İzmir'in Tire ilçesinde, yaşayan 55 yaşındaki Hatice Çırpan, kendi formülü olan nohut mayalı ekmeği 35 yıldır üretiyor. 'Ekmek Ana' olarak tanınan Hatice Çırpan, tarihi Yeni Cami'nin alt sokağında bulunan fırınında 27 yaşındaki oğlu Uğur Çırpan ile birlikte çalışıyor. Nuriye Gedik (34) ve Senem Çırpan Kemençe (30) adlı evli ve yetişkin iki kızı daha bulunduğunu anlatan fedakar anne, "Dört kuşaktır fırıncıyız. Eşim Recai bey, 2013'te hastalanıp, vefat edince aile reisi olarak işin başına geçtim. Asında, evlendiğim günden bu yana hep fırındaydım. Eşim vefat etmeden hemen önce bana 'öldüğüm zaman fırını sakın kapatma işimizi devam ettir' diye vasiyette bulundu. Ona verdiğim sözü tuttuğum için vicdanen huzurluyum. Kızlarım zaman zaman, 'Annecim, yeter artık bırak, evinde otur dinlen' deseler de sağlığım elverdiği sürece mesleğimi yapacağım" ifadelerini kullandı.
Yedili, beşli ve üçlü olarak üretilen meşhur nohut mayalı tava ekmeğinin yapımının oldukça zahmetli ve zor olduğunu kaydeden anne Çırpan, "Talep çok fazla, yetiştiremiyoruz. İzmir, Ödemiş, Aydın ve Selçuk'tan her gün özel müşterilerimiz geliyor. Günde, 800 adet civarında ürettiğimiz ekmeğimizi fırınımızda ve ilçedeki yöresel mandıralarda perakende olarak satışa sunuyoruz. Fırında, oğlum ile birlikte dört işçi daha çalışıyor. Gece 22.00'de iş başı yapıyoruz. Satışımız ise gün boyu sürüyor" diye konuştu.
İÇİNDE ANNE SEVGİSİ VAR
Ekmeğinin, lezzeti ve nefaseti ile öne çıktığını kaydeden 'Ekmek ana' işin sırrını ise şöyle anlattı. "Herkes bana, 'ekmeğiniz niye bu kadar lezzetli?' diye soruyor. Onlara şakayla karışık, 'İçine bol miktarda anne sevgisini katıyorum' diye cevap veriyorum. İşin sırı tabii ki mayasında. En pahalı unu kullanıyoruz. İçine bir miktar mısır unu ile kepek karıştırıyoruz. Asla, tuz, şeker ve yağ kullanmıyoruz. Tavalar ise hamur içine yerleştirilmeden önce yöremizin en nefasetli zeytinyağları ile yağlanıyor. Odun ateşinde, doğal ve organik ekmek üretiyoruz."
'MAYA NAZARI'
Tire ekmeğinin mayası günlük olarak nohuttan elde ediliyor. Önce, cam kavanozlar iyice yıkanıp, dezenfekte ediliyor. Ardından kırılan nohutlar suda kabartıldıktan sonra kavanozlara alınıp, 1 gün süreyle bekletiliyor. Oldukça zahmetli maya üretme işlemini her gün fırının sahibi Hatice Çırpan yapıyor. Ancak bazı günler ne yapsalar da maya oluşmuyor. Hatice anne, buna 'Maya nazarı' diyor. Asla ısrar etmiyor. Kendi deyimleriyle hemen el değiştiriyorlar. Maya üretme işlemini o gün fırındaki bir başka işçi veya oğlu Uğur üstleniyor. Hatice hanıma göre, herkes maya üretebilir. İşin basit ama bir o kadar da kişiye özel kuralları var. 'Ekmek ana', ekmeğimizin nefasetindeki asıl sır mayadaki özel formülümde gizli' diyor.
NADİR UYSAL