizin genel müdürünüzdüm. Ankara’nın 2 gün sonra açıklamasını duyabildik. O depremde imdada yetişen yine sizdiniz. İlk gün İstanbul deniz otobüsleri ile 2 bin 500 yaralı depremzedeyi hastanelere taşıdık. Türkiye o günlerden bu günlere çok mesafe kat etti. Artık her türlü felakette anında vatandaşımızın yanında olan devletimiz var. Ülkemizin her tarafı deprem kuşağında. Deprem öldürmez, bilinçsizlik ve bilgisizlik öldürür diye düşünüyoruz. Bugün İzmir’imize kazandırdığımız konutların hayırlı uğurlu olmasını diliyorum” dedi.