Askeri suçlara ilişkin davalar, suçun işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan asliye ve ağır ceza mahkemelerinde ya da askeri birlik ve personel yoğunluğunun gerektirmesi halinde Adalet Bakanlığı'nın önerisi üzerine, Hakimler ve Savcılar Kurulu'nca (HSK) belirlenen ilçelerde kurulu bulunan asliye veya ağır ceza mahkemelerinde görülecek.

Askeri Ceza Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile hükmün açıklanmasının geri bırakılması müessesesi, askeri suçlar bakımından da düzenleniyor.

Ceza Muhakemesi Kanunu'nun hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin hükümleri; sırf askeri bir suçtan dolayı 6 ay veya daha fazla süreli hapis cezasına hükmedilmesi, fiilin, disiplini ağır şekilde ihlal etmesi veya birliğin güvenliğini tehlikeye düşürmesi ya da birliğin muharebe hazırlığını veya etkinliğini zafiyete uğratması ya da büyük bir zarar meydana getirmesi ile fiilin savaş veya seferberlikte işlenmesi halleri hariç askeri suç ve cezalar hakkında da uygulanacak.

Askeri suçların soruşturması ve kovuşturmasına ilişkin Askeri Ceza Kanunu'nda hüküm bulunmayan hallerde Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri uygulanacak.

Mahkemelerin görev ve yetkisi
Kanunla, askeri suçlara ilişkin davaların bakılacağı mahkemeler belirleniyor.

Askeri suçlara ilişkin dava ve işler, suçun işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan asliye ve ağır ceza mahkemelerinde ya da askeri birlik ve personel yoğunluğunun gerektirmesi halinde Adalet Bakanlığının önerisi üzerine HSK tarafından belirlenen ilçelerde kurulu bulunan asliye veya ağır ceza mahkemelerinde görülecek. İlçede görülmesine karar verildiği takdirde ilçenin yargı çevresi de aynı usulle belirlenecek. Bu suçlara ilişkin dava ve işler, acele işlerden sayılacak ve bunlarla ilgili davalar adli tatilde de görülecek.
Asker kişiler tarafından ülke sınırları dışında işlenen askeri suçlara ait dava ve işlere bakmaya Ankara mahkemeleri yetkili olacak. Yurt dışında bulunan askeri mahallerde yapılacak önleme aramasına karar vermeye de bu yer sulh ceza hakimliği yetkili olacak.

"Vazife ve memuriyetlerine gitmeyenlerin cezaları", "firar ve cezası", "yabancı memlekete firar edenlerin cezaları", "mehil içinde yakalananların cezası" ile "sözleşerek firar ve cezası" başlığıyla düzenlenen suçlara ilişkin dava ve işlerde yetkili mahkeme, şüpheli veya sanığın mensubu olduğu askeri birlik veya askeri kurumun bulunduğu yerdeki il ve ilçe mahkemeleri olacak.

Askeri suçlara ilişkin soruşturmalar, suçun işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan cumhuriyet başsavcılığınca ya da HSK tarafından belirlenen ilçe cumhuriyet başsavcılığınca yürütülecek. Bu başsavcılıklarda askeri suçlar bürosu kurulacak ve yeteri kadar cumhuriyet savcısı görevlendirilecek.

İl veya ilçe cumhuriyet savcısı, suçun işlendiği yer cumhuriyet savcısından, soruşturmanın kısmen veya tamamen yapılmasını isteyebilecek. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde suçun işlendiği yer cumhuriyet savcısı zorunlu olan delilleri toplayacak ve gerekmesi halinde alınacak kararlar bakımından bulunduğu yer sulh ceza hakimliğinden talepte bulunacak.

Adli yargıdaki karşılıklar belirlenecek
Yasayla, Anayasa değişikliğiyle askeri yargının kaldırılmış olması sonucunda kanunlarda, askeri yargı kolu içinde yer alan yargı mercilerinin adli yargıdaki karşılıkları belirlenerek, boşluk oluşmasını engellemek ve uygulamada tereddütlere neden olmamak için atıf hükümleri düzenleniyor.
Askeri suçlara bakmak amacıyla il ve ilçelerde belirlenecek mahkemeler, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde belirlenecek. Belirleme tarihi itibarıyla kovuşturma evresine geçilmiş askeri suçlara ilişkin dava dosyaları, belirlenen mahkemelerce devredilemeyecek. Dava dosyaları, kesinleşinceye kadar açıldığı mahkemelerde görülmeye devam edilecek.

Milli Savunma Bakanlığı tarafından Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı emrine görevlendirilen erbaş ve erler ile askerlik yükümlüleri, bu görevlendirme süresince asker kişi sayılacak ve Askeri Ceza Kanunu'na tabi olmaya devam edecek. Bu kişilerin Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığında görevli rütbelilere karşı işledikleri askeri suçlar, asker kişilere karşı işlenmiş sayılacak.

Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu ile Askeri Ceza Kanunu'nda feri askeri ceza olarak yer alan Türk Silahlı Kuvvetleri'nden (TSK) çıkarma ve rütbenin geri alınması cezaları, hak yoksunluğu olarak düzenlenecek.

Askeri kaynaktan müfettiş alımı
Milli Savunma Bakanlığının müfettiş kadrolarına askeri kaynaktan atama yapılabilecek.

Askeri kaynaktan stajyer müfettiş alımı, müfettişliğe giriş sınavı ile yapılacak. Giriş sınavına başvurabilmek için kuvvet komutanlıklarında üst subay (binbaşı, yarbay, albay) rütbesinde bulunmak ve yönetmelikte öngörülen şartları taşımak gerekecek. Giriş sınavı, yönetmelikte belirlenen konulardan yazılı veya mülakat şeklinde yapılacak. Giriş sınavı ile ilgili olarak yönetmelikte yer alan hususlar dışında herhangi bir kayıt sistemi kullanılmayacak. Giriş sınavında başarı gösterenler stajyer müfettiş olarak görevlendirilecek.

Askeri kaynaktan görevlendirilen stajyer müfettişlere bir program çerçevesinde müfettişlik mesleğine yönelik eğitim verilecek. Stajyer müfettişlerin stajyerlik süresi bir yıl olacak. Bu sürenin sonunda oluşturulacak yeterlik sınav kurulu tarafından, yönetmelikle belirlenecek konulardan yazılı veya sözlü sınava tabi tutulacak.

Stajyerlik süresini ve yeterlik sınavını başarıyla tamamlayanlar müfettişliğe atanacak. Stajyerlik süresi içinde veya yeterlik sınavında başarısız olanlar durumlarına uygun kadrolara atanacak.

Milli Savunma Bakanlığı hukuk hizmetleri kadrolarına atanmış olanlar, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki ay içinde talepte bulunmaları halinde, müktesepleri dikkate alınarak HSK tarafından, bölge adliye ve bölge idare mahkemeleri ile diğer adli ve idari yargı mercilerine hakim veya savcı olarak atanabilecek. Bu kişilerin askeri yargı ve hukuk hizmetleri kadrolarında geçirdikleri süreler adli ve idari yargıda geçirilmiş sayılacak.
Kanunla, askeri hizmetin niteliği dikkate alınarak, İdari Yargılama Usulü Kanunu'na yeni madde eklemek suretiyle, bazı istisnai usul hükümleri düzenleniyor.

Askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklara dair hükümler, Milli Savunma Bakanlığı kadrolarında çalışan kamu görevlileri ile askerlik hizmetini yerine getiren yedek subaylar ve yedek astsubaylar ile erbaş ve erleri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklar hakkında uygulanacak.

Savaş halinde yürütmenin durdurulmasına karar verilemeyecek.

Olağanüstü haller sebebiyle alınan tedbirlerin uygulanmasında görevlendirilenlerin naklen atanmalarına ilişkin iptal davalarında, yürütmenin durdurulmasına karar verilemeyecek.

Yüksek Askeri Şura'nın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma işlemleri hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açık olacak.

Yargı yolu kapalı olan disiplin cezaları
Düzenlemeyle, yargı yolu kapalı olan disiplin cezaları belirlenecek.

Askeri öğrenciler ile erbaş ve erler hakkında verilen disiplin cezaları ile subay, astsubay, uzman erbaş ile sözleşmeli erbaş ve erler hakkında verilen uyarma, kınama ve hizmete kısmi süreli devam cezaları hariç disiplin cezalarına karşı iptal davası açılabilecek. Seferberlik ve savaş zamanında ise yüksek disiplin kurulları tarafından verilen silahlı kuvvetlerden ayırma cezası dışında diğer disiplin cezaları yargı denetimi dışında olacak.

Askeri Mahkemeler Kuruluşu ve Yargılama Usulü Kanunu yürürlükten kaldırılacak.

TBMM Başkanvekili Celal Adan, düzenlemenin yasalaşmasının ardından birleşimi, 29 Haziran Salı günü saat 15.00'te toplanmak üzere kapattı.