Urla plajlarını bu yıl "bembeyaz kum"larla kaplı görürseniz şaşırmayınız!
Urla'nın Kayyum belediye başkanlığı plajlara "Kuvars Kum" dökmek için ihaleye çıktı!
Bodrum belediyesi yaklaşık 5 yıldır plajlara ve sahillere "Kuvars Kum" döken işletmelere binlerce lira ceza kesip, dökülen Kuvars Kumları kaldırtırken, Urla'nın Kayyum belediye başkanlığı plajlara Kuvars Kum dökmek için Pazarlık Usulü ihale ile Manisa'dan 850 Bin TL'lik kum satın aldı!
İşte belgesi:
Kuvars kumu sağlığa zararlı mı?
İşte Bodrum belediyesinin Kuvars Kum döken işletmelere karşı verdiği mücadele haberlerinden bazıları:
Bodrum'da plajlara serilen beyaz kumun kuvars kumu olduğu ortaya çıktı
Bodrum'un plajlarında kullanılan ve gündem konusu olan beyaz kumun analiz raporu belli oldu. Maden Teknik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) laboratuarlarında yapılan analizde kumun silis (kuvars) kumu olduğu ortaya çıktı. Jeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Eşref Atabey, silis kumlarının insan sağlığına zararlı olduğunu açıkladı.
(...)
'KUVARS TOZU AKCİĞER RAHATSIZLIĞINA YOL AÇABİLİR'
Sosyal medyadan konuyla ilgili paylaşımda bulunan Jeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Eşref Atabey, "Kuvars (silüs) kumunun plajda kullanılması başta insan sağlığı ve ekonomik rolü nedeniyle doğru değildir. Kuvars kristalleri tozlarının solunması sonucu silikozis denilen bir pnömokonyoz türü hastalık olmaktadır. Kuvars tozu akciğerlerde fibrozise yol açabilir. Akciğerlerde harabiyet oluşur. Plajda bu kum üzerinde zaman geçirenler, özellikle çocuklar etkilenebilir" dedi. Kaynak: 02/07/2020 NTV
Bodrum'un başı kuvars tozu ile dertte! Kıyıların yüzde 40’ı Maldivler’e döndü ama...
En son da Milas-Bodrum sınırında yer alan Pina Yarımadası'ndaki bir otelin sahiline beyaz kum döküldüğü şikayetleri üzerine, Jandarma ve Muğla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ekiplerince çalışma başlatıldı. İncelemenin tamamlanmasının ardından, maddeyi sahile döken tesise 265 bin 497 lira idari para cezası uygulandı.
PEKİ NEDİR BU KUVARS KUMU?
Kuvars kumu ya da Silis Kumu, metamorfik kayaçların ayrışması sonucu oluşan tanecikler. Tane boyutları 2.00-0.05 mm arasında değişiyor. Kuvars kumları beyaz olup, demir oksit içeren kumların rengi pembeden kızıla veya kahverengiye kadar değişiyor. Silisten oluşan kuvars kumu az miktarda kil, feldspat, demir oksitler ve karbonatlar da içeriyor.
OTELLER NEDEN KULLANIYOR?
Otellerin ya da Beach Club’ların tercih etmesinin nedeni ise görüntüsü… Parlak bir görünüme sahip olduğu için Maldivler hissi yarattığından işletmecilerin tercihi oluyor. Deniz ekosisteminden tutun da insan sağlığına kadar birçok zararı görmezden geliniyor. Kaynak: 25/3/2021 Hürriyet
PLAJA SERİLEN BEYAZ KUMLAR SAĞLIKLI MI?
PLAJLARDAKİ TEHLİKE!
Bazı sahillerdeki otel ve tesislerin plajlara beyaz kum serdikleriyle ilgili şöyle haberlere tanık olduk. ‘’Antalya’daki lüks bir otelin plajına Mısır’dan özel olarak getirtilen ayakları yakmayan ve yapışmayan 545 ton beyaz kum serildi’’ [3], ‘’Datça ve Marmaris’te Mısır’dan beyaz kum getirip, beyaz kumla donatılmış 5 adet Mavi Bayrak’lı plaja sahip olmuşlar’’ [4], ‘’Bodrum’da sahile Maldivler’in sahillerinde bulunan beyaz kum görüntüsünü vermek isteyen otelin plajına mermer tozu serildi’’ [5].
C. Anayasası madde-43. ‘’Kıyılar, Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır.
Deniz, göl ve akarsu kıyılarıyla, deniz ve göllerin kıyılarını çevreleyen sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir. Kıyılarla sahil şeritlerinin, kullanılış amaçlarına göre derinliği ve kişilerin bu yerlerden yararlanma imkan ve şartları kanunla düzenlenir’’ ifadesi açık iken,
Eğer izin alınmamışsa, plaja başka yerden getirilen kum nasıl serilebilmektedir?
Mısır’dan getirilen kumun silis kumu mu yoksa başka bir kökenli kum mu olduğu bilinmiyor. Mısır sahillerinde kireçli beyaz kum yataklarının olduğu, endüstriyel ve turizm amaçlı kullanıldığı bilinmektedir. Sağlık açısından, kumun bileşiminde toksik, radyoaktif mineraller, sağlığa zararlı lifsi tozlar, mantarlar, bazı zararlı organizmalar var mıdır bilinmemektedir.
Plaja mermer tozu sermenin bir anlamı olmadığını belirtmek isterim.
Beyaz mermer denilen kayaç, Jeolojik tanıma göre kireçtaşlarının milyonlarca yıl yüksek basınç ve sıcaklık altında erimesi ve yeniden kristallenmesiyle oluşur. Kalsiyum karbonat bileşimlidir. Kalsiyum karbonat asitlerde erir. Plaja serilen mermer tozu yağmurlarla asidik ortamda zamanla eriyip denize karışacak, doğal plaj kumunun tabanında birikecek, içinde kil varsa bu doğal deniz kumu özelliğini kaybettirecektir. Denize karışan kireçli toz, alg, su yosunları ve diğer bitkilere, balıklara zarar verebilir.
Ayrıca serilen mermer tozu plajın doğal halini bozar. Plaj kumları milyonlarca, binlerce yıldır günümüze kadar karalardan denize taşınarak, dalgalarla işlenip, kıyıda birikmişlerdir. Kum taneleri sürekli dalgalarla işlenip, yıkandığından tane boyuna göre ayrılırlar. Mermer, feldispat, alçıtaşı vb diğer tozların tane özelliği olmadığından plaj kumunun niteliğini bozacaktır.
Taşınan ve plaja serilen mermer tozu içinde toksik elementlerden arsenik, kurşun, kadmiyum, kanserojen asbest lifleri, silis gibi silikozis yapan mineral, radyoaktif mineral, patojenler, zararlı organizmalar var mıdır; bilmiyoruz; varsa zararlı olabilir.
Eğer plaja serilen kuvars kumu ise, bu daha da vahim bir durum. Kuvars kumu cam sanayi ve seramik olmak üzere birçok alanda kullanılmaktadır. Silisyum dioksit bileşimlidir. Kuvarsit, kuvarsit ve kuvars kumu yıllar süren arama ve etütlerden sonra, bulunduğu yerden bin bir emekle çıkartılan ve fabrikalarda işlenerek sanayinin hizmetine sunulan bir maden cevheri bir hammaddedir. Dolayısıyla plajlara serilmesi uygun değildir. Feldispat, kaolen, alçıtaşı, kil vd. hammaddeleri için de aynı durum geçerlidir.
Fabrikalardan temin edilen öğütülmüş silis kumu yıkanmış ve tozdan arındırılmış olmadığından, 0,1 ile 5 mikron arasındaki küçük boyutlu tozlar özellikle çocuklar için büyük sağlık riski oluşturacaktır. Silis tozları silikozis denen akciğer hastalığına yol açmaktadır.
Çapı 10 µm’den büyük olan partiküllerin hemen tamamı solunum sistemi tarafından tutulur ve akciğerlere ulaşması önlenir. Deniz kumu neredeyse tamamı silisten oluşur. Ancak kimse silikozise yakalanmaz. Sebebi deniz kumunu 10 µm’den büyük oluşudur. Ancak dışarıdan getirilerek plaja serilen plaj kumu dışındaki her türlü kum içinde çok ince toz zerreleri bulunmaktadır.
Kum ezme ile üretildiğinde, kristalli silis ile birlikte tremolit asbest içerebilir. Asbest silis içine kuvars kayasının üretimi sırasında karışmış olabilir. 1986’da, Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk olarak, ticari olarak temin edilebilen bazı ticari kumlarının, kırılmış kireçtaşı ve ezilmiş mermerin içinde bulunan lifli bir madde olan tremolit içerdiği belirtilmiştir. Silis kumu plajda insanların sürekli üzerinde dolaşmaları, oynamalarıyla ezilir; aşınır ve tozlaşır; tozlar da solunum yoluyla akciğerlere alınır.
Ticari kumlarda örneğin ABD Kaliforniya’da ürün güvenliği yönetmeliğine göre kum torbaları üzerinde Prop 65 kanser uyarısı, etiketlerinde ‘’toksik olmayan ve MSDS- asbestsiz, kurşunsuz, kristalli silika tozu yoktur’’ ibaresi yer almaktadır. 11/06/2020
EŞREF ATABEY
Jeoloji Yüksek Mühendisi / Tıbbi jeoloji uzmanı / Araştırmacı yazar