Sayıştay Dairesi Başkanlığı, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile ilgili 2023 yılı raporunu tamamladı. Raporda mali konularda uyarılar yapılırken mevzuata aykırı bulunan bulgulara yer verildi. Raporda şirketlerin zarar ettiği ve önlemlerin uzun yıllardır alınamadığı, yönetici vasfını haiz olmayan kişilerin şirket yönetimlerinde olduğu, Buca Metrosu ihalesi konusunda adli süreç işletilmesi gerektiği tespitleri yapıldı. Ayrıca toplu sözleşmeler, Basmane Çukuru ve iki ilçenin nazım imar planlarının olmaması noktasında da bulgulara yer verildi. Bu bulgulardan dikkat çekenleri şu şekilde:
BUCA METROSU'NDA USULSÜZLÜK
Sayıştay raporunda; İzmir'in en büyük yatırımı olan ve 800 milyon Euro'ya mal olması beklenen Üçyol-Buca Metro hattı ihalesinin de usulsüz yapıldığı belirtildi. Raporda ayrıca Ödemiş Entegre Katı Atık Yönetimi Tesislerinin Yapımı ve İşletilmesi işini alan firmaya mali avantaj sağlandığı da vurgulandı. Raporda, "Teklifi reddedilen istekli tarafından ihale komisyonunun söz konusu bu ikinci ret kararına karşı da idare mahkemesi nezdinde iptal davası açılmış ise de, söz konusu dava süreci devam etmekte iken davacı konumundaki aşırı düşük teklif sahibi istekli tarafından 09.09.2022 tarihinde mahkemeye sunulan feragat dilekçesi neticesinde komisyonun ret kararı hakkındaki yargısal süreç nihai bir karar alınamadan sonlanmıştır" ifadeleri de yer aldı.
BASMANE ÇUKURU
Raporda yer alan bir diğer detayda Basmane Çukuru'na ilişkindi. Çukurun kente kazandırılması ve halen devam eden yargı sürecinin takibine devam edilmesinin gerektiğinin altının çizildiği açıklamada "İmar planları doğrultusunda söz konusu taşınmazın Belediye tarafından İzmir iline yeniden kazandırılması gerekmekte olup kamu kaynağı olan taşınmazın kullanımı sağlanmasına yönelik idari ve yargısal sürecin takip edilmesi gerekmektedir" değerlendirilmesi yapıldı.
ZEYTİN AĞAÇLARI
Geçtiğimiz yıllarda rapora yansıyan 37 bin 574 zeytin ağacından ekonomik fayda sağlanamamasına ilişkin konu yine raporda kendine yer buldu. Açıklamada, "2021 yılı sonu itibariyle İdare tarafından yapılan sayımda 37.574 adet zeytin ağacının kamu idaresinin mülkiyetinde olduğu saptanmıştır" denildi.
ÖDEMİŞ'TE FİRMAYA İMTİYAZ
Sayıştay raporunda Ödemiş Entegre Atık Tesislerinde yapılan protokolle firmaya mali avantaj sağlandığı da vurgulandı. Eski İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu'nun görevi bırakmadan 2 gün önce 29 Mart 2019'da söz konusu firma ile ek protokol imzalandığının görüldüğü aktarıldı. Raporda şu ifadeler yer aldı: "İmzalanan Ek Protokol ile imtiyazın kapsamına dört ilçenin evsel katı atıklarının Büyükşehir Belediyesi'nin yükümlülüğü olarak ayrıca dâhil edilmesi, söz konusu imtiyaz sözleşmesini Büyükşehir Belediyesi için mali açıdan sürdürülebilir olmaktan çıkarmıştır."
KONAK'TA VAHİM TABLO
Sayıştay'ın Konak Belediyesi'nin 2023 yılı raporu vahim tabloyu ortaya çıkardı. Belediye'nin 2023'te 1 milyar 110 milyon 592 bin lira gelir elde ettiği halde 1 milyar 365 milyon 196 bin lira giderinin olduğu belirlendi. Aradaki 231 milyon 32 bin lira fark borçlanılarak kapatılırken faiz giderlerinin de yüzde 374,96 arttığı görüldü. Bu arada Sayıştay Konak Belediyesi'nde personel giderlerinin yasaya göre olması gereken yüzde 40 sınırını aştığını belirleyerek uyarıda bulundu. Personel giderlerinin de bir önceki yıla göre yüzde 123,33 oranda artması dikkat çekti.
YÖNETİCİLİĞE HAİZ OLMAYAN KİŞİLER
Dikkat çeken bir diğer bulgu ise şirket yönetim kurulunda yöneticilik sıfatına haiz olmayan kişilerin yönetimde olduğu bulgusuydu. Raporda "Büyükşehir Belediyesinin doğrudan veya dolaylı olarak sermayesinin çoğunluğuna sahip olduğu şirketlerin yönetim kurulunda yöneticilik sıfatına haiz olmayan personelin görev aldığı görülmüştür. Büyükşehir Belediyesi ve bağlı kuruluşlarında yöneticilik sıfatını haiz personel niteliği olmayan kişilerin şirketlerin yönetim ve denetim kurullarında görev almaması gerekir" ifadeleri yer aldı.
ŞUBE MÜDÜRLERİNİN BASMANE ÇUKURU GÖREVİ YOK
Bir diğer bulgu ise "Genel Sekreterlik Biriminden Maaş Alan Şube Müdürlerinin Görevinin Olmaması" oldu. "Genel sekreterlik biriminde kadrosu olup maaşını bu birimden alan şube müdürlerinden beş kişinin herhangi bir görevinin olmadığı görülmüştür" tespitinin yapıldığı raporda "Genel Sekreterlik şube müdürlüğü kadrosunda olup, herhangi bir görev verilmeyen kişilerin ya kadrosuna uygun görev verilmesi, ya da ihtiyaç bulunmuyor ise bu kişilerin şube müdürlüğü kadrosundan alınarak uygun kadroya atamalarının yapılması gerekir" ifadeleri yer aldı.
İMAR PLANI BULUNMUYOR
Raporda iki ilçenin nazım imar planı olmadığının altı çizildi. Yapılan değerlendirmede "İdarenin yapmak zorunda olduğu nazım imar planının Kiraz, Beydağ ilçe merkezleri ile Dikili Çandarlı, Kemalpaşa Armutlu Yukarıkızılca ve Bağyurdu, Tire Gökçen, Bergama Bergama Bölcek Mahallelerinde ve Çeşme Reisdere Germiyanyalısı mevkiinde olmadığı görülmüştür" ifadeleri kullanıldı.
103 BÜFE İHALESİZ VERİLDİ
Raporda bulunan bir diğer tespit de belediyeye ait 103 ayrı ekmek satış büfesinin ihalesiz üçüncü kişilere verilmesi konusu. Raporda yapılan değerlendirmede, "Büyükşehir Belediyesinin şirketine verilen 103 adet ekmek satış büfesinin ihale yapılmaksızın üçüncü kişilere verildiği görülmüştür" denildi.
UYARI GELDİ
Büyükşehir Belediyesi'ne mali konuda uyarı yapan Sayıştay raporunda şunlara yer verildi: "Büyükşehir Belediyesi'nin zarar eden şirketleri için yapmış olduğu sermaye artırım tutarının 6.315.995.372,66 TL olduğu görüldü."