"Krizler Döneminde Diplomasiyi Öne Çıkarmak" ana temasıyla bu yıl üçüncüsü düzenlenen forumda küresel meselelerin ve krizlerin yanı sıra iklim değişikliği, göç, İslam karşıtlığı, ticaret savaşları ve yapay zeka gibi birçok konu tartışılacak.
2021 yılında yaklaşık 2 bin kişinin katılım sağladığı ADF'de bu yıl katılımcı sayısının 4 bin 500'e yakın olması bekleniyor. 2022 ADF'de 30 panel düzenlenirken bu yıl 1-3 Mart'ta 52 panel gerçekleştirilecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Gazze'de yaşananlar bir soykırım girişimidir
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, forumun açılışında yaptığı konuşmada, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarına dikkati çekti.
Gazze'de yaşananların savaş değil bir soykırım girişimi olduğuna işaret eden Erdoğan, şöyle devam etti:
"Gazze'de sadece çocuk, kadın ve siviller canice katledilmedi, aynı zamanda milyarlarca insanın uluslararası sisteme, adalete ve hukuka inancı da yok edildi. Gazze'de yaşananlar kesinlikle bir savaş değildir, bir soykırım girişimidir. İsrail'e ilk günden beri koşulsuz destek veren Batılı güçler 'Tazıya tut tavşana kaç' diyen iki yüzlü politikalarıyla dökülen kana ortak oluyor. Uluslararası toplum, Filistin halkına olan borcunu ancak Filistin devletinin kurulmasıyla ödeyebilir. Başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız Filistin Devleti'nin teşekkülü şarttır. Garantörlüğü de içerecek şekilde sorumluluk almaya Türkiye olarak hazırız. Bir kez daha uluslararası toplumu, Gazze'ye ve Filistin davasına samimiyetle sahip çıkmaya davet ediyorum."
Dışişleri Bakanı Fidan: Katliamın failleri kör ve sağır
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise konuşmasında, "Antalya Diplomasi Forumu, çoğulculuğu ve gerçek sorunları öne çıkarmasıyla, artık diplomaside önemli bir marka ve fikir platformu haline gelmiştir." dedi.
Bakan Fidan, İsrail'in Gazze saldırılarına ilişkin, "Gazze'deki katliamın suç ortaklığını taşıyamadığı için kendini yakan Amerikalı askerin duruşu, uluslararası sistemin meşruiyet krizinin örtülemez işaretidir. Görüyoruz ki, Batı’nın onurlu insanları da bu vahşete artık kayıtsız kalmıyor. İslam dünyası ayakta, Küresel Güney ayakta, Batı’nın vicdanlı insanları ayakta. Ancak katliamın failleri bu haykırışa kör ve sağır.” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz: Türk diplomasisinin birikimiyle, barışa katkı sağlamak için çaba harcıyoruz
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, "Türk diplomasisinin asırlara sari tecrübe ve engin birikimiyle, dünyanın dört bir köşesinde barışa, istikrara, kalkınmaya ve refaha katkı sağlamak için çaba harcıyoruz." dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, "Bu yıl üçüncüsü gerçekleştirilen Antalya Diplomasi Forumu, küresel ve bölgesel meseleler hakkında üst düzey karar alıcıları, akademisyenleri ve özel sektör temsilcilerini 'yapıcı iletişim' zemininde buluşturan bir platform haline gelmiştir. Forumun, dünyanın ilk meclisi Patara'nın bulunduğu Antalya'da yani insanın konuşarak, müzakere ederek sorunlarına çözüm arama geleneğinin başladığı bir kentte gerçekleşiyor olması anlamlıdır. Küresel anlamda ayrışmaların arttığı günümüzde kamu diplomasisinden kültür diplomasisine, turizm diplomasisinden ticaret diplomasisine, diplomasi sanatının Antalya'dan önümüze açacağı yeni kulvarlar çok önemli hale gelmiştir. Türk diplomasisinin asırlara sari tecrübe ve engin birikimiyle, dünyanın dört bir köşesinde barışa, istikrara, kalkınmaya ve refaha katkı sağlamak için çaba harcıyoruz. Bu anlayışla attığımız adımların meyvelerini birçok bölgede aldık, alıyoruz. Türkmenistan ile kemik kardeşliğimiz üzerinde yükselen ilişkilerimiz ve dayanışmamız, bu açıdan en güzel örneklerden birisini teşkil etmektedir." değerlendirmesinde bulundu.
ADF sergilere de ev sahipliği yapıyor
Sadece diplomatların ve siyasilerin yer almayacağı, öğrencilerin, akademisyenlerin, sivil toplum kuruluşlarının ve iş dünyasının da görüşlerini dile getireceği ADF'de çok sayıda sergi düzenleniyor.
Forumda Türkiye'nin sanat, enerji, savunma ve sanayi alanındaki vizyonunu ortaya koyan "Türkiye Yüzyılı" sergisi açıldı.
Bunun yanı sıra Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığınca İstanbul'da düzenlenen, çocukların gözünden Gazze'deki insanlık dramına dikkati çekmeyi amaçlayan "Kurşun Geçirmez Düşler: Gazzeli Çocuk Ressamlar Sergisi"nin bir bölümüne de forumda yer verildi.
Paneller
Açılışın hemen ardından ADF'nin bu yılki ana temasıyla aynı ismi taşıyan "Krizler döneminde diplomasiyi öne çıkarmak" adlı liderler paneli düzenlenecek.
Bulgaristan, Kosova, Somali ve Cibuti devlet başkanlarının söz alacağı panelde yaklaşık bir saat boyunca diplomasinin ileriye taşınması ve öne çıkarılması tartışılacak.
Düzenlenecek ikinci panelde Madagaskar, Gine-Bissau, Kongo cumhurbaşkanları, kriz dönemlerinde çok taraflılığın nasıl teşvik edileceğini ele alacak.
Bölgesel oturumların gerçekleştirileceği forumda Türkiye'nin hem coğrafi açıdan hem de son dönemde dış politikasında önem verdiği Afrika, Latin Amerika ve Asya Pasifik ülkelerini de kapsayan paneller düzenlenecek.
Balkanlar'daki meselelerin ele alınacağı panelde Sırbistan, Karadağ, Bosna Hersek, Kuzey Makedonya dışişleri bakanları ile İngiltere'nin Balkanlar Özel Temsilcisi söz alacak. Panelde bu ülkelerin Balkanlar'daki sınamaları ve fırsatları, bölge temsilcilerinden dinlenecek.
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) ve güvenlik konularının da görüşüleceği forumda Avrasya ve Türk Dünyası olmak üzere iki panel düzenlenecek.
Türk Devletleri Teşkilatının (TDT) 21. yüzyılda daha da kurumsallaşmasına, ileriye götürülmesine ve Teşkilat bünyesinde işbirliğinin nasıl geliştirilebileceğine dair konular, bakanlar seviyesinde tartışılacak. TBMM NATO Parlamenter Asamblesi (PA) Türk Delegasyonu Başkanı ve eski Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da panele katılım sağlayacak.
Sadece bölgesel meselelerin ele alınmadığı, ekonomik işbirliği fırsatlarının da görüşüleceği "Avrasya" konulu panelde de bölgesel kuruluşların başkanları, bazı ülke temsilcileri "bağlantısallık" konusunu görüşecek.
Afrika
Bir diğer bölgesel oturum, ülkelerin haklarının korunarak işbirliği tesis edilmesinin vurgulanacağı Afrika olacak. Afrika'ya dair iki panel düzenlenecek.
İlk panel, son dönemde güvenlik ve terör sorunlarıyla gündeme gelen Sahel bölgesi hakkında yapılacak. Panelde bölge ülkelerinin beklentileri dinlenecek ve nasıl işbirliği yapılabileceği görüşülecek. Panele Senegal, Çad, Mali, Burkina Faso dışişleri bakanları ile Gana Dışişleri Bakan Yardımcısı katılacak.
İkinci panelde de Afrika'nın sunduğu fırsatlar ile kıtanın gelecek için arz ettiği önem görüşülecek. Kamerun, Zimbabwe, Mozambik, Gabon ve Nambiya dışişleri bakanlarının yer alması planlanan panelde kıtanın kalkınma potansiyeli tartışılacak.
Latin Amerika'daki dönüşümün, Asya Pasifik'teki gelişmelerin de görüşüleceği ADF'de bölgesel oturumlar da yapılacak. Orta Doğu oturumu düzenlenecek ve 4 ayrı panelde bu bölgedeki sorunlar farklı boyutlarda işlenecek.
"Gazze Temas Grubu" Paneli
Ev sahipliğini Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın yapacağı "Gazze Temas Grubu" panelinde Filistin meselesi ve Gazze'de yaşanan katliamın durdurulması için girişimler, çabalar yeniden gündeme getirilecek ve görüş alışverişinde bulunulacak.
Temas Grubu üyeleri arasında düzenlenecek panele Ürdün Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı, Filistin, Mısır ve Suudi Arabistan dışişleri bakanlarının katılması planlanıyor.
"Orta Doğu'da Barışın Kalıcı Yapı Taşları" başlıklı panelde de Gazze'de son dönemde yaşananlar ele alınacak. Katılımcıların arasında Lübnan ve Filistin dışişleri bakanları, Bahreyn Dışişleri Bakan Yardımcısı, Arap Ligi Genel Sekreter Yardımcısı da bulunacak.
Türkiye'nin Filistin meselesinin kalıcı şekilde çözüme ulaştırılmasındaki "garantörlük" modeli de yuvarlak masada akademisyenlerce ele alınacak.
Orta Doğu'yu konu alacak dördüncü panel ise uzman düzeyinde yapılacak, bölgenin gazetecileri ve düşünürleri bir araya gelecek, "Orta Doğu'da yeni bir zeminin nasıl oluşturulabileceği" tartışılacak.
Uluslararası politika ve güvenlik
Çok sayıda farklı konuda panelist ve katılımcının yer alacağı "Uluslararası politika ve güvenlik" kategorisinde güvenlik ve diplomasi süreçlerini aktif şekilde etkileyen faktör olan "kadın" konuşulacak.
İlk ADF'de de yer verilen "Kadın, barış, güvenlik" başlıklı oturum, bu yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın eşi Emine Erdoğan'ın öncülüğünde, özel ve üst düzey katılımla gerçekleştirilecek.
Forumda ırkçılık, yabancı düşmanlığı, İslam karşıtlığı ve arabuluculuk da konuşulacak.
Az gelişmiş ülkeler
Birleşmiş Milletler (BM) Teknoloji Bankası ve UNDP Özel Sektör Gelişme Merkezi temsilcilerinin katılımıyla az gelişmiş ülkelerin desteklenmesi adına oturum düzenlenecek.
BM Teknoloji Bankası ve UNDP Özel Sektör Gelişme Merkezi temsilcileri, az gelişmiş ülkelerin temsilcileriyle bir araya gelecek.
Bunun yanı sıra yerel yönetimlerin küresel meselelere katkısını konu alacak diğer panelde bu katkının nasıl geliştirilebileceğine dair fikir alışverişinde bulunulacak.
Enerji ve gıda güvenliğinin de gündemde olacağı forumda iklim değişikliğini konu alacak panelde Afrika ve Orta Doğu ülkelerinden katılım sağlanacak.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın da katılacağı "Uluslararası Ticaret, Bağlantısallık ve Karşılıklı Bağımlılık" başlıklı yuvarlak masa toplantısı düzenlenecek.
Uzman düzeyinde ele alınacak paneller
Gençlik, teknoloji ve bilimin konuşulacağı ADF'de uzay alanında yaşanan son gelişmeler, tüm boyutlarıyla forumun ikinci günü tartışılacak.
Üçüncü gün düzenlenmesi planlanan "Yapay Zeka ve Diplomasi" başlıklı panelde uzmanlar, yapay zekanın oluşturduğu fırsatlar ve risklerle ilgili görüş alışverişinde bulunacak.
2022 ADF'de insani koridorların açık tutulmasının gerekliliği vurgulanmıştı
"Diplomasiyi Yeniden Kurgulamak" temasıyla 11-13 Mart 2022'de düzenlenen 2. Antalya Diplomasi Forumu'na 3 binden fazla kişi katılmıştı.
Toplamda 75 ülkeden katılımcının yer aldığı foruma 17 devlet ve hükümet başkanı, 80 bakan ile 39 uluslararası örgüt temsilcisi iştirak etmişti.
Forumun açılış konuşmasını yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan 11, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu 67 ikili görüşme gerçekleştirmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, forum kapsamında NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile de görüşmüştü.
Yerli ve yabancı yaklaşık 400 gazetecinin takip ettiği toplantıda Türkiye, insani koridorların açık tutulmasının gerekliliğini vurgulamıştı.
Rusya ile Ukrayna arasındaki savaşın durması ve kalıcı barış için çaba sarf eden Türkiye, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba'yı ilk kez 10 Mart 2022'de ADF marjında, Antalya'daki Türkiye-Rusya-Ukrayna üçlü dışişleri bakanları toplantısında bir araya getirmişti.
2022 ADF kapsamında Ermenistan Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan-Çavuşoğlu görüşmesi, tüm medyanın ilgisini çekmişti.