Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla birlikte vitamin ve gıda takviyesi kullananların sayısı arttı. Yalnızca eczanelerde değil özellikle internet sitelerinde, marketlerde hatta benzin istasyonlarında bile satışa sunulan bu ürünlerin de sahtelerinin olduğu ortaya çıktı.
Kovid-19 ile birlikte pek çok kişi, bağışıklık sistemlerini güçlendirmek için vitaminlere ve gıda takviyelerine yöneldi. Vatandaşlar, salgın nedeniyle birçok ihtiyacını internet sitelerinden alışveriş yaparak karşıladığı gibi, vitaminleri de eczanelerden değil internet sitelerinden satın almaya başladı.
Ancak kıyafet, ayakkabı, elektronik malzemeler derken şimdi de sahte vitaminler e-ticaret platformlarında satışa sunuluyor. Son zamanlarda eczacısına danışarak, internetten aldığı vitaminin daha önce satın aldıklarından farklı olduğu şikayetinde bulunan kişilerin sayısı arttı.
İstanbul Eczacı Odası, halk sağlığını tehdit eden bu durumun önlenmesi için denetimlerin artırılması ve yapılacak yasal düzenleme ile gıda takviyelerinin sadece eczanelerde satılması gerektiğini vurguladı.
‘Rahatsızlanan ya da hiçbir faydasını görmeyen hastalarımız oluyor’
İstanbul Eczacı Odası Yönetim Kurulu Üyesi, Eczacı Şeker Pınar Özcan, pandemi ile birlikte vitaminlere ciddi bir talep olduğunu belirtti:
"Ciddi bir talep artışı var ama kontrolsüz bir artış aslında bu. Biz de bunun endişesini eczacılar olarak yaşıyoruz. İnternetten sipariş verip ya da eczane dışında marketten, benzinciden ürün alıp bunun yan etkilerini görüp rahatsızlanan ya da hiçbir faydasını görmeyen hastalarımız oluyor. Bizlere bildiriyorlar bunları. Tedavi olayım derken daha çok hastalanabiliyorlar ya da var olan hastalıkları tetiklenebiliyor. Maalesef çok bilinçsiz bir kullanım var şu anda."
‘Vatandaşın sahte vitamini orijinalinden ayırma şansı yok, güvenilir yerlerden alınmalı’
İnternetten, marketten ve benzinciden alınan vitamin ve gıda takviyeleri sahte olabilir
Vatandaşın sahte ürünü orijinalinden nasıl ayıracağı konusunda ise Özcan, "Vatandaşın bunu anlama şansı yok. O yüzden ürünleri doğru, güvenilir yerlerden almalı. Eczanelerden, eczacı danışmanlığında almalı. Çünkü vatandaşın eline aldığı ürünün kutusunda yazanların içeriğinde olup olmadığını anlama şansı yok. Biz de bunların analizlerini laboratuvarlarda yaptırıp, aslında söylenen maddenin hiç olmadığını ya da eser miktarda olduğunu veya içinde bambaşka şeylerin olduğunu tespit edebiliyoruz. Tek yapılması gereken eczanelerden alınması" diye konuştu.
‘Gerçek ürün görseli kullanılıyor, bambaşka bir şey geliyor’
Ürünlerin sahte olmasının tek sorun olmadığını ifade eden Özcan, hangi koşullarda saklandıkları ve nerede depolandıklarının da çok önemli olduğunun altını çizdi:
"Gerçek bir ürün bile doğru saklama koşulları olmadığında bozulur ve faydadan çok zarar getirir. İnternetten çeşitli görsellere kanmamak gerekiyor. Çünkü bazen şunu da yapıyorlar, gerçek ürün görsellerini kullanıyorlar ama size bambaşka bir ürün geliyor. Bunu kullanan hasta bazen bir tansiyon hastası olabiliyor. Sadece basit bir vitamin aldığını ya da bitkisel içerikli bir şey aldığını düşünüyor ama bu tansiyonunu tetiklemiş olabiliyor. Bazı ilaçlar var ki birlikte kullanıldığında kanama etkisi yaratabiliyor. Bilinçsiz kullanımın sıkıntılarını hastalarımızdan duyuyoruz ve daha sonra bunların tedavisi ile ilgili danışmanlık hizmeti veriyoruz."
‘Hem denetlemeler hem yasal düzenleme bir an önce yapılmalı’
Pandemi döneminde kullanımı çok artan vitamin ve gıda takviyesi ürünlerinin denetleme ve kontrol mekanizmalarının bir an önce devlet tarafından yapılması gerektiğini vurgulayan Özcan, sözlerini şöyle noktaladı:
"Halk sağlığı açısından çok önemli bir noktaya geldik biz şu anda. Eczane dışı satış kanalları için büyük bir çöplük diyebiliriz. Siz de görüyorsunuzdur, benzincilerde bile sakızların yanında bu tip ürünler var ki çok sakıncalı. O yüzden hem denetlemelerin yapılması hem de yasal düzenleme ile bunların eczaneler dışında herhangi bir yerde satışa sunulmaması lazım. Halk sağlığı için gerçekten çok önemli.”