Tam kapanmanın ardından başlaması beklenen normalleşme için hükümette yapılan değerlendirmelere göre koronavirüste vaka sayısı en fazla 10 bin olduğu takdirde kademeli açılmaya geçilecek. Türkiye'de ilk olarak küçük işletmeler açılacak, yüz yüze eğitim başlayacak, düğün ve taziyeler ise bekleyecek.

Ülke genelinde 29 Nisan saat 19.00'da başlatılan tam kapanma 17 Mayıs saat 05.00'te sona erecek. Sonrasına ilişkin süreç için ise gözler Cumhurbaşkanlığı Kabine'sine çevrildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "İnşallah 17 Mayıs itibarıyla başlayacak yeni normalleşme takvimimizi önümüzdeki günlerde açıklayacağız. İlk Kabine toplantımızın en önemli gündem maddelerinden bir tanesi de zaten bu olacak" demişti.

Hükümet, 17 günlük tam kapanmanın sonuçlarını analize hazırlanıyor. 14-15 Mayıs tarihlerindeki vaka sayısı ve hızı, bayramdan sonra alınacak kararlar için belirleyici olacak. 

Hürriyet gazetesinden Nuray Babacan'ın haberine göre, 17 Mayıs’ta en fazla on bin vaka olması üzerine plan yapılıyor. Bu durumda kademeli açılma gündeme gelecek. Ancak kalabalıklarla yapılan faaliyetlerin yasağı sürecek.

Sağlık Bakanlığı ve ilgili birimlerdeki tam kapatma değerlendirmelerine göre, vakalarda istenen gerileme yaşandı, ancak 17 Mayıs’tan sonra alınacak kararlara bağlı olarak, bu kazanç kaybedilebilir. Bu nedenle de 'kademeli açılma, sıkı denetim ve yoğun aşılamanın' önemine vurgu yapılıyor.
10 bin vaka tahmini
Virüsün üreme katsayısına göre yapılan modellemelere göre, 17 Mayıs’ta 9-10 bin arası vaka olacak.

Can kaybında yüzde 13, ağır hasta sayısında ise yüzde 3 azalma saptandı. Testlerin pozitiflik oranında son üç ayın en düşük seviyesine ulaşılarak yüzde 8’in altına indiği bilgisi paylaşılıyor.

İstanbul’da vaka sayısında yüzde 34, yatan hasta sayısında yüzde 24, yoğun bakımda tedavi gören hasta sayısında ise yüzde 21 oranında haftalık azalma olduğu kaydediliyor.

Veriler yeniden masaya yatırılacak
Bu verilerin 14-15 Mayıs’ta yeniden masaya yatırılacağı, tam kapanmanın üzerinden iki hafta geçmiş olması nedeniyle sonuçların ve etkinin değerlendirileceği belirtiliyor.

Yapılan değerlendirmelerde, 'pozitiflik oranı, yayılma hızı, hastane kapasiteleri' dikkate alınacak. Bu sonuçlara göre kademeli açılma ile kısıtlamaların çerçevesi yeniden belirlenecek.

Uzmanlar, bu konuda dikkatli davranılmaması ve Mart başındaki hataya düşülmesi durumunda, tüm kazanımların kaybedileceği yorumları yapıyor. Yetkililer, "Önümüzdeki haftanın cuma ve cumartesi gününde çıkacak rakamlarda, kısıtlamaların etkisini daha net göreceğiz. Çünkü bir tedbir alındığında bunun etkisi 12-14 gün sonra ortaya çıkıyor. Ama 17 Mayıs’tan itibaren her şey bir anda açılmayacak" diyor.

Yoğunluk seviyesine göre açılma

Kademeli esnemede ilk olarak okulların seyrekleştirilmiş açılması, insan sirkülasyonunun daha az olduğu yerlerin normalleşmesi, küçük esnaf ve işletmelerin belli kurallar dahilinde faaliyetine başlaması planlanıyor. Havaların ısınması ile bahçeleri bulunan kafe ve restoranların, avukatlık, ütücü, berber, kuaför gibi yoğun müşterisi olmayan ve tekli müşterisi olan yerlerin ilk normalleşen yerler olacağı ifade ediliyor. Yaş kısıtlaması bulunan kişilere yönelik sokak yasakları da hafta sonlarından başlayarak kademeli hafifletilecek.

Önce sonuca bakılacak
Giyim, çanta, süs eşyası ve züccaciye gibi ürünler satılan yerlere metrekareye düşecek insan sayısı dikkate alınarak izin verilecek. Nikah salonlarının azami yüzde 25 kapasitesinin aşılmaması şartlarına uyarak kademeli açılması da beklentiler arasında. Cami ve mescitlerde benzer kurallar çerçevesinde cemaatle namaz kılınmaya başlanacak ve vaazirşat hizmetlerine başlanacak. Kalabalığın yoğun olduğu AVM ve benzeri yerlerin ise en az 10 günlük kademeli esnemenin sonuçları görüldükten sonra yüzde 50 kapasite ile açılacağı belirtiliyor.

Önce esnaf ve yüz yüze eğitim
Yetkililer, "Kademeli açılışın arasına birer hafta koymak gerekir. Önce küçük işletmeler, daha sonra eğitim veren ilkokullar, 8 ve 12. sınıflar, bir de üniversitelerin yüz yüze eğitim veren tıp gibi bölümlerindeki sınıfların derslerinin başlaması gerekir. Onun için vaka sayılarının binlere düşmesini beklemek doğru değil" değerlendirmesini yapıyor.

'Yazın rahat edebiliriz'
Kademeli açılma sırasında düğün, taziye, asker uğurlama gibi kalabalıkların aynı yere geldiği organizasyonlarda kısıtlamaların aynen devam etmesi gerektiği belirtiliyor. Yetkililer, "Yoğun aşılamayla haziran ayını geçirirsek, yazın rahat edebiliriz" diyor.