Sudan'da ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında duyurulan ateşkese rağmen yer yer çatışmalar devam ederken birçok ülke, diplomatik misyonlarının ve vatandaşlarının ülkeden tahliyesine hız verdi.
Aralarında Türkiye, ABD, Çin, Rusya, İngiltere, Fransa ve Suudi Arabistan’ın da bulunduğu 50'den fazla ülke, vatandaşlarını karadan Etiyopya ve Mısır, denizden ise Port Sudan Limanı üzerinden ve hava yoluyla tahliye etmeye devam ediyor.
Türkiye
Diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, 23 Nisan Pazar günü başlayan tahliye operasyonu kapsamında, Sudan'dan Türkiye'ye getirilen vatandaşların sayısı 684'e ulaşırken, 738 vatandaş ise Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa yolunda.
Addis Ababa yolundaki vatandaşlar burada sağlanan uçaklarla Türkiye'ye intikal edecek.
İlk uçakla 176, ikinci uçakla 305, üçüncü uçakla ise 203 kişi yurda döndü.
Addis Ababa Havalimanı'nda tahliye bekleyen Türk vatandaşı bulunmazken, Etiyopya üzerinden tahliye çalışmaları devam ediyor.
Hartum Büyükelçiliğinden alınan bilgiye göre, bu sabah Hartum'dan otobüslerle hareket eden yaklaşık 200 kişilik 5. kafile ise Port Sudan'dan gemiyle Suudi Arabistan'ın Cidde kentine ardından uçakla Türkiye'ye hareket edecek.
Hartum Büyükelçiliği, Wad Medeni kentinde kalan vatandaşlar için bugün son bir tahliye operasyonu daha gerçekleştirileceğini duyurdu. Hartum'dan yarın yine Port Sudan üzerinden bir grup vatandaşın tahliyesine başlanacak.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da katıldığı bir televizyon programında Sudan’dan tahliye edilenler arasında 13 ülkeden 110 kişinin bulunduğunu açıklamıştı.
Azerbaycan
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Sudan'daki 26 Azerbaycan vatandaşının Türkiye'nin desteği ile tahliye edildiğini duyurdu.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, Sudan'da ordu ile HDK arasında 15 Nisan'dan bu yana devam eden çatışmalar nedeniyle, yerleri belirlenen 26 Azerbaycan vatandaşının Türkiye'nin desteğiyle üçüncü bir ülke üzerinden tahliye edildiği bildirildi.
Açıklamada, Sudan'da bulunan Azerbaycan vatandaşlarına askeri hareketliliğin yoğun olduğu bölgelere seyahat etmemeleri, zorunlu olmadıkça evlerinde veya güvenli yerlerde kalmaları tavsiye edildi.
Sudan'da yaşayan Azerbaycan vatandaşlarının tahliye veya herhangi bir sorunla ilgili olarak Azerbaycan'ın Mısır Büyükelçiliği ile iletişime geçebilecekleri belirtildi.
ABD
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Sudan'da çatışmaların artması üzerine 23 Nisan'da,Hartum Büyükelçiliğindeki diplomatik operasyonları askıya aldıklarını ve tüm diplomatik personeli tahliye ettiklerini açıkladı.
Rusya
Rusya’nın Hartum Büyükelçisi Andrei Çernovol, Hartum’daki tüm Rusların büyükelçilik binasına götürüldüğünü ancak çatışmaların havalimanı çevresinde sürmesi nedeniyle henüz Hartum’dan hava yoluyla tahliyenin mümkün olmadığını açıkladı.
Fransa
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ülkesinin Sudan'dan 209'u Fransız olmak üzere toplam 538 kişiyi tahliye ettiğini duyurdu.
Macron, tahliye edilenler arasında Afrika ülkeleri vatandaşları da olduğunu kaydetti.
İngiltere
Sudan'daki yaklaşık 4 bin vatandaşını tahliye etmemesi tepkilere sebep olan İngiltere, çatışmaların 10'uncu gününde ilk tahliye uçuşunu gerçekleştirdi.
İngiltere Başbakanlığından yapılan açıklamaya göre, çocuklu aileler ile hasta ve yaşlılara öncelik verilen ilk tahliye uçağı Sudan'ın başkenti Hartum'un kuzeyindeki Vadi Seyyidina hava üssünden kalktı.
İngiltere, 23 Nisan'da Sudan'daki diplomatları ve ailelerini tahliye etmiş ancak ülkedeki İngiltere vatandaşı siviller kendilerine tahliyeyle ilgili bir bilgi gelmediğini belirterek, duruma tepki göstermişti.
Almanya
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Sudan’daki Almanların tahliyesi için hazırlık yaptıklarını ve bunun gerçekleştirilmesi için çatışmaların durdurulması çağrısında bulundu.
Kanada
Kanada hükümeti, Sudan’daki diplomatik faaliyetlerini geçici olarak askıya aldığını ve diplomatik misyonunun güvenli bir yerden ülke dışından görevini yürüteceğini açıkladı.
İtalya
İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, tahliye edilenleri havaalanında karşılama sırasında yaptığı açıklamada, Sudan'dan ayrılma talebinde bulunan İtalyan vatandaşlarının önce Cibuti'ye nakledildiğini aktarırken, bazı yardım gönüllülerinin Sudan'da kalmak istediğini söyledi.
Tajani, 24 Nisan'daki uçakla 83 İtalyan ve 23 de yabancının geldiği bilgisini verdi.
Hollanda
Hollanda Dışişleri Bakanı Wopke Hoekstra, Sudan'da ordu ile HDK arasında 15 Nisan'dan bu yana yaşanan çatışmalar nedeniyle ülkedeki 100 Hollandalının tahliye edildiğini bildirdi.
Hoekstra, Twitter'dan yaptığı açıklamada, "Sudan'dan dördüncü operasyon neticesinde toplam 100 Hollanda vatandaşını tahliye ettik ve bunların yarısı Hollanda'nın dün gece gönderdiği tahliye uçağıyla geliyor. Ek olarak 14 ülkeden 70 kişi daha Hollanda'nın tahliye uçağında yer alıyor." dedi.
Belçika
Belçika Dışişleri Bakanı Hadja Lahbib, sosyal medya hesabından, Sudan’daki vatandaşlarının tahliyesini Fransa ve Hollanda’nın işbirliğinde gerçekleştirmek için çalıştığını aktardı.
İspanya
İspanya, 30’u İspanyol, Arjantin, Kolombiya, İrlanda, İtalya, Portekiz, Polonya, Meksika ve Venezuela vatandaşı 70 kişinin Sudan’dan askeri uçakla tahliye edildiğini duyurdu.
Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, askeri bir uçağın Cibuti'ye gitmek üzere 25 Nisan’da yerel saatle 23.00'te (21.00 GMT) Hartum'dan ayrıldığı belirtildi.
İsveç
İsveç hükümeti, Sudan’daki tahliye çalışmalarını desteklemek için 400 kişilik askeri birlik gönderileceğini açıkladı.
İsviçre
İsviçre Dışişleri Bakanlığı, sosyal medya hesabından, Sudan’daki büyükelçiliğinin kapatıldığını ve güvenlik sebebiyle elçilik çalışanları ile ailelerinin tahliye edildiğini duyurdu.
Japonya
Japonya Başbakanı Kişida Fumio, Sudan'dan ayrılmak isteyen tüm Japon vatandaşların ülkeden tahliye edildiğini duyurdu.
Japonya, Sudan'da çatışmaların şiddetlenmesi sonrası, vatandaşları ile ailelerini, Japon Hava Öz Savunma Kuvvetleri'ne (ASDF) ait uçakla Cibuti'ye tahliye etti.
Japonya Dışişleri Bakanı Hayaşi Yoşimasa, ASDF uçağıyla, 41 Japon vatandaşı ve 4 aile üyesi olmak üzere 45 kişinin, Port Sudan bölgesinden Cibuti'ye taşındığını açıkladı.
Hükümet, Japonya Dışişleri Bakanı Kıdemli Yardımcısı Takei Şunsuke'nin, tahliye edilen Japonların anavatana dönüş uçuşlarının organizesi için Cibuti'ye gönderildiğini duyurdu.
Kişida, Japon vatandaşlarının başarılı bir tahliyesi için ilgili ülkelerle iletişim halinde olduklarını ve bunun için tüm çabayı sarf edeceklerini söyledi.
Kabine Baş Sekreteri Matsuno Hirokazu, açıklamasında, ülkesinin Hartum Büyükelçiliği personeli dahil tahliye edilen Japon vatandaşları arasında yaralanan olmadığını bildirdi.
Japonya Dışişleri Bakanlığı ise Sudan'daki büyükelçiliğin geçici olarak kapatıldığını açıkladı
Güney Kore
Güney Kore hükümeti tarafından yapılan açıklamada, 28 kişiyi tahliye eden KC-330 tipi askeri nakliye uçağının Seongnam'daki Seul Hava Üssü'ne indiği belirtildi.
Çin
Çin Dışişleri Bakanlığı, pazartesi günü, Sudan’daki vatandaşlarının tahliyesinin başladığını duyurdu. Bunların kaç kişi olduğuna dair bilgi paylaşılmadı.
Hindistan
Hindistan Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Twitter'dan yaptığı açıklamada, hükümetinin vatandaşlarını tahliye etmek için Suudi Arabistan'a iki askeri uçak gönderdiğini ve bir donanma gemisinin Port Sudan'a ulaştığını duyurdu.
Sözcü, Sudan'da mahsur kalan ve tahliye edilmek isteyen Hindistanlıların güvenli hareketini sağlamak için ortaklarla koordinasyon halinde olduklarına değindi.
Suudi Arabistan
Suudi Arabistan, Sudan'dan bugüne kadar 114'ü kendi vatandaşı olmak üzere toplam 2 bin 148 kişiyi tahliye ettiğini açıkladı.
Suudi Arabistan resmi ajansı SPA'da yer alan habere göre, Sudan'dan tahliye edilen 13'ü Suudi Arabistan vatandaşı 1687 kişi daha sabah saatlerinde gemiyle Cidde'ye vardı.
Katar
Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid bin Muhammed el-Ensari, kişi sayısına değinmeden Sudan’da bulunan bütün Katarlıların tahliye edildiğini belirtti.
Kuveyt
Kuveyt Dışişleri Bakanlığı, Sudan’daki vatandaşlarını tahliye etmek için “acil durum operasyonu” başlattıklarını ve bu kişilerin Suudi Arabistan’ın Cidde şehrine, ardından Kuveyt’e ulaştıklarını açıkladı.
Filistin
Filistin Dışişleri Bakanlığı, vatandaşlarının otobüslerle Sudan-Mısır sınırına doğru hareket ettiğini duyurdu.
Ürdün
Ürdün Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, 23 Nisan Pazar gününden itibaren Sudan’dan tahliye edilen kişi sayısının 433’e çıktığı belirtildi.
Ürdün’ün Sudan’dan tahliye amaçlı kaldırdığı ve 90 kişinin bulunduğu beşinci uçakta Filistin, Irak, Suriye ve Eritre uyruklu kişilerin bulunduğu kaydedildi.
Açıklamada, bir sonraki uçuşla Ürdünlü ve diğer ülke uyruklu 67 kişinin daha tahliye edileceği ifade edildi.
Ürdün, Pazar günü 4 askeri uçakla 343 Ürdünlü, Filistinli, Iraklı, Suriyeli ve Alman'ı Sudan'dan tahliye etmişti.
Ürdün 22 Nisan’da, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile koordineli olarak vatandaşlarını Sudan'dan tahliye etmeye başladığını duyurmuştu.
Irak
Irak Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ahmed es-Sahhaf, Iraklı diplomatların da aralarında olduğu 20 vatandaşın Suudi Arabistan'ın Cidde kentine ulaştığını ifade etti.
Irak, Sudan'daki yaklaşık 300 vatandaşının tahliyesi için 2 uçak tahsis edildiğini açıkladı.
Lübnan
Lübnan, yaklaşık 250 vatandaşının bulunduğu Sudan'dan 12'si Filistinli 44 kişinin ülkeye getirildiğini duyurdu.
Moritanya
Moritanya, Suudi Arabistan ile işbirliği içinde Sudan’daki 120 vatandaşını deniz yoluyla tahliye etmeye başladığını açıkladı.
Yemen
Yemen, Port Sudan üzerinden Suudi Arabistan'a geçirdiği 200 kişilik ilk vatandaş grubunu hava yoluyla ülkesine götürdü.
Mısır
Mısır, 21-25 Nisan tarihleri arasında Mısır ve diğer ülke vatandaşlarından 10 bin 194 kişinin Sudan’dan kara yoluyla tahliyesinin gerçekleştirildiğini açıkladı.
Libya
Libya, 25 nisanda Port Sudan üzerinden Suudi Arabistan'a intikal ettirdiği 105 vatandaşını havayoluyla ülkeye götürdü.
Fas
Fas Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Kral 6. Muhammed'in Sudan'daki Faslıların tahliye edilmesi yönünde talimat verdiği, Hartum'dan 293 Fas vatandaşının tahliye edildiği belirtildi.
Tunus
Tunus, Hartum'da devam eden silahlı çatışmalar nedeniyle vatandaşlarını Sudan'dan tahliye sürecine 24 Nisan Pazartesi günü başladıklarını açıkladı.
Tunus, aralarında Tunus Büyükelçisinin de yer aldığı 46 vatandaşını ve diplomatlarını tahliye ettiğini belirtti.
Cezayir
Cezayir Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada, Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun’un talimatı üzerine Sudan’dan tahliye edilen Cezayirli vatandaş ile diplomatların Sudan’daki Port Sudan Havalimanından Cezayir Hava Kuvvetleri’ne bağlı bir uçakla Cezayir’e ulaştığı belirtildi.
Açıklamada, Cezayirli diplomat ve vatandaşların yanı sıra, 13 Filistinli ile 22 Suriyelinin de söz konusu uçakla Cezayir’e getirildiği vurgulandı.
BAE
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanlığı da yaptığı açıklamada, kendi vatandaşlarının tamamının ve bazı ülkelerin vatandaşlarının Sudan'dan tahliye edildiğini belirtti.
Somali
Somali hükümeti 18 kişilik ilk grup vatandaşın Etiyopya üzerinden ülkeye ulaştığını bildirdi.
Cibuti
Cibuti Dışişleri Bakanı Muhammed Ali Yusuf, Cibuti'nin Hartum Büyükelçi İsa Hayri de dahil olmak üzere diplomatik personeli ve vatandaşlarını Sudan'dan tahliye etmeye başladıklarını duyurdu.
Kenya
Kenya Dışişleri Bakanı Alfred Mutua, başkent Nairobi'de yaptığı açıklamada, şiddetli çatışmalar nedeniyle Sudan'da mahsur kalan 29 öğrencinin önce Addis Ababa'ya, oradan da Nairobi'ye nakledildiğini söyledi.
Mutua, ülkesinin Sudan'dan yaklaşık 400 öğrenciyi tahliye etmek için çalıştığını da sözlerine ekledi.
Uganda
Uganda'nın Hartum Büyükelçisi Rashid Yahya Ssemuddu, yaptığı açıklamada, 208 Ugandalıyı taşıyan 4 otobüsün Hartum'daki büyükelçilikten hareket ederek Etiyopya'ya hareket ettiğini söyledi.
Çad
Çad İletişim Bakanı Aziz Muhammed Salih, hükümetin başkent Hartum'dan 438 vatandaşını özel bir uçakla hava yoluyla ülkelerine nakletmek üzere Port Sudan limanına tahliyesini ayarladığını söyledi.
Nijerya
Guardian Nijerya Haberleri gazetesinin haberine göre, Nijerya, Sudan'daki çoğu öğrenci olan yaklaşık 3 bin vatandaşını Mısır'a gidecek bir konvoyla tahliye etmeyi planlıyor.
Sudan'da ordu ile HDK arasında çatışma
Sudan'ın başkenti Hartum ve diğer şehirlerde 15 Nisan sabahı Sudan ordusu ile HDK arasında silahlı çatışmalar başlamıştı.
Ordu ile HDK arasında "HDK'nin tamamen orduya katılmasını" öngören askeri güvenlik reformu konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık sıcak çatışmaya dönüşmüştü.
Sudan Dışişleri Bakanlığı, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın, orduyla çatışan HDK'nin feshedilmesi ve devlete karşı isyancı güç ilan edilmesi kararı aldığını, bu esasa göre davranılacağını bildirmişti.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ise başkent Hartum ve diğer şehirlerde 15 Nisan'da bu yana çatışmalarda 459 kişinin hayatını kaybettiğini, 4 bin 72 kişinin de yaralandığını duyurdu.