Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, elektrikteki düzenlemenin tüketime göre değişmekle birlikte yüzde 8 ila yüzde 14 arasında bir indirime tekabül ettiğini söyledi.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, elektrikte yeni düzenlemenin detaylarını TRT Haber'de açıkladı.
Bakan Dönmez'in açıklamalarından öne çıkan başlıklar:
‘KDV yüzde 18’den 8’e düşürülmüş oldu’
“Dün sayın Cumhurbaşkanımız tarafından yapılan açıklamalarla özellikle dar ve orta gelir grubunda yer alan vatandaşlarımızın lehine bir takım iyileştirmeler daha yapmış olduk. Mesken abone grubunda yer alan tüm tüketicilerimize KDV yüzde 18’den 8’e düşürülmüş oldu. Oturduğumuz evlerin tümü konut statüsünde ve bu abone grubundan yararlanıyor. İbadethanelerimiz bu tarifelerden yararlanıyor. Son düzenlemelerle birlikte STK’lar, dernek, vakıflar ve Cemevleri de bu kapsama alınmış oldu.
Bir diğer iyileştirme de özellikle kırsal alandaki vatandaşlarımızın içme su şebekelerinin üretim ve dağıtımında kullanılan elektrik ihtiyaçları vardı. Onlar da yine en düşük tarife grubuna dahil edilmiş oldu.
Böylece burada hem KDV yüzde 8’e indirilme suretiyle hem de kademe bir miktar daha yükselterek günlük ortalama 8 kilovatsaat ve ayda da 240 kilovatsaate yükseltilmiş oldu. Bu da vatandaşımız lehine bir iyileştirme oldu.
‘Ticarethanede de kademeli uygulamaya geçtik’
Bunun yanı sıra ticarethanede de kademeli uygulamaya geçtik. Özellikle küçük ticari işletmelerden, esnaf ve sanatkarlarımızdan gelen talepler vardı. Bunlar üzerine de biz ciddi bir çalışma yaptık. Günlük 30 kilovatsaat ki bu aylık 900 kilovatsaat eder. Biz esnaf odalarımızla da görüştük, küçük işletmelerle de görüştük. Onların ocak, şubattaki tüketimlerini dikkate alarak böyle bir düzenlemeye gidilmiş oldu. Neredeyse burada da yüzde 80’in üzerinde bir kapsama alanı olmuş oldu. Birinci kademeye girecek olan küçük ticari işletmelerin oranı iyileştirilmiş oldu.
Bunun yanı sıra tarımsal sulamada özellikle çiftçilerimizin kullandığı elektrikle ilgili olarak da KDV yine yüzde 8’e indirilmek suretiyle bir iyileştirme yapılmış oldu.
‘Yüzde 8 ila yüzde 14 arasında bir indirime tekabül ediyor’
Tüketimine göre değişmekle birlikte hem KDV hem de kademedeki bu iyileştirmeyle birlikte yüzde 8 ila yüzde 14 arasında bir indirime tekabül ediyor. Daha önce birinci kademede KDV dahil bir kilovatsaat enerji için 137 kuruş ödeniyorken şimdi bu düzenlemeyle bu 126 kuruşa, ikinci kademedeki 206 kuruş da 189 kuruşa inmiş oldu. Ticarethanede de birinci ve ikinci kademe arasında yaklaşık yüzde 25’lik bir iyileştirme yapılmış oldu.
‘Mevzuata göre 30 gün içerisinde okunması lazım’
Bu uygulama 1 Mart’tan itibaren geçerli. 1 Mart’tan sonraki tüketimlerimiz bu yeni tarifeyle faturalandırılacak. Mart ayı bir geçiş dönemi olacak. Her sayacın okunma periyotları farklı ama asıl etkisini nisan ayından itibaren daha rahat göreceğiz.
Normalde mevzuata göre 30 gün içerisinde okunması lazım ama bazen tatil günleri olabiliyor, bazen de vatandaşlarımız evinde olmuyor, bahçesi kapalı, okuma elemanı girip sayacı okuyamıyor. Bu gibi nedenlerden dolayı birkaç gün önce veya sonra okumalar olabiliyor. Fakat endişeye gerek yok. Biz 8 kilovatsaat gün dediğimiz zaman 30’la çarptığımız zaman 240. Diyelim ki sizin sayacınız 32’nci gün okundu. 240 artı 16 256 kilovatsaate göre ilk kademedeki tarifeden yararlanma imkanına sahipsiniz. 2 gün önce de okuduğu zaman 16 kilovatsaat daha düşük hesaplanacak. Yani burada herhangi mağduriyet söz konusu değil. Sistem otomatik olarak bu şekilde çalışıyor.
Kesinlikle vatandaşlarımız hem EPDK hem de Bakanlığımıza müracaat edebilir. Anında gider müdahaleyi yapar, varsa bir yanlışlık düzeltiriz.
‘Emtia fiyatlarında da ciddi artışlar oldu’
Pandemi esnası ve sonrasına baktığımızda çok dalgalı bir piyasadan bahsediyoruz. Sadece enerji ürünleri açısından değil. Emtia fiyatlarında da ciddi artışlar oldu. En trajik radikal değişimleri de enerji ürünlerinde gördük. Pandemi esnasında bin metreküpü 120 dolarlara kadar düşen doğalgazın fiyatı geçtiğimiz yıl özellikle pandemi sonrası 1400-1500 dolarlara kadar çıkmıştı. Hatta bir iki günle sınırlı olmakla birlikte 2 bin dolarları bile test etti. Sonra kömürde aslında benzer bir şey yaşadık. Yine pandemide tonu 50 dolar civarında olan kömürün fiyatı 250 dolarlara çıktı. Yılbaşı itibarıyla bir miktar gevşemişti fiyatlar. Krizle birlikte orada da bir yükseliş var.
‘Hükümetimizin yüklenmiş olduğu bedel yaklaşık 100 milyar lira’
Geçtiğimiz yıl bu yüklerin büyük bir kısmını biz devlet olarak üstümüze aldık. Hem doğalgaz faturalarına yansıtmadık hem de elektrikte benzer bir uygulamaya gittik. Geçtiğimiz yıl doğal gaz ve elektrikte hükümetimizin yüklenmiş olduğu bedel yaklaşık 100 milyar lira. Yine pandemide biliyorsunuz akaryakıttan alınan ÖTV’yi de vatandaşı rahatlatmak adına feragat edilmişti. O da yaklaşık geçtiğimiz yıl itibarıyla 65 milyar liralık bir rakamdan bahsediyoruz. Toplamda enerji ürünlerinde doğrudan ya da dolaylı olarak destek miktarı 165 milyar lira.
‘Avrupa’nın en büyük tedarikçisi Rusya’
Bu sene destek miktarı da bu rakamın altında olmayacak. Artan maliyetlere rağmen hem elektrikte hem gazda destek miktarı geçtiğimiz yıldan daha fazla olacak gibi duruyor.
Avrupa’nın en büyük tedarikçisi Rusya. Yaklaşık gazının yüzde 40’ını Rusya’dan alıyor. Sadece bizim ülkemiz üzerinden değil hala şu anda Ukrayna da dahil olmak üzere başka boru hatlarıyla aslında doğal gazı Avrupa’nın içlerine kadar taşıyor.
‘Biz sadece Rusya’dan gaz almıyoruz’
Türkiye olarak biz daha önce biliyorsunuz Ukrayna üzerinden gelen hat üzerinden gazımızı alırken iki sene önce TürkAkım devreye girdi. Artık doğrudan Karadeniz altından ve iki ülke arasında yapılan anlaşmayla da Karadeniz altından TürkAkım üzerinden kendi gazımızı alıyoruz. TürkAkım 2 de yine Türkiye üzerinden Avrupa’ya, Balkanlar’a doğru giden başka bir hat daha var. Her iki hatta da tedarikçi ülke Rusya. Kontratta yazılı miktarlara uygun oranda sevkiyatını yapıyor. Mavi Akım’dan biliyorsunuz zaten daha önceden alıyoruz.
Biz sadece tabii Rusya’dan gaz almıyoruz. Onun yanı sıra Azerbaycan'dan doğalgaz alıyoruz, iki boru hattıyla geliyor. İran’da uzun zamandır işleyen bir boru hattımız var. Bunların yanı sıra LNG terminallerimizin giriş ve işleme kapasitelerini artırmak suretiyle ciddi bir kapasite artışına gitmiş olduk. İki tane kara LNG terminalimizin hem kapasitesini artırdık hem de FSRU diye adlandırdığımız yüzer mobil LNG terminalleriyle de sistemin güvenliğini artırmış olduk.
Bu arada yer altı doğalgaz depolarımızın kapasite artırma çalışmaları devam ediyor. Ülkemiz büyüyor. 81 ilin tamamında doğalgaz var. Ülkenin yüzde 80’i doğalgaza erişmiş durumda. Bu kadar gaz tüketimi olan bir ülkede sadece bir tedarikçiye bağlı kalarak tüm sistemin dengesini ayakta tutmanız mümkün değil. Onun için biz burada kaynak giriş noktalarını ve kapasitelerini artırmak suretiyle sistem dengesini ve arz güvenliğini sağlamış oluyoruz.
Ülkemiz üzerinden transit geçişli iki boru hattı var. Birisi Türk Akım 2, diğeri de TANAP. TANAP'ın da kapasitesi 16 milyar metreküp. Bunun 6 milyar metreküplük bir kısmı ülkemiz ihtiyaçları için burada kullanılıyor, 10 milyar metreküpü de Yunanistan, Arnavutluk üzerinden İtalya’ya kadar giden bir güzergahtan söz ediyoruz.
'Rusya’yla ilişkilerimiz enerji bağlamında sadece doğal gazdan ibaret değil'
İnşaat yoğun şekilde devam ediyor. 4 tane reaktör yapıyoruz. Biz bir tesis gibi görsek de orada 4 ünite var. 4 tane ayrı çalışan nükleer reaktör olacak demektir. Her bir reaktör, her bir ünitenin elektrik kurulu gücü 1200 megavat. Toplamda 4 olacak bittiğinde o zaman da 4800 megavata ulaşıyoruz ki bugünkü ihtiyacımızın yüzde 10’unu orada üretiyor hale geleceğiz.
Tabii bizim Rusya’yla ilişkilerimiz enerji bağlamında sadece doğal gazdan ibaret değil. Programa göre ilerliyor. Bugün bir değerlendirme için erken. Büyük bir çoğunluğu Rusya’dan gelen ekipmandan oluşuyor. Kendileriyle de oturup görüşeceğiz. İnşallah bir aksama olmadan belirlediğimiz hedef doğrultusunda 2023 yılında ilk reaktörü devreye almış olacağız.