Hızırpaşa Mahallesi'nde iş makineleriyle yapılan inşaatın temel kazısında, tarihi bir yapıyla karşılaşıldı.
Durumun Amasya Arkeoloji Müzesi'ne bildirilmesi üzerine, alandaki çalışmalar durdurularak inceleme başlatıldı.
İnceleme sonucunda mezarların Roma dönemine ait olduğu tespit edildi.
Alanda inceleme yapan Amasya Üniversitesi Tasarım Meslek Yüksekokulu Mimarlık ve Şehir Planlama Bölüm Başkanı Öğretim Görevlisi Hüseyin Onur Erdem, gazetecilere yaptığı açıklamada, mezarları Şamlar Mahallesi'nde yürütülen kurtarma kazılarından tanıdıklarını söyledi.
Mezarlara ilişkin bilgi veren Erdem, şöyle devam etti:
"Kirazlıdere ve Kurşunlu Mahallesi'nde de örnekleri bulunan tonozlu mezar dediğimiz mezar tipleridir bunlar. Genel itibarıyla M.S. 2. ve 3. yüzyıldan başlayıp 5. ve 6. yüzyıla kadar devam eden bir kullanım görülmektedir ama burada gördüğümüz tonozlu mezarların içerisindeki beyaz kireç sıvası ve badanası, bunun üzerine de aşı boyasıyla kırmızı renkte yapılmış olan şerit bezemeleri bize bunun 4. yüzyıldan önce yani 1700 ile 1800 sene önce yapılmış mezarlar olduğunu gösteriyor."
Kentte bu tipte şu ana kadar 75'in üzerinde mezar tespit edildiğini belirten Erdem, "Bu alan zaten bir nekropol (toplu mezarlık) olarak kullanıldı. Antik dönemde bilinen bir alan. Dolayısıyla biz bu alanda da mezarlığın devam ettiğini, oldukça geniş bir sınıra yayıldığını görmekteyiz. Bu da aslında Roma döneminde 2. yüzyıldan sonra Amasya'daki nüfus artışının ne kadar büyük boyuta ulaştığını da bize gösteriyor." ifadesini kullandı.
Mezarlardan birinin diğerlerine göre geniş olduğunu aktaran Erdem, şunları kaydetti:
"Amasya'daki daha önceki kurtarma kazılarından bildiğimiz üzere tonozlu mezarlarda bilhassa 120 santimin üzerinde bir ene sahip olan mezarların aile mezarı olarak kullanıldığını görmekteyiz. Bunu gömü sayısından biliyoruz. Yani daha önce kentte yapılan kazılardan en az 2-3 bireyin gömüldüğü, genellikle anne baba ve varsa çocukların birlikte gömüldüğü ve zaman içerisinde de tekrar tekrar kullanılabilen, yani aynı ailenin fertleri, birileri öldükçe o mezara yeni definler de yapılabiliyor."