Batı'da 'Black Friday', Türkiye'de 'Şahane Cuma' ya da 'Gülümseten Kasım' denilen küresel indirim kampanyasıyla alışveriş çılgınlığının körüklendiği gün, dünyanın en zengin kişilerinden Jeff Bezos'un Amazonu'nun dünya çapındaki depo çalışanları, iş bırakma ve protesto eylemlerine gittiğini duyurdu.
Çalışanlarına kötü muamelesiyle meşhur Amazon'un e-ticaret kolunun ABD, Britanya, Hindistan, Japonya, Avustralya, Güney Afrika ve Türkiye dahil Avrupa'yı kapsayan 40 ülkedeki binlerce çalışanı, dünyanın en yoğun alışveriş gününde eylem düzenledi.

Sendikalaşma, daha iyi ücret ve daha iyi çalışma koşulları
Küresel çapta hayat pahalılığı krizi yaşanırken, sömürün bedelinin ödetilmesi mesajıyla 'Make Amazon Pay' (Amazon'a Ödet) adı verilen eylemlerde sendikalaşma, daha iyi ücret ve daha iyi çalışma koşulları talep edildi.
Kampanya çevre ve sivil toplum gruplarının desteklediği bir uluslararası sendikalar koalisyonu tarafından koordine edildi.

'İşçilerle pazarlık yapmasının vakti geldi'
Organizatör sendikalardan olan UNI Global Union'ın Genel Sekreteri Christy Hoffman, "Teknoloji devinin korkunç, güvenliksiz uygulamalarına derhal son vermesi, yasalara saygı göstermesi ve işlerini daha iyi hale getirmek isteyen işçilerle pazarlık yapmasının vakti geldi" dedi.

Bilgisayarlı takibe 'Biz robot değiliz' tepkisi
Fransa ve Almanya'daki CGT ve Ver.di sendikaları, önemli Avrupa pazarlarındaki sevkiyatları aksatmayı amaçlayan 18 büyük depoda koordineli grevleriyle eyleme öncülük etti.
Ver.di'nin Almanya'daki Amazon Komitesi Başkanı Monika di Silvestre, çalışanların, üretkenliklerinin, 'örneğin saatte yapmaları gereken paket sayısı gibi hedefleri belirleyen algoritmalar eşliğinde bilgisayarlar tarafından yakından izlenmesinden özellikle endişeli olduklarını' söyledi.

'Artık yeter'
Di Silvestre, "Biz robot değiliz" sloganıyla dile getirilen tepkiyi, "İşçiler bu algoritmaların çok fazla baskısı altında. Yaşlı veya sınırlı hareket kabiliyetine sahip çalışanlar arasında ayrım gözetmiyor. İşçiler istatistiklerini düşünmekten geceleri uyuyamıyor" diye aktardı.

Britanya'da GMB sendikasıyla bağlantılı işçiler, Coventry dahil pek çok deponun önünde protesto düzenledi.
Kıdemli GMB organizatörü Amanda Gearing, "Coventry'deki Amazon çalışanları çok fazla çalışıp düşük maaş almaya artık yeter diyor" açıklamasını yaparak işçilerin saatlik ücretin 10.5'ten 15 sterline çıkarılmasını talep ettiğini belirtti.

Amazon ise vardiya sırasında işi bırakanların Britanya'daki depo çalışanları için açıkladığı 500 sterlinlik ikramiyenin ikinci yarısını kaybedebileceği tehdidinde bulundu.

Bezos'un dairesinin önünde protesto
ABD'de 10'dan fazla şehirde eylemler düzenlenirken, Amazon'un patronu Jeff Bezos'un dairesinin bulunduğu New York'un 5. Caddesi'ndeki apartmanın önünde protesto gerçekleştirilecek.

Sendikalaşma mücadelesi
Amazon'un insanlıkdışı koşullarda çalıştırdığı işçilerine nasıl zulmettiği sık sık haber olurken, bu yılın başlarında ABD'nin New York şehrindeki Staten Island'da depo işçilerinin sendikalaşmaktan yana oy kullanması, bir dönüm noktası olarak değerlendirildi.

Küresel çapta en az 10 bin çalışan işten çıkarılacak
Amazon ise geçen hafta geniş çaplı işten çıkarma planını açıkladı. Şirket rakam vermedi, ama ABD medyasında küresel çapta en az 10 bin çalışanın işten çıkarılacağı tahmin edildi.