Bilindiği üzere; İzBB, Meclis kararı ile İzmir Kentsel Dönüşüm işlerini İzBB şirketi İZBETON'a devir etmişti... Başta, İzBB Ak Parti Meclis Grup Başkanvekili Özgür Hızal ve İzBB Ak Partili Meclis Üyesi Hüsnü Boztepe'de olmak üzere; defalarca Meclis'te Kentsel Dönüşüm işlerinin 3.'ncü bir kuruluş ya da kuruma devredilmeyeceğini dile getirdiler ve İzBB Başkanı Mustafa Tunç Soyer'i uyardılar...
Kaldı ki; böylesi işlerin 24 saat öncesinde kurulan kooperatiflere verilemeyeceğini/devredilemeyeceğini de onlarca kez Telegram Haber haberleştirdi...
Ayrıca; Kentsel Dönüşüm işlerini alan/verilen kooperatif yönetimlerini de defalarca "Kooperatiflerin en büyük organının Genel Kurullarının olduğu; Genel Kurul kararı olmadan böylesi işleri devir almayacaklarını, kanunları ve yönetmelikleri çiğneyemeyecekleri" şeklinde yazarak uyardık...
Bugün İzmir Kentsel Dönüşümde gelinen nokta Sayıştay Raporuna yansıdı...
İşte İzBB ve İZBETON'un Kentsel Dönüşümde içinde bulunduğu durum:
BULGU 2: Şirketin Mali Yapısını Etkileyecek Olağan Faaliyetleriyle İlgili Olmayan Sözleşmelerin Yönetim Kurulu Kararı Alınmadan Genel Müdür Tarafından İmzalanması
Şirketin genel mali yapısını etkileyecek düzeyde olan kentsel dönüşüm yapım işi sözleşmelerinin herhangi bir yönetim kurulu kararı alınmadan genel müdür tarafından imzalanarak yürürlüğe koyulduğu görülmüştür. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “1. Esas” başlıklı 365’inci maddesinde; “Anonim şirket, yönetim kurulu tarafından yönetilir ve temsil olunur. Kanundaki istisnai hükümler saklıdır.”, “2. Görev dağılımı” başlıklı 366’ncı maddesinde;” Yönetim kurulu her yıl üyeleri arasından bir başkan ve bulunmadığı zamanlarda ona vekâlet etmek üzere, en az bir başkan vekili seçer. Esas sözleşmede, başkanın ve başkan vekilinin veya bunlardan birinin, genel kurul tarafından seçilmesi öngörülebilir.”, “3. Yönetimin devri” başlıklı 367’nci maddesinde; “Yönetim kurulu esas sözleşmeye konulacak bir hükümle, düzenleyeceği bir iç yönergeye göre, yönetimi, kısmen veya tamamen bir veya birkaç yönetim kurulu üyesine veya üçüncü kişiye devretmeye yetkili kılınabilir. Bu iç yönerge şirketin yönetimini düzenler; bunun için gerekli olan görevleri, tanımlar, yerlerini gösterir, özellikle kimin kime bağlı ve bilgi sunmakla yükümlü olduğunu belirler. Yönetim kurulu, istem üzerine pay sahiplerini ve korunmaya değer menfaatlerini ikna edici bir biçimde ortaya koyan alacaklıları, bu iç yönerge hakkında, yazılı olarak bilgilendirir. Yönetim, devredilmediği takdirde, yönetim kurulunun tüm üyelerine aittir.” hükümleri yer almaktadır.
Yapılan incelemelerde, Şirketin esas sözleşmesinde yetki devrine ilişkin bir hüküm olmadığı veya iç yönergeyle bir yetki devri yapılmamasına rağmen genel müdür tarafından Şirketin mali olarak genel yapısını etkileyecek sözleşmelerin yönetim kurulu kararına dayanılmadan imzalandığı görülmüştür. Şirketin muammen bedeli 1.254.881.263,74 TL olan 4 adet kentsel dönüşüm yapım işinin genel müdür imzasıyla yürürlüğe konulduğu tespit edilmiştir.
Sonuç olarak, Şirketin herhangi bir yetki devri olmaksızın yönetim kurulu kararına dayanılmadan genel müdür imzasıyla sözleşmede taraf olarak yükümlülüğe girmemesi gerekmekte olup yapılacak yetki devrine ilişkin düzenlemelerle yönetim kurulu kararı alınmadan genel müdür tarafından imzalanan sözleşmelerle taraf olabilecektir.
BULGU 3: Kentsel Dönüşüm Yapım İşlerinin İhalesiz Olarak Protokolle Devredilmesi Şirketin,
İzmir Büyükşehir Belediyesinden 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında protokolle yüklendiği kentsel dönüşüm yapım işlerini üçüncü şahıslara mevzuata aykırı olarak ihalesiz devrettiği görülmüştür.
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’un “Çeşitli hükümler” başlıklı 8’inci maddesinde; “Bakanlık, TOKİ, İller Bankası Anonim Şirketi ve İdare; danışmanlık, yazılım, araştırma, her tür ve ölçekte harita, etüt, proje, kadastro, kamulaştırma, mikro bölgeleme, risk yönetimi ve sakınım planı çalışmalarını, her tür ve ölçekte plan yapımı ve imar uygulaması işlerini ve dönüşüm uygulamalarını Bakanlığın bağlı, ilgili ve ilişkili kurum, kuruluş ve bunların iştirakleriyle ve 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idareler ile akdedecekleri protokoller çerçevesinde 2886 sayılı Kanuna ve 4734 sayılı Kanuna tabi olmaksızın ortak hizmet uygulamaları suretiyle de gerçekleştirebilir…” denilerek kentsel dönüşüm yapım işlerinin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu kapsamındaki idarelerle yapılacak protokollerle ihalesiz olarak gerçekleştirilebileceği belirtilmiştir. İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından ilgili madde hükmüne istinaden Uzundere Mahallesi 3.Etap Kentsel Dönüşüm Alanı, Örnekköy 3.4 Etap Kentsel Dönüşüm Alanı, Aktepe Emrez 1. Etap Kentsel Dönüşüm Alanı yapım işleri protokolle şirkete verilmiştir.
Şirket tarafından aynı yapım işleri de ilgili madde gerekçe gösterilerek üçüncü şahıslara protokolle devredilmiştir. Ancak maddede kentsel dönüşüm yapım işlerinin 4734 sayılı Kanun’a tabi idarelerle yapılacak protokollerle devredileceği düzenlenmişken Şirket tarafından söz konusu işler üçüncü şahıslara verilmiştir. Sonuç olarak, Şirket tarafından söz konusu yapım işlerinin 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca protokolle üçüncü şahıslara verilmesi mümkün değildir.