Meteoroloji Genel Müdürlüğü günler öncesinden uyarmasına rağmen İzmir, hafta sonu etkili olan sağanak yağış, fırtına ve lodosa hazırlıksız yakalandı. Tüm bu olumsuzluklara bir de kronik altyapı eksikliği eklenince Alsancak 1. Kordon, Karşıyaka Sahil, Bostanlı ve Mavişehir adeta göle döndü.
Sular altında kalan çok sayıda araçta büyük maddi hasar oluştu, ev ve işyerlerini su bastı. İzmir 1. Kordon'daki cadde ve sokaklarda ortaya çıkan görüntü İtalya'nın su kanalları ile ünlü kenti Venedik'i aratmadı. Deniz ve yağmur sularının çekilmesiyle birlikte yaşanan felaketin boyutları da yavaş yavaş gün yüzüne çıkmaya başladı.
Haftanın ilk günü yaralarını sarmak, su basan işyerlerinde temizlik yapmak için dükkanlarına koşan esnaf karşılaştığı manzara karşısında öfke ve üzüntüyü aynı anda yaşadı. Altyapı yetersizliğine isyan eden vatandaşlar yaşananlardan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'i sorumlu tuttu.
"Yağmurluk giyip objektiflere poz vermekle bu işler çözülmez başkan" diyen işyeri sahipleri, Soyer'in yaşananları iklim krizine bağlayan açıklamalarına da isyan etti.
Her yağmurda aynı sorunla karşı karşıya kaldıklarını belirten esnaf "Tek suçlu iklim krizi mi? Belediyenin hiç mi suçu yok. Artık yeter. Suçu iklim krizine atmakla bu sorunlar çözülmez. Başkan bu işten bu kadar kolay sıyrılamaz. Artık laf değil icraat istiyoruz." dedi.
1873 yılında Kordon yapılırken ihale şartnamesinde 'Maksimum gelgitin en az 1.5 metre üzerinde olacak şekilde inşa edilecektir' maddesi vardır. Yani körfezin çöktüğü o yıllarda biliniyordu ve o yıllardan bu yıla körfezdeki su 1,5 metre civarında yükselmiş ve yükselmeye devam edecektir. Biz ne yapıyoruz? Hep ön tarafı yükselttiğimiz için arka taraflar çukurda kaldı" dedi.
LODOS DENİZİ YÜKSELTİYOR
Bu nedenle sahil şeridini her yağmurda su bastığını belirten Yaşar, "Bundan sonra da büyük su baskınları olacağını söyleyebilirim.
Şubat aylarında şiddetli lodos deniz seviyesini 60-70 santim şişirir. Bunlar bizim beklediğimiz şeyler. Tedbir alınmadığı sürece bu yükselimler daha sık devam edecektir. Böyle giderse 40 yıl sonra Fuar ya da Basmane'de de deniz suyu görürsek şaşırmayalım" dedi.
BÜYÜKŞEHİR SEYİRCİ KALMAKTAN BAŞKA BİRŞEY YAPMIYOR
İzmir Büyükşehir Belediyesini yaşananlara seyirci kalmakla suçlayan Prof. Doktor Yaşar: "1.5 ay önce jeoloji mühendisleri odası ile bir görüşme yaptık. Bu konularla ilgili 22 Aralıkta bir Çalıştay yapma kararı aldık. Normal koşullarda konunun uzmanlarını belediyenin bir araya toplayıp ne tür önlemler alınabilir masaya yatırması lazımken iş bize düştü. Maalesef belediye yaşananlara seyirci kalmayı tercih etti." dedi.
Yaşar, bunun siyaset üstü konu olarak ele alınması gerektiğini belirtip: "Bu uzun soluklu bir iş. Alınan kararlar 3 senede 5 sene de hayata geçirilecek işler değil. Devamlılık şart. Arkadan gelen belediye başkanları da bu çalışmaları sürdürmeli." diye konuştu.
HOLLANDA DA ÇUKURDA AMA…
İzmir Kordon İş Adamları Derneği Başkanı Ömür Şanlı küresel ısınmaya bağlı olarak deniz suyundaki yükselmenin sadece İzmir'de değil dünyanın diğer ülkelerinde de yaşandığını söyledi. "İnşallah bir daha bunları yaşamayız" diyen Şanlı: "Hollanda denizin bir metre altında. Burada birçok önlem alınmış. Hiçbir şekilde mazeret olmadan insanlar yaşamlarına devam ediyorlar. Balıkçı Kasabası Valemdam, denizin bir metre altında ama hiçbir şekilde su baskınları olmuyor ya da yağmur yağdığında su birikmiyor, kaybolup gidiyor.
Meclis üyelerinden oluşan, içinde bilim adamlarının da yer aldığı bir heyet oluşturulabilir. Gidip buralarda incelemelerde bulunulabilir. Bu insanlar sorunu nasıl çözmüş bakılır, incelenir, benzer uygulamalar burada da yapılabilir. Kordon'da giderler denizin altında kalıyor. Bu giderler yükseltilip dalga kıranlar oluşturulması lazım ki deniz suyu dalgakırana çarpıp geri dönsün." diye konuştu.
ESNAF NE DEDİ: BELEDİYE FOSEPTİKTEKİ DENİZ SUYUNU ÇEKTİ, ÜCRETİ FATURAYA YANSITACAK
Birinci Kordon'da sular altında kalan restoranın teknik şefi Osman Taşer (40) "Dalga karayı aşınca hep restoranımız sular altında kalıyor. İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne defalarca söyledik. Dalganın karaya geçmemesi için 3 metre duvarı yükseltseler bunlar olmayacak. Çok basit önlemler ancak yapılmıyor. 150 bin zararımız var.
Cumartesi geceden beri buzdolabındaki ürünlerimiz bozuldu. Camlarımız kızıldı. 30 personelimiz çalışıyor. Temizlik bitene kadar müşteri alamayacağız. Ciro kaybımız da olacak. İZSU ekipleri deniz sularının doldurduğu fosseptik çukurunu çekerken görevlilerin ilk sorduğu soru 'su aboneliğiniz var mı?' oldu. 'Neden' dedik. Su faturamız olmasa suyu çekmeyecekler. Yaptıkları işlemi faturaya yansıtacaklarmış" diye konuştu.
500 BİN LİRA ÜZERİNDE ZARARIMIZ VAR
Zafer Aksaç, "Tahmini hasarımız 100 bin lira civarı. Elektrik tesisatımız ne durumda, buzdolaplarımız ne durumda bilmiyoruz. Buzdolabındaki mallarımız bozulmuş olabilir. Onları zararımıza eklemedik. 2 gündür ciro kaybımız da var" dedi.
Alsancak'taki terlik mağazası müdürü Füsun Bulur, "Elektronik eşyalarımız, mobilyalarımız ve ürünlerimiz zarar gördü. Ürün stoğumuzun hemen hemen yarısı kullanılamaz hale geldi. 10 yıldır müdürlük yapıyorum. Mağazamızda görev yaptığım sürede 4 kere su bastı. 500 bin lira zararımız var" dedi.
KENDİ BAŞIMIZIN ÇARESİNE BAKIYORUZ
Kıbrıs Şehitleri Caddesi'ndeki lokantanın sahibi Gürhan Kiriş, "Yetkililerden kimse gelmedi. 50 bin liralık bir hasarımız var. Kendi başımızın çaresine bakıyoruz. Buzdolaplarımızdaki etler de bozuldu. Yan dükkan da bana ait. Yan dükkanda 70-80 kg etim vardı. Onlar da kullanılamaz hale geldi. Onlarla birlikte 100 bin lira zararım vardır. Buzdolapları da bize zimmetli. Onlar da bozulduysa biz yaptırmak ya da yenisini almak zorunda kalacağız" dedi.
3 DAKİKAYLA HAYATTA KALDIM
Apartman görevlisi bir çocuk babası Yılmaz Koçtürk (51), "Çerkez İbrahim Apartmanı'nda görevliyim. Yaşadığım yer kot altında kalıyor. Cumartesi gecesi uyuyordum. Gece saat 03.15 sıralarında su damlama sesini duydum. Sonra uyandım. Kameraya baktım yolu suyun yolu kapladığını gördüm. Ardından terliğimi giydim, telefonumu aldım dışarı kaçtım. Ben çıktıktan sonra o an sular içeri gelmeye başladı. Elektrikler kesildi. Eğer dışarı çıkmasaydım şu an yaşamıyor olabilirdim. 3 dakikayla hayatta kaldım. Verilmiş sadakam varmış. Tüm eşyalarım, evim sular altında kaldı. Tüm eşyalarım kullanılamaz hale geldi. Daha önce ufak tefek su baskınları oluyordu ancak ilk kez böyle büyük boyutlu su baskını oldu. Suyun boyu evin içinde 4.5 metreyi buldu" şeklinde konuştu.
37 MİLYON BOŞA GİTTİ
Yaşananlardan sadece Kordon ve Alsancak değil Karşıyaka Mavişehir de nasibini aldı. İzmir Büyükşehir Belediyesi 2021 yılında 37 milyon lira harcayarak hayata geçirdiği önlemler sonuçsuz kaldı. Tunç Soyer'in 'Çözdük. Bir daha su basmayacak" dediği Mavişehir'deki yüksek katlı yapıların bulunduğu bölge de deniz sularına teslim oldu. Çok sayıda araçta maddi hasar oluşurken vatandaşlar evlerinde mahsur kaldı. Soyer'e tepki gösteren Mavişehir sakinleri: "Hani çözmüştün. Deniz suyu basmayacaktı. Artık lafı bırak. İş yap" diyerek isyan etti.
CEYHAN TORLAK-ERTAN GÜRCANER