8 Kasım 2022'deki ara seçimlerin ardından 3 Ocak'ta yeni yasama dönemine başlaması beklenen, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisinde başkan seçimleri yine sonuçsuz kaldı.
Oylamanın üçüncü gününde akşam saatlerine kadar yapılan 11. turda Cumhuriyetçilerin çoğunluk lideri Kevin McCarthy, başkan seçilmek için yeterli desteğe ulaşamadı.
McCarthy 200 oyda kalırken, kendisine destek vermemekte ısrarcı olan 12 Cumhuriyetçi vekil, oylarını vekil Byron Donalds'tan yana kullandı. 7 Cumhuriyetçi milletvekili ise Kevin Hern'e oy verdi. 212 Demokrat üyenin tamamı parti liderleri Hakeem Jeffries için oy kullanmaya devam etti.
Cumhuriyetçi Matt Gaetz, "Donald Trump'a oy veriyorum çünkü Amerika'yı yeniden büyük yapmalıyız" diyerek, 11. tur oylamada da hakkını, milletvekili olmamasına rağmen eski ABD Başkanı Donald J. Trump'tan yana kullandı. Bir milletvekili ise hiçbir adaya oy vermedi.
Temsilciler Meclisi milletvekilleri Vaşington saatiyle akşam 20.00 gibi oylamaya ara verdi ve 12. turun yarın yapılması için ayrı bir oylamaya gitti. 213'e karşın 219 oy ile 12. oylamanın 6 Ocak Cuma günü öğlen saatlerine ertelenmesi kararı alındı.
ABD'de yasama donmuş halde
Temsilciler Meclisi başkanının seçilememesi nedeniyle üyeler yemin edemediği için Kongrenin bir kanadı hala faaliyete başlayamadı. Bu nedenle ABD'de yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç ana organdan oluşan federal devletin yasama organı durma noktasına geldi.
Mevcut durumda milletvekilleri acil bir durumda veya kriz anında yasama faaliyetlerini yerine getiremeyecek halde. Bu da ABD kamuoyunda "demokrasinin sınanması", "kişisel siyasi ihtirasların milletin çıkarlarının önüne geçmesi" şeklinde yorumlanıyor. Bu durumun "ülke için iyi olmadığına" dikkati çeken çok sayıda milletvekili, bir an önce başkanın seçilmesi için çağrıda bulunuyor.
Milletvekilleri bilhassa Temsilciler Meclisinde dış ilişkiler ve güvenlikle ilgili komiteler işleyemediği için ülkede yönetimsel aksaklıkların olabileceğine vurgu yapıyor.
CNN televizyonuna konuşan Cumhuriyetçi milletvekili Mike Gallagher, İstihbarat Komitesinde yer almasına rağmen, Temsilciler Meclisi güvenlik görevlilerinin kendisini "henüz izni olmadığı" gerekçesiyle Genelkurmay Başkanı'nın da olduğu bir toplantıya girmesine izin vermediğini söyledi.
Öte yandan, çok sayıda Cumhuriyetçi milletvekili, meclis başkanı seçilemediği için göreve başlayamadıklarından "Biden yönetiminin denetimsiz kaldığını" savunuyor.
Cumhuriyetçiler giderek daha da bölünüyor
ABD Temsilciler Meclisinde son 100 yıldır ilk kez, üç gündür yapılan 11 oylamada da yeterli çoğunluğa ulaşılamadığı için meclis başkanı seçilemiyor.
Eski ABD Başkanı Trump'ın "McCarthy'e oy verin" çağrılarına rağmen kendisinin sıkı destekçisi olan bir grup Cumhuriyetçi üye, aksi yönde oy kullanmaya devam ediyor.
20 kadar Muhafazakar Cumhuriyetçi, McCarthy'i "müesses nizamın adamı" olmakla itham ederek, bütçe, vergiler, sınırların korunması ve Kongre'deki vekillerin görev süresi gibi hususlarda kendisine güvenmiyor.
Salı günü yapılan ilk oylamada Cumhuriyetçilerin 203'ü MacCarthy, 10'u Andy Biggs'e oy vermişti. Daha sonraki oylamalarda Byron Donalds'a oy veren Cumhuriyetçilerin birkaçı son üç oylamada haklarını Kevin Hern'den yana kullanıyor.
Başkan seçilene kadar oylamalar devam edecek
ABD'de Temsilciler Meclisi Başkanı, devlet başkanı ve başkan yardımcısından sonra protokolde üçüncü sırada yer alması bakımından önem arz ediyor.
Temsilciler Meclisi, başkanını seçmeden işlemeye başlayamıyor. Milletvekillerinin yeni başkanın seçilmesi için gereken çoğunluğu elde edene kadar oylamaya devam etmesi bekleniyor.
Başkan nasıl seçiliyor?
435 üyeli Temsilciler Meclisinde halihazırda Cumhuriyetçiler 222, Demokratlar 213 koltuğa sahip. Ancak Demokratlardan 1 sandalye, Virginia'dan seçilen Demokrat siyasetçi Donald McEachin'in 28 Kasım 2022'de vefat etmesi üzerine boş kalmıştı. McCarthy'nin başkan seçilebilmesi için Meclis üyelerinin yarısı olan 218 üyenin oyunu alması gerekiyor.
Ancak bu baraj her bir milletvekilinin bir üyeyi oylaması halinde geçerli. Örneğin 6 milletvekili oylamada çekimser kalırsa, mevcut milletvekili sayısı 434 olan mecliste çoğunluk için gereken oyun 218 değil, 214 olması gerekiyor.
Cumhuriyetçilerin lideri McCarthy kimdir?
1965 doğumlu Kevin McCarthy, ilk kez 2006'da Cumhuriyetçi Parti'den Kongre üyesi seçilmişti. Aslen iş insanı olan Kaliforniyalı siyasetçi, 2018'den bu yana Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçilerin azınlık lideri olarak görev yapıyordu.
Trump'ın sıkı destekçilerinden McCarthy, 2020'deki başkanlık seçim sonuçlarına itirazında Trump'ın yanında yer almıştı. Daha sonra seçimlerin meşru olduğunu kabul eden Cumhuriyetçi siyasetçi, 6 Ocak 2021'de Kongre binasına gerçekleştirilen saldırıyı da kınamıştı.
Byron Donalds kimdir?
1978 doğumlu Floridalı siyasetçi Donalds, Meclisteki Cumhuriyetçi iki siyahi üyeden biri. Eski bir iş insanı olan Donalds, Cumhuriyetçi partide son dönemde yıldızı parlayan isimler arasında yer alıyor.
Donalds, kürtaj karşıtı ve aynı zamanda sıkı bir bireysel silahlanma savunucusu olarak öne çıkıyor.
Kevin Hern kimdir?
1961 doğumlu Oklahomalı siyasetçi Kevin Hern, 2018’den bu yana Temsilciler Meclisi üyesi.
Siyasete atılmadan önce Rockwell International isimli firmada uzay mühendisi olarak çalışan Hern, daha sonra ticaretle ilgilenerek büyük markaların franchise partneri olarak çeşitli işler yürüttü.
Hern'ün yeni yasama döneminde Cumhuriyetçilerin Çalışma Komitesinin başkanı olması bekleniyordu.
Demokratların lideri Jeffries kimdir?
Nancy Pelosi'nin 20 yıldır sürdürdüğü liderlik görevine tekrar aday olmayacağını açıklamasının ardından, tek aday New York Temsilcisi Hakeem Jeffries Demokratların yeni lideri olmuştu.
Jeffries, ABD Kongresinin tarihinde Senato veya Temsilciler Meclisindeki herhangi bir partinin lideri konumuna seçilen ilk siyahi olarak kayıtlara geçmişti. New York'un Brooklyn bölgesinde 4 Ağustos 1970'te doğan ve avukatlık yapan Jeffries, 2013'ten bu yana Temsilciler Meclisi üyesi.
Uzun süredir "Pelosi'nin veliahtı" olarak anılan Jeffries, Temsilciler Meclisinde adalet ve bütçe komitelerinde yer almıştı.