Son günlerde esnaf arasında geniş bir yankı uyandıran Martı TAG uygulaması, yargı kararıyla yasa dışı olarak kabul edilmiş ve uygulamaya erişim yasağı getirilmiştir. Bu karar, esnafın haklarının korunması ve haksız rekabetin önlenmesi adına önemli bir dönüm noktasıdır. Martı TAG’ın faaliyetlerinin durdurulması, benzer uygulamalara karşı yasal yollara başvurulabileceğini açıkça ortaya koymaktadır.
Martı TAG, özel araçları ticari amaçla kullandırarak esnafın gelirlerini ciddi şekilde etkilemiştir. Mahkeme kararı, uygulamanın yasaklanmasıyla esnafın haklarını koruma noktasında önemli bir fırsat sunmaktadır. Bu durum, Uber’in geçmişte karşılaştığı davalara benzer şekilde, Martı TAG’a karşı da hukuki adımların atılıp atılmayacağı sorusunu gündeme getirmiştir.
Geçmişte Uber, birçok ülkede benzer bir şekilde çalışarak taksi esnafının büyük tepkisini çekmiş ve birçok ülkede taksiciler Uber’e karşı tazminat davaları açmıştır. Öne çıkan bazı örnekler:
Avustralya
2019 yılında 8,000'den fazla taksi sahibi ile sürücüler, Uber'e karşı toplu dava açtı. Davacılar, Uber'in pazara girişiyle gelirlerinde ve lisans değerlerinde ciddi kayıplar yaşadıklarını iddia ettiler. 2024 yılında Uber, bu davayı çözmek için 272 milyon Avustralya doları (yaklaşık 178 milyon ABD doları) tazminat ödemeyi kabul etti.
Fransa
2021 yılında Paris'teki 910 taksi şoförü ve federasyonları, Uber'e karşı haksız rekabet nedeniyle dava açtı. Mahkeme, Uber'in lisanslama ücretlerinden kaçınarak haksız rekabet oluşturduğuna karar verdi ve 180,000 Euro tazminat ödemesine hükmetti.
Almanya
2018 yılında Almanya'nın en yüksek mahkemesi, Uber'in araç kiralama hizmetlerinin Alman yasalarına aykırı olduğuna karar verdi. Bu karar sonucunda Uber'in Almanya'daki faaliyetleri büyük ölçüde durduruldu. Almanya'daki davalarda belirli bir tazminat miktarı belirtilmemiştir, ancak hizmetlerin yasadışı ilan edilmesi Uber'in iş modelini ciddi şekilde etkiledi.
İtalya
2017 yılında İtalya'da, Uber'in haksız rekabet yarattığı ve yerel düzenlemelere uymadığı gerekçesiyle hizmetleri durduruldu. Mahkemeler, Uber'in faaliyetlerini yasakladı.
Bu süreçlerin sonunda Uber, Türkiye’de özel araçlarla çalışmayı bırakarak sadece yasal olan sarı taksilerle çalışmaya başlamıştır. Bu uluslararası örnekler, Martı TAG’ın da benzer şekilde yargı karşısında hesap vermek zorunda kalabileceğini göstermektedir. Martı TAG’ın yasa dışı olarak kabul edilmesi, esnafın bu uygulamaya karşı tazminat davası açma hakkını doğurabilir. Türkiye’deki taksi esnaf sayısının 100 bin olduğu, çalışanlarıyla yaklaşık 500 bin kişinin bu durumdan olumsuz etkilendiği düşünüldüğünde, Martı TAG’ın yüksek tazminatlarla her an karşı karşıya kalması an meselesi. Esnafın, hukuki haklarını kullanarak bu uygulamanın yol açtığı zararları telafi etme imkanına sahip olabileceği unutulmamalıdır.
Sonuç olarak, Martı TAG’a karşı alınan mahkeme kararı, esnafın lehine önemli bir adım olup, taksicilerin bu kararı baz alarak tazminat davaları açma yoluna gidebileceğini göstermektedir. Taksicilerin haklarını korumak ve zararlarını telafi etmek adına yasal yollara başvurma hakları mevcuttur. Esnafın bu konuda bilinçli hareket etmesi, hukuki danışmanlık alması ve gerektiğinde toplu dava açarak haklarını savunması, gelecekte benzer durumlarla karşılaşmamak adına büyük önem taşımaktadır.