İzmir’in seyri en güzel manzarasından birine sahip olan Ballıkuyu semti, Brezilya’nın favelalarını andıran bir yaşam formuna ev sahipliği yapıyor.
Ballıkuyu, yoksulluğun, alt yapı sorunlarının ve gençleri adeta yutan uyuşturucunun sarmalında sıkışıp kalmış durumda. Yıllardır yerinde kentsel dönüşüm bekleyen Ballıkuyu bir türlü dönüşemeyince göç başladı, mahalle adeta viraneye döndü.
Ballıkuyu’nun sorunlarını yerinde görmek için mahalleye gittik. Hemen hemen her sokağında merdivenlerin olduğu Ballıkuyu’da altyapı sorunları had safhada… Maddi imkânsızlık nedeniyle okula gönderilmeyen çocukların olduğu mahallede gece torbacıların meskenine dönüşüyor. Terk edilen evler ise farelere teslim…
Bölge halkının terk ettiği mahalle Suriyelilere kalırken, Sudanlılara ise transit geçiş için bekleme noktası hâline geldi. Mahalle halkı ile asla iletişim kurmayan Sudanlıların bakkaldan alışveriş yaptıktan sonra hızlı adımlarla kaldıkları evlere girdiği gözümüze çarptı. Mahalleliler, Sudanlıların inançları gereği efendi olduklarını ve kendilerine hiç rahatsızlık vermediklerini söylediler.
“21.00’DAN SONRA BİR KADIN BURALARDA YÜRÜYEMEZ”
Ballıkuyu’da doğan ve büyüyen Almancı bir vatandaş bize mahallede yaşanan olayları açıklıkla anlattı. Ballıkuyu’da her geçen gün daha kötüye gidildiğine dikkat çeken vatandaş, “Bu mahallede 1 hafta kalsanız içler acısı bir durum var. 25 yıl oldu buradan gideli, değişen hiçbir şey yok. Her gün daha kötüye gidiyoruz. Benim yaşadığım dönemlerde kozmopolit bir yaşam vardı ve herkesin birbirine saygısı vardı. Ekonomik koşullardan ötürü şu an çocuklar farklı şeylere bulaşmışlar. Buna devletin çözüm bulması lazım. Bu belediyelerin yapacağı iş değil. Mahalleye sürekli yunus polisleri geliyor. Ara sıra yol kesip kontrol yapıyorlar. Ancak bunlar yeterli değil. Burası gece çöktükten sonra sıkıntılı bir alan oluyor. Gece çalışanlar, gündüz uyuyorlar. Onlar sabahları örtünün altında kamufle oluyorlar. Hiçbir çocuğumuzun suça bulaşmasını istemiyoruz. Onlar bizim geleceğimiz ama bu şekilde nasıl geleceğimiz olacak? 21.00’dan sonra bir kadın buralarda yürüyemez” dedi.
ANALİZ YAPILSA BURASI SİT ALANI OLUR
Kentsel dönüşüm ile mahallenin sorunları çözülmeyeceğini dile getiren vatandaş, “Kentsel dönüşüm konusu projeye bağlı. Bizim sosyal dönüşüme ihtiyacımız var. Kentsel dönüşümü müteahhitler yaparsa buradaki vatandaşlar mağdur olur. Buradaki evler 45 metrekare ile 75 metrekare arasında. Müteahhitler girerse yeşil alan, sosyal donatı yaparsa vatandaşa ev için 35 metrekare hak kalır ya da kalmaz. Burada vatandaş 1 milyon bile veremez. Bu bölgelerde tarihi eserler var. Analiz yapsalar burası sit alanı olur. Bu onların işine gelmez çünkü burada rant var” dedi.
DÖNÜŞÜM ŞART, A PARTİSİ B PARTİSİ GÖZETMİYORUZ
30 yıldır muhtarlık yapan Sami Elmas ile mahallenin sorunlarını konuşmaya gittiğimizde en acil sorunun kentsel dönüşüm olduğunu dile getirdi. Muhtar Sami Elmas, “30 senede Ballıkuyu’da hiç değişen bir şey olmadı. Ben doğma büyüme buralıyım. Eski Ballıkuyu’yu özlüyorum. 30 sene öncesini özlüyorum. Mahallede çok yoksul var. Her gün icra kâğıtları geliyor. Çoğuna diyorum, ‘Aşk mektubun var, gel al.’ Ballıkuyu’da 5 mahalle kentsel dönüşüme girdi. Dönüşüm Aziz Kocaoğlu döneminde başladı. Bu 5 mahalle de şu an mağdur. Kocaoğlu o dönem, ‘yerinde kentsel dönüşüm’ dedi. Herkes yerinde dönüşümü umutla bekledi ama sonuç alınamadı. Yeşildere tarafında projeler çizildi. O dönem vatandaş istediğini alamadı. İstediğini alamayınca vatandaş geri adım attı. Vatandaşın hakkı olmayan yeri vardır. Rayiç bedelleri de düşüktü. Emsal yoktu. 5 mahallenin hepsi gecekonduydu. İZKA buraya gökdelen yaptı ve emsal oldu. Yarın öbür gün kentsel dönüşümde emsal olarak gösterilecek. Kentsel dönüşüm kurtuluş. Mahallemiz için hayırlı olanın arkasındayız. A parti B parti gözetmiyoruz. Yeter ki hizmet gelsin” dedi.
BALLIKUYU YARIN BİR GÜN OLDUĞU GİBİ KAYABİLİR
Mahallede su patlaklarından kara sular çıktığını dile getiren Elmas, “Mahallede su patlakları oluyor. Kazıyorlar ama kara su çıkıyor. Kadifekale’den su sızıyor. Evlerin altından su çıkıyor. Bazı evlerde vatandaş havuz yapmış. Suyu lağıma verip bir de çay demliyorlar. Evlerde sızmalar oluyor. Tepelerden sızınca buralar rampa olduğu için vuruyor. Ballıkuyu yarın bir gün olduğu gibi kayabilir. Bir gün Dondurmacı Yokuşu’nda su patlağı oldu. Sel olmuş gibi bir görüntü vardı. Bir açtık ne boru ne kanal var” ifadelerine yer verdi.
HİZMETTEN BİHABERİZ
Hizmet alamadıklarını dile getiren Sami Elmas, “Biz vatandaşın şikâyetlerini belediyeye bildiriyoruz. Kanal çalışması yapıldı. 3 ay su kaçağı için uğraştık. Onu yaptırdıktan sonra üzerini örtmek için mücadele verdik. Her taraftan baskı yapa yapa 3 ayda üzerini örtüyorlar. Bu konuda bir düzensizlik var. Belediyede kopukluk var. Ben arayıp sürekli söylemek zorunda değilim. Gediz’i arıyoruz, yanmayan lambaları söylüyoruz. ‘Bu direkler olmaz, yarın birisi çarpılırsa sorumluluk altına giremeyiz’ diyorlar. Kaç seneden beri çarpılmamış şimdi mi çarpılacak? 70 senedir burası aydınlanıyor. Şimdi bu lambaların yasak olduğunu söylüyor. Merdivenler nasıl aydınlanacak?” dedi.
ANTİK TİYATRO, BERLİN DUVARI GİBİ BİZİ AYIRDI
Antik tiyatro çalışmalarının sürdüğü Ballıkuyu’da Eşrefpaşa’ya giden yolun kapatıldığını aktaran Muhtar Sami Elmas, “Ballıkuyu caddemiz açıktı, Eşrefpaşa’ya yol gidiyordu. Antik tiyatrodan sonra orası kapandı. Bu sebeple burası çıkmaz sokak gibi oldu. Vatandaş Eşrefpaşa’ya gitmek için problem yaşıyor. Başkan buraya geldiğinde, ‘Çözüm bulalım’ dedik. Ancak Başkan, ‘Ben yapamam, antik tiyatroyu daha da açacağım’ deyince biz apışıp kaldık. Berlin Duvarı gibi bizi ayırdı. Yolun kapanmasından sonra esnaf kalmadı” dedi.
BELEDİYE FARE ZEHRİ DESTEĞİNİ KESTİ
Muhtar ile görüşme yaptığımız sırada farklı zamanlarda 2 vatandaşın fare zehri istemeye geldiğini gördük. Belediyenin 3 yıl öncesine kadar muhtarlığa fare zehri gönderdiğini öğrendik. Farelerin metruk evler sebebiyle çoğaldığını dile getiren Muhtar Elmas, “İnsanlar evleri terk ettiği için metruk evler çoğaldı. Nereden bakarsan 80 tane metruk ev var. Merdivenli bir yer olduğu için belediye yıkıma giremiyor. Kepçe girmiyor, kamyon girmiyor. Nasıl yıkılacak bu evler? Haşereler, yılanlar, fareler birikiyor. İnsanlar terk edince fareler yerleşiyor. Eskiden belediye fare zehri veriyordu. 3 sene önce kestiler. Bir an evvel kentsel dönüşüm yapılmalı ki bu metruk evlerden kurtulalım. Fareler, yılanlar cirit atmaya başladı. Ballıkuyu yılanlara ve farelere konut oldu” dedi.
SUDANLILAR TURİST GİBİ
Yerlilerin mahalleyi terk ettiğini vurgulayan Muhtar Elmas, “Buradan göçüyorlar. Böyle bir ortamda çocuk yetiştirmek, okula vermek istemiyor. Mahallenin yerlileri kaçıp gitti. Farklı ülkelerden insanlar geldi. Suriyeliler ilk geldiğinde mahalleli çok rahatsız oldu ama zamanla uyum sağladılar. Suriyelilerin yanı sıra mahallemizde Sudanlılar da oldukça fazla. Sudanlılar evin içine kapanıyor. Ne zaman çağırırlarsa gidiyorlar. Onlar turist gibi. Bakkal onlardan çok memnun, alışveriş yapıyorlar. 3 sene önce emlakçı bir evi kiraya verdi. 2 katlı eve baskın yapıldı. İçinden 30 kişi çıktı. Bir tanesi kaçarken sokaktaki çatıya atlayıp bacağını kırdı. O dönemler çok kaçak vardı, şimdi duruldu” ifadelerine yer verdi.
2 LİRA ÇIKMAZSA HEMEN GETİRİRLER
Mahallenin bakkalı ise Sudanlıların yaşam tarzının örnek alınacak düzeyde olduğunu söyledi. Bakkal, “2 lira parası çıkışmadığında gün içinde mutlaka getirirler. Suriyelilerden böyle bir şey görmedik” dedi.