İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’in İzmirlinin parasını nasıl çarçur ettiği hazırlanan denetim raporu ile bir kez daha gözler önüne serildi. Belediyenin geçtiğimiz yıl ramazan ayında ihtiyaç sahibi ailelere dağıtılmak üzere aldığı kuru gıdaların piyasa değerinin çok çok üstünde satın alınarak belediyenin 3 milyon lira zarara uğratıldığı ortaya çıktı.

İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin vatandaşın vergileri ile oluşturulan kamu kaynaklarını nasıl çarçur ettiği meclis üyelerinden oluşan denetim komisyonu raporuyla bir kez daha gözler önüne serildi. İzmir Büyükşehir Belediyesi, geçtiğimiz yıl Ramazan ayında dar gelirli ailelere dağıtılmak üzere temel gıda maddesi alımı için 24 Haziran 2022'de ihale gerçekleştirdi.

DAVET EDİLEN FİRMALAR TEKLİF VERDİ

İhale daha çok firmanın teklif vermesine olanak tanıyan açık ihale yerine kamu ihale kurumunca doğal afetler, salgın hastalıklar ve öngörülemeyen durumlarda başvurulan 21-B maddesi üzerinden yapıldı. İhaleye, ilana çıkılmaksızın belediyenin kendi davet ettiği firmalar teklif verdi. Muhammen bedeli 11 milyon 41 bin 357 lira olarak belirlenen ihaleyi 11 milyon 378 bin 500 lira bedelle FMS 1453 Gıda Sanayi Ticaret Limited Şirketi kazandı.

PİYASA DEĞERİNİN ÇOK ÜSTÜNDE

İhale kapsamında 500 gramlık paketler halinde 50 bin adet makarna, 50 bin kilogram bulgur, 830 gramlık paketler halinde 50 bin adet domates salçası, 100 bin kilogram buğday unu, 50 bin kilogram toz şeker, 50 bin kilogram pirinç, 80 bin kilogram da kuru fasulye alımı gerçekleştirildi. Yapılan incelemede o günün piyasa koşullarına göre Baldo pirincin kilosu 25 lira iken Büyükşehir Belediyesi'nin 33 lira 99 kuruştan, kilosu 29 lira olan kuru fasulyeyi 42 lira 12 kuruştan, kilogramı 15 lira olan bulguru ise 21 lira 28 kuruştan satın aldığı ortaya çıktı. Toz şekerin ise neredeyse yüzde yüz zamlı şekilde kilosunun 34 lira 68 kuruştan alındığı tespit edildi.

3 MİLYON LİRA ZARARA UĞRATILDI

İhalenin yapıldığı tarihlerdeki toptan gıda piyasasında söz konusu ürünleri pazarlayan firmalardan fiyat listesi alan denetçi alımı gerçekleştirilen ürünlerin piyasa değerinin çok çok üstünde fiyatlara satın alınarak belediyenin 3 milyon lira zarara uğratıldığını belirledi. Komisyonun AK Partili Meclis Üyesi Ali Gönen hazırladığı şerh raporunda "O günün piyasa fiyatları ile söz konusu firmadan alınan gıda maddeleri fiyatları arasında ciddi uyumsuzluklar ve izah edilemeyen fiyat farkları tespit edilmiştir. İhaleyi düzenleyen Sosyal Hizmetler Daire Başkanı Ulaş Aydın fiyat farklarını izah edememiştir. Diğer yandan ilgili birim tarafından muhammen bedellerin nasıl piyasa fiyatlarının çok üzerinde belirlendiği açıklanamamaktadır. Bu ihale prosedür anlamında yasal olsa da sonuçları itibariyle kamu zararı doğuran bir nitelik taşımaktadır." ifadelerine yer verdi.

KİME DAĞITILDI BELİ DEĞİL

Belediyenin bu ihale ile 3 milyon lira zarara uğratıldığını öne süren Gönen; "Sosyal Hizmetler Daire Başkanı, temin edilen ürünlerin kolilenerek Ramazan ayında ihtiyaç sahiplerine dağıtıldığını ifade etmiş olsa da dağıtım listesi, talep etmiş olmamıza rağmen tarafımıza verilmemiştir." dedi.

1 MİLYAR 27 MİLYON LİRAYA İHALE EDİLDİ

Denetim komisyonunda yer alan diğer bir tespit ise İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in Ağustos ayında hizmete sokacaklarını duyurduğu toplam 7.2 kilometre uzunluğundaki Üçkuyular - Narlıdere Metro hattı yapım işinde yaşandı. İzmir Büyükşehir Belediyesi 2015 yılında yaptığı ihale ile söz konusu hattın uygulama projesi ile ihale dökümanlarını 1 milyon 981 bin 715 lira bedelle Prota Firmasına hazırlattı. Firma projeyi ve dökümanları 17 Haziran 2016'da büyükşehire teslim etti. Yapım ihalesine katılan firmalar bu projeye göre fiyat teklifi verdi. Üçkuyular - Narlıdere Kaymakamlık Metro hattı yapım işini 1 milyar 27 milyon lira bedelle Gülermak firması aldı. Firmaya Haziran 2018'de yer teslimi yapıldı.

PROJE DEĞİŞİKLİĞİ CİDDİ MALİYET ARTIŞINA NEDEN OLDU

Ardından da firma inşaata başladı. Daha çalışmalar yeni başlamıştı ki projeyi çizen Prota Firması, yüklenici Gülerkam'ın alt yüklenicisi olarak projede değişiklik yapılması gerektiğini belirtti. İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin de kabul ettiği bu değişiklik sözleşmede ciddi bir fiyat artışına neden oldu.

REKABET KOŞULLARI BOZULDU

Bu değişiklik birim fiyat listesi üzerinden hak edişlere de yansıtıldı. "Oysaki değiştirilen iş kalemi ihalede rekabet gereği bayındırlık birim fiyatlarından daha düşük olarak teklif edilmiştir" diyen denetçi Ali Gönen hazırladığı raporda; "Bu yolla ihaleye katılan diğer firmalar aleyhine rekabet şartları bozulmuştur. Diğer yandan proje değişikliğini öneren proje mükellefinin kendisi olduğuna göre ihaleden önce neden bu değişikliği yapmadığı ve proje değişikliği talebinin neden dışarıdan bir üniversiteye ya da müşavir firmaya inceletilmediği anlaşılır gibi değildir. Prota firmasının alt yüklenici olarak para aldığı yüklenici lehine değişiklik kararı alıp almadığı nasıl anlaşılacaktır? İşin en başında Prota firmasının hem projeyi hazırlayan hem de inşaat boyunca belediye adına danışmanlık firması olarak çalışmasının sağlanması gerekirken proje mükellefi, yüklenici firmaya danışmanlık yapmaktadır. Bu çıkar çatışması sağlayan bir durumdur." ifadelerine yer verdi.

MALİYET 3 KAT ARTTI

Raporda ayrıca 1 milyar 27 milyon liraya Gülermak'a ihale edilen işin 6 Aralık 2021'de bitmesinin öngörüldüğüne dikkat çeken denetçi işin öngörülen sürede bitmediğini yüklenici firmanın gecikmelere gerekçe olarak pandemi ve proje tadilatını gerekçe gösterdiğini belirtti. Bu doğrultuda yüklenici Gülermak'a belediye tarafından üç kerede toplam 632 gün süre ek süre verildiğini belirten denetçi, belediyenin yüklenici firmaya bu güne kadar 804 milyon 262 bin 110,49 lira fiyat farkı da dahil olmak üzere toplamda 2 milyar 69 milyon 808 bin 32 lira ödeme yaptığını ifade etti. Raporda ayrıca Büyükşehir Belediyesi'nin firmaya halen daha 260 milyon 657 bin 098 lira borcu olduğunun da altı çizildi. Kalan işlerin tamamlanması için ise halen daha 900 milyon liralık bir kaynağa ihtiyaç olduğu ifade edildi. Denetçi metro hattının şimdiden 21 ay gecikmesinin hem zaman hem de maddi açıdan çok ciddi kamu kayıplarına neden olduğunu belirtti.

ERTAN GÜRCANER