BBC News’ın hazırladığı bir aşı haberinde kullanılan görsel, bir anda BBC’nin ‘yalan habercilik’ ile suçlanmasına sebep oldu. Peki bu yanlış anlaşılma neden oldu?

1922 yılında kurulan BBC, bünyesinde bulunan BBC News ile önce Birleşik Krallık'ta daha sonra ise tüm dünyada haberleri vatandaşlara aktarma görevini üstlenmişti. Dünyanın en güvenilir haber kaynaklarından birisi olarak görülen BBC News, 14 Ocak tarihinde yaptığı haberinde kullanılan bir görsel nedeniyle “yalan haber” yapmakla suçlandı.

Söz konusu haber, Brezilya’da bir Amazon yerlisi gencin COVID-19 aşısı olabilmesi için babasını sırtında taşımasını konu alıyordu. Haberin içinde ise gencin, babasını taşırken çekilmiş bir fotoğrafı bulunuyordu. Peki ne oldu da bu haber eleştirilerin hedefi haline geldi?

2015 tarihli haberde de aynı fotoğraf var (mı)?

Haberde bulunan ve tartışmalara neden olan o fotoğraf

Söz konusu fotoğraf, bir Twitter kullanıcısı tarafından Google üzerinden aratıldı ve 2015 tarihli bir BBC haberinde kullanıldığı iddia edildi. Bu paylaşımı gören kullanıcılar ise BBC News Türkiye’nin yalan haber yaptığını ve “insanları aşı olması için kandırdığını” öne sürdü.

Bu durumun üzerine hem BBC News’ın Twitter hesabı hem de olayı açıklamaya çalışan kişiler âdeta linç edilmeye başlandı. Fakat olay aslında sanılandan çok farklıydı. Yaşanan bu durum Google ve diğer ara motorlarının yaptığı ufak bir ‘numara’dan fazlası değildi.

Yeni haberlerin fotoğrafları neden eski haberlerde görünüyor?

Arama motorlarının yaptığı bu ‘numara’ aslında tamamen insanların arama motorlarını kullanma ve haberlere tıklama şekliyle alakalı. Arama motorları, internette bir haber hakkındaki fotoğrafı aradığınızda size o fotoğrafın bulunduğu haber sitesinin ya da sitelerinin ilgili ve benzer haberlerini de aynı görselle karşınıza sunuyor.

Bu nedenle pek çok uzman, görsel aramalarındaki sonuçlara %100 güvenmememiz gerektiğini önemle vurguluyor. BBC’nin haberindeki görselin 2015 tarihli başka bir BBC haberinde yer almasının sebebi ise iki haberin de BBC’ye ait olması ve görselin her iki konuya da uygun olması. 2015 tarihli haberin konusu Brezilya’daki yoksulluk iken 2022 tarihli haber ise aşı konulu. Fakat kullanılan fotoğraf bakıldığında iki konuya da uygun olacağı için arama motoru, bu görseli iki haberde de kullanıyor.

BBC tarafından henüz konuya ilişkin bir açıklama yapılmazken ne yazık ki Twitter’da konuyu açıklamaya çalışan kullanıcılar ise ‘aşı savunuculuğu’ yaptıkları gerekçesiyle linç edilmeye çalışıldı.